İdrar yolu enfeksiyonu nedir sorusu milyonlarca insanın araştırdığı konular arasında yer almaktadır. Peki, idrar yolu enfeksiyonu? Temel olarak belirtmek gerekir ki üriner sistem enfeksiyonları olarak da adlandırılan idrar yolu enfeksiyonları, idrar yolunun herhangi bir bölümünde, böbrekler ve üreterlerden mesaneye ve idrar yoluna kadar olan enfeksiyonlardır. Gün içerisinde son derece olumsuz bir etki yaratan bu hastalık, birçok sorunu beraberinde getirecektir.
İdrar yolu enfeksiyonu konusunda Magnet Hastanesi olarak donanımlı bir hizmet vererek ilerleme sunmaktayız. Bilindiği üzere sağlıklı bir insanın idrarında bakteri (mikrop) yoktur. Oluşan bakteriler de enfeksiyonlara neden olarak insan vücudunda negatif bir etki sunmaktadır. Kimi zamanda vücut dışındaki bakteriler idrar yoluna girer ve enfeksiyona neden olur. Belirtilen bu enfeksiyon ise üretrayı (idrarı mesaneden dışarıyla yönlendiren tüp), böbrekleri veya mesaneyi etkileyebilir. İdrar yolu enfeksiyonlarının içinde en sık görülenlerin başında mesanenin enfeksiyonu olan sistit hastalığı gelmektedir.
Tüm bilgilere ek olarak belirtmek gerekir ki idrar yolu enfeksiyonlarının cinsel olarak aktif olan kadınlarda ve doğum kontrol yöntemi olarak diafram ve spermisidal (sperm öldürücü) krem kullanan kadınlarda daha sık olduğu saptanmıştır. Aynı zamanda idrar yolu enfeksiyonlarına menopoz sonrası dönemde de sık rastlanmaktadır.
İdrar yolu enfeksiyonu, idrar yolunun herhangi bir bölümünü etkileyebilir bu durumu göz önün alarak uzman bir hekime danışmak gerekmelidir. Bu bölümler şu şekilde belirtilebilir;
- Üretrit
- İdrarı mesaneden vücudun dışına taşıyan tüpün enfeksiyonudur.
- Sistit
- Mesanede enfeksiyon oluşması durumudur.
- Piyelonefrit
İdrar yolu enfeksiyonu belirtileri
İdrar yolu enfeksiyon belirtileri sıklıkla araştırılmaya devam etmektedir. Vücudumuzda yer alan bazı anormal durumları gözlemlediğimizde detaylı bir analiz sağlamamız gerekmelidir. Kesin bir tanıyla idrar yolu enfeksiyonu görülen kişilerde ortaya çıkan bazı belirtiler vardır.
Yukarıda yer alan bilgilerden hareketle belirtmek gerekir ki her ne kadar idrar yolu enfeksiyonu hiçbir belirti göstermeden oluşabilse dahi hastaların büyük çoğunluğunda belirtiler görülür. Hastalığın tanısı için belirtiler ciddi bir referans kaynağıdır diyebiliriz. Şöyle ki belirtiler doğrultusunda ilerleme sağlayarak iyi bir tedaviye erişim sağlayabilirsiniz. Aynı zamanda düzenli ve sık aralıklarla doktor kontrollerini aksatmayarak da idrar yolu enfeksiyonuna sahip olup olmadığınızı anlayabilirsiniz.
Genel bir tanımla idrar yolu enfeksiyonunun belirtileri şunlardır;
- Sık idrara çıkma
- İdrar yaparken ağrı veya yanma
- Ateş
- Yorgunluk
- Koyu renkli, bulanık veya kırmızımsı renkte olan idrar
- Kötü kokulu idrar
- Genellikle kadınlarda, pelvik (alt karın bölgesi) ağrısı
- Kaburgaların altında arka veya yanda ağrı
- Bulantı ve / veya kusma
- Sıkışıklık hissine rağmen sadece az miktarda idrar yapmak
Dünya üzerinde sıklıkla karşılaşılan idrar yolu enfeksiyonları kadınlarda sıklıkla görülen hastalıkların başında gelmektedir. Bu konuda kadınların daha da çok dikkat etmesinin gerektiğini belirtmek isteriz. Bu bilgiye ek olarak belirtmek gerekir ki dünya üzerinde birçok kadın yaşamları boyunca birden fazla defa idrar yolu enfeksiyonu geçirebilir. Bu durumun esas nedeni ise üretra adı verilen ve idrarı mesaneden dış ortama taşıyan tüp şeklindeki yapının kadınlarda erkeklere kıyasla daha kısa olmasıdır.
Yukarıda yer alan bilgiye göre dış ortamdaki bakteriler, kadınlarda daha kısa bir yol kat ederek mesaneye ulaşabilmektedir.
İdrar yolu enfeksiyonu tanı yöntemleri
İdrar yolu enfeksiyonuna bir tedavi geliştirmek için tanı koyulması gerekmektedir. Şöyle ki belirtilere ek olarak kesin bir şekilde analiz edilen idrar yolu enfeksiyonu, doğru tedavi yöntemiyle ortadan kaldırılabilir. Tanı yöntemlerinden önce belirtmek gerekir ki insan vücudunda yer alan normal idrar sterildir. Bununla birlikte içinde herhangi bir bakteri, virüs veya mantar bulunmaz, çoğu zaman sindirim sistemindeki mikroplar idrar yoluna girdiğinde ve çoğalmaya başladığında idrar yolu enfeksiyonu oluşur.
