Mide kanaması, ülser, reflü gibi mide enfeksiyonları veya iltihaplanmalara yol açan durumlar ile sindirim sistemi hastalıkları ve kanser gibi nedenlerden kaynaklanarak sindirim sisteminin herhangi bir bölgesinde oluşabilen bir kanama türüdür. Genellikle mide ve yemek borusunun birleştiği bölgede ya da midenin iç yüzeyinde meydana gelen yaralanmalar sonucu ortaya çıkar.
Kontrolsüz ilaç kullanımı, 60 yaş ve üzeri olmak, böbrek, romatizma veya kalp ilaçlarının uzun süreli kullanımı mide kanaması riskini artıran etkenlerdendir. Ayrıca, sağlıksız beslenme, tümörler, ülser, sigara ve alkol kullanımı da bu rahatsızlığı tetikleyen diğer faktörler arasında yer alır. Mide kanaması iki farklı şekilde ortaya çıkabilir: 1 ila 6 hafta arasında devam eden kanamalar akut mide kanaması, 6 haftadan daha uzun süren kanamalar ise kronik mide kanaması olarak adlandırılır.
Bu rahatsızlığın semptomları, kanamanın hızına göre değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler arasında halsizlik, baş dönmesi, bayılma, nefes darlığı, ishal, anormal nabız atışları, ani cilt solgunluğu ve kramp şeklinde gelişen karın ağrıları bulunur.
Mide Kanaması Belirtileri
Kanamanın şiddetine ve süresine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Yaygın belirtiler şunlardır:
- Siyah, Katran Gibi Dışkı (Melena): Kanın sindirim sisteminde bir süre kalması nedeniyle dışkı siyah ve katran kıvamında olabilir.
- Kusmada Kan (Hematemesis): Kanamanın yerleşimine bağlı olarak, hastalar kan kusabilir. Kusmuk, kahve telvesi görünümünde olabilir.
- Karın Ağrısı: Mide bölgesinde şiddetli veya sürekli karın ağrısı hissedilebilir.
- Baş Dönmesi ve Bayılma: Kan kaybı nedeniyle hastalarda baş dönmesi, halsizlik veya bayılma görülebilir.
- Solgunluk ve Yorgunluk: Yoğun kan kaybı, anemiye neden olabilir ve bu da ciltte solgunluk, yorgunluk hissi ve nefes darlığı ile sonuçlanabilir.
- Hızlı Kalp Atışı (Taşikardi): Kan kaybına bağlı olarak vücut, kan dolaşımını sürdürmek için kalp atışını hızlandırabilir.
- Tansiyon Düşüklüğü: Ani kan kaybı, tansiyonun düşmesine ve şoka neden olabilir.
Mide Kanamasının Nedenleri
Birçok farklı nedenden kaynaklanabilir. Başlıca nedenler şunlardır:
- Peptik Ülser: Mide veya oniki parmak bağırsağındaki ülserler, mide asidi nedeniyle zarar görüp kanamaya yol açabilir. Peptik ülser, mide kanamalarının en yaygın nedenlerinden biridir.
- Gastrit: Mide astarının iltihaplanması sonucu oluşan gastrit, kanamaya neden olabilir. Bu durum genellikle uzun süreli alkol kullanımı veya bazı ilaçların (NSAID’ler gibi) aşırı kullanımıyla ilişkilidir.
- Erozif Gastrit: Mide duvarının aşındığı durumlarda ortaya çıkan bir rahatsızlık olup, mide kanamasına yol açabilir.
- Mallory-Weiss Sendromu: Şiddetli kusma veya öksürme sonucu yemek borusunda yırtıklar oluşabilir ve bu durum kanamaya neden olabilir.
- Kanser: Mide veya yemek borusunda gelişen kötü huylu tümörler de mide kanamasına sebep olabilir.
- Özofagus Varisleri: Özellikle siroz gibi karaciğer hastalıklarına bağlı olarak yemek borusunda gelişen varisler, aşırı genişleyip kanama yapabilir.
- İlaçlar: Non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID’ler), aspirin ve bazı kan inceltici ilaçlar, mide astarına zarar vererek kanamaya neden olabilir.
Mide Kanaması Tanısı
Mide kanaması şüphesi olan hastalarda tanı koymak için çeşitli yöntemler kullanılır. Bunlar arasında:
- Endoskopi: Mide, yemek borusu ve oniki parmak bağırsağının doğrudan görüntülenmesini, incelenmesini sağlar. Bu yöntemle kanamanın kaynağı tespit edilebilir ve bazı durumlarda tedavi edilebilir.
- Kan Testleri: Anemi varlığını tespit etmek ve kan kaybının derecesini anlamak için kan testleri (tam kan sayımı) yapılabilir.
- Dışkı Testi: Gizli kanamalar için dışkıda kan testi (gaitada gizli kan testi) yapılabilir.
- BT veya MR: Bazı durumlarda, kanamanın yerini belirlemek için ileri görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.
Mide Kanaması Tedavisi
Kanamanın nedenine, şiddetine ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişir. Genel tedavi yaklaşımları şunlardır:
- İlaç Tedavisi:
- Asit baskılayıcı ilaçlar (proton pompası inhibitörleri) mide asidini azaltarak ülser veya gastrit kaynaklı kanamaları tedavi edebilir.
- Kan inceltici ilaçlar kullanılıyorsa, bu ilaçların dozları gözden geçirilir veya geçici olarak durdurulabilir.
- Endoskopik Tedavi: Endoskopi sırasında kanamanın durdurulması için çeşitli teknikler uygulanabilir. Bunlar arasında skleroterapi (kanama noktasına ilaç enjekte etme), klips yerleştirme veya lazerle kanama bölgesinin kapatılması yer alır.
- Cerrahi Müdahale: Şiddetli ve durdurulamayan kanamalarda cerrahi müdahale gerekebilir. Özellikle ülser kaynaklı kanamalarda cerrahi tedavi ile kanama kontrol altına alınabilir.
- Transfüzyon ve Destekleyici Tedavi: Yoğun kan kaybı olan hastalarda kan transfüzyonu gerekebilir. Ayrıca hastaya intravenöz sıvılar, destekleyici tedaviler uygulanabilir.
Mide Kanaması Önlenmesi
Mide kanamasını önlemek için bazı yaşam tarzı değişiklikleri ve tedbirler alınabilir:
- NSAID gibi mideye zarar verebilecek ilaçların uzun süreli kullanımından kaçınmak.
- Alkol tüketimini sınırlamak.
- Reflü veya ülser şikayetleri varsa, düzenli tıbbi kontrol ve tedavi almak.
- Mide asidini baskılayıcı ilaçları doktor kontrolünde kullanmak.
Mide kanaması, acil müdahale gerektiren ciddi bir durumdur. Erken teşhis ve uygun tedavi ile kanama kontrol altına alınabilir ve altta yatan neden tedavi edilebilir. Mide kanaması belirtilerini fark eden bireylerin vakit kaybetmeden tıbbi yardım alması hayati önem taşır.