Pelvik ağrı, pelvis bölgesinde hissedilen ağrı veya rahatsızlık hissidir. Pelvis, omurganın alt kısmında bulunan ve birçok önemli organı koruyan bir kemik yapısıdır. İnsan vücudu için temel işlevlerinden biri, üreme organlarını ve üriner sistem organlarını desteklemek, korumak ve stabil bir şekilde tutmaktır.
Pelvis, üç ana kemikten oluşur: sağ ve sol iliak kemikler (leğen kemiği) ile sakrum adı verilen üçgen bir kemik. İliak kemikler, leğen kemiğinin yan bölümlerini oluşturur ve ön tarafta birleşerek pubis kemiği ile birleşir. Arka tarafta ise sakrum ile birleşirler. Sakrum, beş füzyonlaşmış omurun oluşturduğu bir kemiktir ve omurganın alt kısmında yer alır.
Pelvis, birçok ekleme sahiptir ve hareketlidir. Kadınlarda pelvis, doğum sırasında esneklik sağlamak için daha geniştir ve erkeklerde daha dar ve ağır yapıdadır. Pelvis ayrıca bağ ve kaslarla desteklenir ve omurganın üst kısmıyla bağlantılıdır.
Pelvisin iç kısmında, üreme organları, idrar kesesi, rektum ve kalın bağırsak gibi organlar bulunur. Ayrıca pelvis, büyük kan damarlarını ve sinirleri de içerir.
Pelvisin sağlıklı bir şekilde işlev görmesi önemlidir, çünkü birçok önemli yapıyı destekler ve korur. Pelvis kırıkları, travmalar veya hastalıklar sonucunda ortaya çıkabilir ve ciddi komplikasyonlara neden olabilir.
Pelvik ağrı nedir, neden olur?
Pelvik ağrı, pelvis bölgesinde hissedilen ağrı veya rahatsızlık hissidir. Pelvis, karın bölgesi ile kalça kemikleri arasındaki alanı ifade eder. Pelvik ağrı, kadınlar ve erkekler arasında farklı nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir.
Pelvik ağrının nedenleri çeşitli olabilir ve bazen kesin bir tanı koymak zor olabilir. Kadınlarda pelvik ağrının en yaygın nedenlerinden bazıları şunlardır:
- Adet Dönemi: Menstrüel dönemde ortaya çıkan kas spazmları ve rahim kasılmaları nedeniyle pelvik ağrı yaşanabilir.
- Yumurtalık Kistleri: Yumurtalıklarda oluşan kistler, pelvik ağrıya neden olabilir. Bu kistler genellikle kendiliğinden kaybolur, ancak bazen tedavi gerekebilir.
- Rahim Fibroidleri: Rahimde oluşan iyi huylu tümörler olan fibroidler, pelvik ağrıya ve bazı durumlarda ağır adet kanamalarına yol açabilir.
- Pelvik İltihap Hastalığı (PID): Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar veya diğer enfeksiyonlar pelvik inflamatuvar hastalığa neden olabilir. Bu durumda pelvik ağrı, ateş, vajinal akıntı ve ilişki sırasında ağrı gibi belirtiler ortaya çıkabilir.
- Endometriozis: Rahim iç tabakasının (endometrium) dışında büyüyen doku olan endometriozis, pelvik ağrıya neden olabilir. Bu durumda ağrı adet döngüsüne bağlı olarak artabilir.
Erkeklerde pelvik ağrının nedenleri arasında ise şunlar bulunabilir:
- Prostat Enfeksiyonları: Prostat iltihabı veya kronik pelvik ağrı sendromu, pelvik bölgede ağrıya neden olabilir.
- İdrar Yolu Enfeksiyonları: Mesane veya üretra enfeksiyonları, pelvik ağrıya yol açabilir.
- İnflamatuar Bağırsak Hastalıkları: Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları, pelvik ağrıya katkıda bulunabilir.
- İdrar Taşları: İdrar yolunda oluşan taşlar, pelvik ağrıya yol açabilir.