Yukarıda bahsedildiği üzere oluşan enfeksiyonlar genellikle sindirim sisteminde doğal olarak bulunan koli basili (Escherichia coli) bakterisinden kaynaklanır.
Tüm durumların yanı sıra;
- Herpes
- Gonore
- Klamidya
- Mikoplazma
Yukarıda yer alan ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar da, idrar yolları enfeksiyonlarına, özellikle üretritlere, yol açabilirler. Peki, idrar yolu enfeksiyonlarını teşhis etmek için kullanılan testler nelerdir? Bu soruya aşağıda yer alan testler ile cevap verebiliriz;
- İdrar Tahlili: İdrar tahlili ne işe yarar diye soruyorsanız temel bir bilgi olarak belirtmek gerekir ki idrarda bulunabilecek kanamaları, savunma hücrelerini, mikropları (bakteriler), çeşitli proteinleri ve idrarın özelliklerini tespit eder.
- İdrar Kültürü: Sıklıkla kullanılan teşhis yöntemleri arasında yer alan idrar kültürü, enfeksiyona neden olan bakteri veya mantarları teşhis ederek ve bunlara uygun tedaviyi tespit etmeye olanak sağlar
Yukarıda yer alan testler normal şartlarda teşhis konusunda son derece etkilidir. Bununla birlikte idrar yolu enfeksiyonu tekrarlanan bir problem haline gelirse, idrar yolunun normal olup olmadığını görmek için başka testler de kullanılabilir. Belirtilen bu testlerden bazıları şunlardır:
- Sistoskopi: Sistoskopi tetkikinde hekim mesanenizin ve idrar yolunuzun iç kısmını inceler. Peki, ne için kullanılır? Bu soruya cevaben belirtmek gerekir ki idrar yolu iltihabı, böbrek veya mesane taşları ve mesane tümörleri gibi idrar yolu rahatsızlıklarını teşhis etmek ve değerlendirmek için de kullanılır.
- Böbrek ve Mesane Ultrasonu: Böbrek ve mesane ultrasonu geniş bir tanı yöntemidir. Şöyle ki yüksek frekanslı ses dalgalarını kullanılarak, mesane ve böbreklerin büyüklüğünü, şeklini gösterir. Sıklıkla tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonlarına neden olabilecek kitle, taş, kist, tıkanıklık ve anormallikleri kontrol eder.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Bilgisayarlı tomografi idrar yolunun ayrıntılı görüntülemesini yapmak için X-ışınları kullanılır.
Tedavi yöntemlerinden bahsederken belirtmek gerekir ki antibiyotikler genellikle idrar yolu enfeksiyonları için ilk basamak olarak kullanılan tedavilerdir. Bu konuda da hangi ilaçların reçete edileceği ve ne kadar süreyle kullanılacağı sağlık durumunuza ve idrarınızda bulunan bakteri türüne göre hekiminiz tarafından belirlenecektir. Uzman hekiminizin onayı olmadan hiçbir ilaca başvurmayın. Bu durum sizin için tehlike yaratabilir.
İdrar yolu enfeksiyonunda etkin olan yöntemlerin arasında yer alan su tüketimi de son derece önemlidir. Günlük olarak hayatınıza dâhil ettiğiniz bu tüketimini arttırmanız da tedavinizin bir parçası olarak hekiminiz tarafından tavsiye edilebilir. Aynı zamanda idrar yolu enfeksiyonu geçirme riskini azaltmak için alınabilecek önlemler aşağıdaki gibidir:
- Su tüketimini arttırmak: Bu durum idrar yolunuzun açılmasına fayda sağlayacaktır.
- İdrar tutmaktan kaçınmak: İdrar tutmak son derece olumsuz bir durumdur. Her duruma karşı idrarınız geldiğinde bu ihtiyacınızı karşılamanız gerekmelidir.
- Tuvalet sonrası temizliği önden arkaya doğru yapmak: Tuvalet temizliğinin uygulama şekli son derece önemlidir.
- Cinsel ilişkiden önce ve sonra genital bölgeyi temizlemek: Bölge temizliği enfeksiyonlara karşı bir kalkan niteliğindedir. Temizliğinize dikkat ederek ilerleme sağlamanız gerekmelidir.
- Cinsel ilişki sonrasında idrar yapmak: Cinsel ilişki sonrasında idrar yapmaktan kaçınmamalısınız.
- Genital bölge temizliğinde sabun kullanımından kaçınmak: Sabun gibi zararlı maddeler enfeksiyon durumlarını beraberinde getirebilir. Bu sebeple sabun kullanmaktan vazgeçmeniz son derece önemlidir.
- Hijyenik pedleri sık değiştirmek: Pedlerinizi düzenli olarak değiştirmelisiniz.
- Pamuklu iç çamaşırı giymek ve sıkı, oturan kıyafetlerden kaçınmak.
