Hemoroid Nedir?
Rektumun ve anüsün en alt kısmında anal kanalın sonunda bulunan varislere benzer şekilde makat çevresindeki genişlemiş damarlardır. Genişlemiş kan damarları zamanla gerilerek şişer ve tahriş olur. Daha sonra ise bu şişmiş ve tahriş olmuş damarlar makatın dışına çıkarlar. Bu genişlemiş damarlara hemoroid (basur) denir.
Hemoroidler, anüsün dış kısmında cilt altında görülüyorsa eksternal (dış) , rektum dediğimiz kalın bağırsağın son kısmında ise internal ( iç) olarak tanımlanır.
Basur Çeşitleri
İç Hemoroidler Nedir?
Anüs ve rektumun genellikle görülemeyecek veya hissedilmeyecek kadar derin ve iç bir noktasındadır. Bulundukları bölgede acı algılayan sinirlerin sayısının azlığından dolayı genellikle ağrıya veya acıya neden olmazlar. Bu anlamda iç hemoroidin en belirgin özelliği ağrısız kanama olmasıdır. Dışkıda, klozette görülen kan en belirgin belirtisidir. Bunun haricinde diğer dokulardan daha pembe renge sahip yumrular olarak görülürler.
Bu yumrulara prolapslı hemoroidler denir. Bu hemoroidlerin dışardaki yumruları kendiliklerinden geri içeri çekilebilirler.
İç hemoroidler dokuların sarkmasına göre dörde ayrılmaktadır:
I. Evre: Çok yoğun olmayan kanamaları olan 1. evrede dokular dışkılama sırasında anüs içinde aktif olsa da eski haline dönebilmektedir. Dokular dışarı olduğundan dolayı sadece rektoskopi yöntemiyle görüntülenebilir.
II. Evre: Dokular dışkılama sırasında ıkınma sebebiyle dışarı çıkmakta ancak dışkılama sonrasında tekrar içeri girmektedir. Bu evrede hastalarda, dışkılama sonrası küçük kanamalar ve hafif ağrı gibi belirtiler görülmektedir.
III. Evre: Bu evrede dışkılama sırasında anüsden dışarı çıkan doku sonrasında elle müdahale olmadığı sürece tekrar içeri girmemektedir. Kanama ve kaşıntıların yanı sıra memelerin dışarıda kalmaktadır. Dışkılamasa ve sonrasında ağrı görülebilir.
IV. Evre: En şiddetli ağrı ve kanamaların görüldüğü bu evrede hemoroid memesi anüsten dışarı çıkar ve elle müdahale edildiği halde memeler içeri girmez ve tekrar dışarı çıkabilmektedir. Bazı durumlarda ise bu memeler hiç içeri girmemektedir. 4. evrede yoğun kanama, kaşıntı, şiddetli fağrı ve akıntı görülebilmektedir.
Dış Hemoroidler Nedir?
Dış hemoroidler, makatın dış çeperindeki derinin hemen altında yer alır. Belirtileri arasında ağrı, kanama, kaşıntı ve basur memeleri görülür.
Tromboz Nedir?
Bazı vakalarda kan pıhtısı nedeniyle hemoroidin rengi değişebilir. Bu renk değişimine tromboz denir. Tromboz ağrıya, kaşıntıya ve kanamaya neden olabilir. Pıhtı dağıldığında geriye bir kısım deri parçası kalabilir ve kalan parça irrite olabilir.
Basur Neden Olur?
Eğer aile bireylerinde geçmişte basur görüldüyse, hemoroid ortaya çıkma olasılığı artar. Ayrıca alt rektum bölgesindeki fazla basınç kan akışını etkileyerek orada yer olan damarları şişirebilir.
Bu durum dışkılama esnasında zorlama, ağır bir cismi kaldırmaya ya da itmeye çalışırken zorlanınca, obezite nedeniyle, gebelik esnasında büyüyen fetüsün uterus damarlarına bastırması sonucunda, devamlı lifli beslenmek, egzersizden uzak bir yaşam şekli, ya da makat aracılığıyla cinsel ilişkide bulunulduğunda ortaya çıkabilir.
