Toplumda pek çok insan tarafından tüketilen sigara, tütün ürünleri içerisinde birinci sırada yer almaktadır. Sigaranın zararları Dünya genelinde herkes tarafından bilinse de bu zararın kapsamı ve şiddeti o kadar yaygın olarak bilinmemektedir. Sigara tüketimi bulaşıcı olmayan hastalıkların ve bu hastalıklara bağlı ölümlerin birinci sırasında yer almaktadır. Sigara dumanında 7000’den fazla kimyasal bulunur ve bunların yüzlercesi zehirli maddeler içermektedir.
Bir bireyin sigaranın zararlarından ve etkisinden korunabilmesi için sadece kullanmaması bir çözüm değildir. Bu durumla beraber kişinin aynı zamanda sigara dumanı bulunan ortamlardan da uzak durması gerekmektedir. Sigaranın içerisinde bulunan maddeler kişinin pek çok organını olumsuz etkileyebilecek kadar zararlı bir tütündür. Bu ortaya çıkacak olan zararlar arasında en çok akciğer kanseri, damar tıkanıklıkları, solunum sistemi problemleri olsa da başka pek çok sağlık sorununa sebep olabilmektedir.
Sigara tütününde en çok bağımlılık yapan madde nikotindir. Bunların yanı sıra sigara sadece fiziki olarak zarar vermekle kalmaz ve ruhsal etkisi ve sosyal yönüyle de bağımlılık yaratabilmektedir. Bireylerin sigara içmesine teşvik eden iki faktör bulunmaktadır. Bunlardan biri; fiziksel bağımlılık, bir diğeri ise psikolojik bağımlılıktır. Sigaranın tütününde sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkileri bulunan nikotin bir süre sonra fiziksel ve psikolojik bağımlılık durumunu ortaya çıkartmaktadır.
Sigara içen bir birey yılda 75000 zehirli kimyasalı vücuduna almış olur. Bu zehirli kimyasalların çoğunluğu özellikle kansere neden olan maddeler içermektedir. Bu sağlık risklerinin oluşmasına sadece normal sigaralar değil elektronik sigaralar ve ısıtmalı sigaralar da sebep olmaktadır. Sigara kullanan bireylerin günlük içtikleri sigara miktarı arttıkça nefes darlığı, akciğer ve gırtlak kanseri riskleri de aynı oranda artmaktadır. Sigara tüketiminin zararları arasında başta akciğerler olmak üzere vücudumuzda bulunan tüm organları olumsuz yönde etkileyerek pek çok vücut sistemi ile ilişkili olan ciddi sağlık problemlerine yol açabilmektedir. Dünya genelinde her 6 saniyede bir kişinin hayatını kaybetmesinden sorumlu olan sigara ve zararları ile ilişkili sağlık problemleri başlıca şu şekilde sıralanabilir:
- Kanser
- Kalp ve damar hastalıkları
- Solunum sistemi hastalıkları
- Cinsel fonksiyonlarda bozulma
- Böbrek hastalıkları
- Depresyon
- Ağız sağlığı
- Fiziksel değişiklikler
- Tip 2 diyabet
Sigarayı bırakmanın sağlık açısından faydaları nelerdir?
Tüm kanser tiplerinin oluşma nedenleri arasında bulunan sigara, sağlık için en büyük tehdit unsurlarından biridir. Üstelik sigara içmeyen bireyler de pasif olarak sigara dumanına maruz kalan kişiler olduğu için kanser ve kalp hastalığı riskinin arttığı gözlenmiştir. Bireylerin sigara kullanımını bırakması imkansız olarak görülse de bu durum oldukça mümkündür.
Sigara kullanımı kanın oksijen taşıma kapasitesinin azalması hücrelerin oksijensiz kalmasına yol açar ve kalp krizinden depresyona kadar pek çok sağlık problemine yatkınlığı artırır. Ancak sigara kullanımının sonlandırılmasından kısa bir süre sonra kanın oksijen taşıma kapasitesi artar ve vücudun tüm hücreleri yeterli oksijen doygunluğuna ulaşır. Sigarayı bıraktıktan sonraki geçen süre ve sağlık açısından kazanımlar şu şekilde sıralanabilir:
- Kişinin fiziksel belirtiler ile kendini pozitif ve enerjik hissetmesidir.
- 20 dakika içerisinde kan basıncı normale döner; kan dolaşımında düzelme yaşanır.
- Hem kalp hem de damar yapıları büyük oranda iyileşir ve koroner arter hastalığı riski yarı yarıya azalır.
- Sinüslerde ve akciğerde yoğun şekilde bulunan sekresyon azalır; daha sağlıklı nefes alışverişi sağlanır ve kişi çok daha enerjik ve dinç hissetmeye başlar.
- Kişinin halsizlik, baş ağısı gibi sorunları yok olur.
- Kan karbon monoksit düzeyi azalmaya başlar ve kanın oksijen yoğunluğu artar.
- Sinir uçlarında görülen harabiyet azalır ve tat ve koku duyularında iyileşme görülür.