Cinsel organlarla ilişkili pelvik ağrılar
Cinsel organlarla ilişkili pelvik ağrılar, üreme sistemiyle ilgili sorunlardan kaynaklanabilir. Kadınlar ve erkekler arasında farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkabilir. Cinsel organlarla ilişkili pelvik ağrının bazı olası nedenleri:
Kadınlarda:
- Adet Dönemi Ağrısı (Dismenore): Menstrüel dönemde rahim kasılmaları ve kramp ağrıları yaşanabilir.
- Yumurtalık Kistleri: Yumurtalıklarda oluşan sıvı dolu kesecikler pelvik ağrıya neden olabilir.
- Rahim Fibroidleri: Rahimde bulunan iyi huylu tümörler pelvik ağrıya ve ağır adet kanamalarına yol açabilir.
- Endometriozis: Rahim iç tabakasının (endometrium) rahim dışında büyümesi, pelvik ağrıya sebep olabilir.
- Rahim İltihabı (Endometrit): Rahim iç tabakasının iltihaplanması pelvik ağrıya yol açabilir.
- Rahim İçi Araç (RİA) Kullanımı: RİA‘nın yerleştirilmesi veya kullanımı bazı kadınlarda pelvik ağrıya neden olabilir.
- Pelvik İnflamatuar Hastalık (PID): Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar veya diğer enfeksiyonlar nedeniyle pelvik organlar iltihaplanabilir ve ağrıya sebep olabilir.
- Vajinal Enfeksiyonlar: Vajina enfeksiyonları, pelvik ağrıya yol açabilir.
Erkeklerde:
- Prostat İltihabı (Prostatit): Prostatın iltihaplanması pelvik ağrıya neden olabilir.
- Prostat Kanseri: Prostat kanseri bazı erkeklerde pelvik ağrıya sebep olabilir.
- Epididimit: Testislerin arkasında yer alan epididimitin enfeksiyonu, pelvik ağrıya yol açabilir.
- Testis Torbası İltihabı (Orşit): Testislerin iltihaplanması pelvik ağrıya sebep olabilir.
Pelvik ağrı nasıl tedavi edilir?
Pelvik ağrı, pelvis bölgesindeki birçok farklı nedenden kaynaklanabilen bir semptomdur. Pelvik ağrıya neden olan bazı yaygın durumlar arasında pelvik inflamatuar hastalık, üriner sistem enfeksiyonları, yumurtalık kistleri, endometriozis, rahim fibroidleri, üreme organlarının enfeksiyonları ve bağırsak problemleri bulunur. Pelvik ağrının tedavisi, altta yatan nedene ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Genel olarak pelvik ağrı tedavisinde kullanılan bazı yöntemler:
- Altta yatan nedene yönelik tedavi: Pelvik ağrının nedeni belirlendikten sonra, doktorunuz sorunun tedavisi için uygun yöntemleri önerecektir. Örneğin, enfeksiyon varsa, antibiyotik tedavisi uygulanabilir. Yumurtalık kistleri veya fibroidler gibi bazı durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
- Ağrı kesiciler: Pelvik ağrıyı hafifletmek için ağrı kesici ilaçlar reçete edilebilir. Ancak bu sadece semptomları geçici olarak hafifletir ve altta yatan nedene yönelik tedaviye ek olarak kullanılır.
- Hormonal tedavi: Endometriozis gibi hormonal dengesizliklere bağlı pelvik ağrı durumlarında hormonal tedavi uygulanabilir. Bu tedavi, hormon seviyelerini düzenlemek ve semptomları azaltmak için kullanılır.
- Fizik tedavi: Bazı durumlarda, pelvik ağrıyı hafifletmek ve kas gerginliğini azaltmak için fizik tedavi yöntemleri kullanılabilir. Fizyoterapistler, pelvik taban kaslarının güçlendirilmesi ve esnekliklerinin artırılması için egzersizler önerebilir.
- Stres yönetimi ve gevşeme teknikleri: Pelvik ağrı, stres, anksiyete ve kas gerginliği ile ilişkili olabilir. Bu nedenle, stres yönetimi teknikleri ve gevşeme egzersizleri, pelvik ağrının hafiflemesine yardımcı olabilir. Yoga, meditasyon ve derin nefes alma gibi teknikler bu konuda faydalı olabilir.
Tedavi planı, kişinin özel durumuna ve pelvik ağrının nedenine bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