Çok uzun süre pozisyon değiştirmeden ayakta duran ya da sürekli oturan kişiler de risk grubundadır. Uzun süre boyunca geçmeyen kabızlık basur riskini arttırmaktadır. Öksürme, hapşırma ya da kusma oluşmuş hemoroidin durumunu daha da kötüye gitmesini sağlar.
Belirtiler
Hemoroid (Basur) Belirtileri
1. derecede en önemli şikayet kanamadır. Hemoroidler teşhis için yapılan rektoskopi görüntülenmesi sırasında belirlenir.
2. derecede kanamanın ek olarak kaşıntı şikayeti görülür. Bu şikayetler anal muayene ve ıkınma sırasında belirlenir.
3. derecede ise kanama ve kaşıntıya ek olarak makatta akıntı veya ıslaklık hissi şikayeti görülür. Anal muayene sırasında makatın dışına çıkmış pakeleri belirler. Bunlar muayene sırasında içeriye ittirilebilir.
4. derecede ise akıntı, kanama, ve kaşıntıya ağrı şikayeti de eklenir. Bu sırada muayene esnasında içeri gönderilemeyen şişlikler görülür.
Hemoroid kaynaklı olmasa bile rektal kanama görüldüğü takdirde doktora başvurulmalıdır. Rektal kanama ,Crohn hastalığı, divertikülit, kolit, kolon polipleri, veya kolorektal kanserin bir belirtisidir.
Anal çatlaklar da ağrıya ve kanamaya sebep olabilir. En doğru tanı ,teşhis ve tedavi için mutlaka bir uzmanın bir sağlık hekimine başvurulmalıdır. Bu tanı ve teşhis için Özel Ankara Magnet Hastanesi gerekli tıbbi donanıma sahiptir.
Tanı Yöntemleri
Hemoroid (Basur) Tanısı
Özel Ankara Magnet Hastanesi’nde uzman hekimlerimizce, hastanın tıbbi geçmişi ve oluşan hastalık semptomları hakkında çeşitli sorular sorarak, yapılması gerekli bir kaç muayeneden birisini yada vaka tanımına göre tamamı yapılmaktadır.
Muayenelerden ilki doktor şişme, tahriş veya diğer problemleri tespit edebilmek için varlığını anüse ve rektuma baktığı fiziksel muayenedir.
Diğer muayene yönteminde ise doktor hijyenik bir eldiven giydikten sonra, kas tonusunu inceler ve yine hassasiyet, şişme, topaklar, tahriş ve benzeri sorunları hissetmek üzere rektumu parmak ile muayene etmektir. Buna dijital rektal muayene denilir.
İç basurları saptamak ve olası diğer tıbbi problemlerin varlığını saptamak için daha karmaşık muayene işlemleleri gerekebilir.
Bu maksatla rektoskop ya da proktoskop isimli aletlerle gerçekleştirilen muayeneye ise rektoskopi ya da proktoskopi denir.
Anal kanalın incelenmesi için anoskop yani kısa plastik tüpün kullanıldığı anoskopi, alt kolon bölgesinin incelenmesinde kullanılan sigmoidoskop isimli esnek ve ışıklı bir tüp ile yapılan sigmoidoskopi ve bütün kalın bağırsağın kontrolü için kullanılan uzun ve esnek bir tüp olan kolonoskoptan yararlanılan kolonoskopi de kullanılan muayene işlemleri arasındadır.
Tedavi Yöntemleri
Hemoroid Tedavisi
Özellikle dış hemoroidlerin rahatsızlık veren semptomları genellikle kendiliğinden ortadan kalkar. Uygun bir tedavi planı doktor tarafından basur semptomların derecesine göre belirlenecektir. Tedavi için Ankara Özel Magnet hastanemizden hemen randevu alın.
Yaşam tarzındaki bazı değişiklikler, tıbbi ilaçlar ve cerrahi müdahaleler basur tedavileri arasında kullanılan yöntemlerdir. Bu tedavi yöntemleri hemoroidi (basuru) kolaylıkla tedavi edebilse bile hemoroidi ortaya çıkmasına neden olan nedenler değiştirilmediği takdirde hemoroidlerin tekrarlaması ihtimali yükselir.
Basur da yaşam tarzı basit bazı değişikliklerle genelde 2 – 7 gün içinde hafif hemoroit semptomlarını ortadan kalkabilir. Bu dönemde lif tüketimi besinlerin bağırsaklardan geçişini ve bağırsakların rahatlamasını kolaylaştıracaktır.
Bu sebeple beslenme sırasında meyve, sebze ve tahıllara ağırlık verilerek hasta diyete lifli besinler ekleyeblir. Hemoroid döneminde su tüketmek ,ılık su ile banyo yine semptomları azaltabilir.
Hemoroidin bulunduğu noktalara buz ile masajı yapmak ağrı ve kaşıntıyı yumuşatmak için etkili bir işlemdir.
Çeşitli bitkisel kremler ve pomatlar, doktor tarafından muayene edildikten sonra hemoroit tedavisinde kullanılabilir.
Hemoroid (basur) tedavisi için eğer varsa, öncelikle altta yatan kabızlık yada ishal gibi rahatsız edici sorunlar giderilerek bağırsak fonksiyonlarının düzenlenmesi sağlanır. Eğer semptomlar kendiliğinden düzelmiyorsa ilaç tedavisine başvurulur. İlaç tedavisi sırasında hap, fitil, krem, pomat ve mendil şeklinde farklı ilaç formları kullanılır.
İlaç tedavisinedirenen düşük seviyeli hemoroidlerde, yüksek seviyeli hemoroidlerde, sıkışma ve tromboz gibi komplikasyonlara neden olan hemoroidlerde ise cerrahi yöntemlere başvurulur.
Cerrahi tedavi yöntemleri arasında bant ligasyon, skleroterapi, klasik cerrahi işlemi olan hemoroidektomi operasyonu, veya lazer ile işlemi vardır.
Hemoroid rahatsızlığında klasik cerrahi operasyonunda hasta en az bir gün hastanede yatması gereklidir. Lazer ile yapılan işlemlerde yatışa gerek olmayabilir tedavisi daha kısa sürer.
Nasıl Önlenir?
Basur tedavisinde yaşam tarzındaki bazı gerekli değişiklikler yapıldığında hemoroidin önlenmesinede destek olur.
Hastasının yediği gıdalarda sindirim sisteminden geçişini kolaylaştıran lifli yiyeceklere öncelik vermesi önem arz eder. Bu sebeple sebze, meyve, kepekli tahıllar, fındık, kuruyemiş, tam buğday, nohut, fasulye ve baklagillerden faydalanabilir. İçilen su miktarını arttırmak içmek kabızlığı önlemede yardımcı olur ve bağırsak hareketlerinde sıkıntıyı azaltır.
Günlük yarım saat yürümek gibi bazı fiziksel aktiviteleri yaparak hem vücudun hareketliliğini arttırarak hem de sağlıklı bir kiloyu korumada yardımcı olacağı için hastalık riski azalır.
Uzun süre tuvalette oturur pozisyonda kalmak hemoroid (basur) riskini arttırır ve bu nedenle dikkat edilmelidir.
Hemoroid Ameliyatı Sonrası Nelerden Kaçınmalı?
Hemoroid ameliyatı sonrasında, erken döneminde bir miktar ağrı ve kanama görülmesi normal kabul edilir. Bu iyileşme belirtisidir. Fakat uzun vadede düşünüldüğünde hemoroidin tekrarlanmaması için, neden olan kabızlık ve aşırı kilo gibi durumlara dikkat etmek gerekir.
