Biyokimya Laboratuvarı
Biyokimya; Canlı organizmaların kimyasal yapılarını ve bu yapıların işleyişini inceleyen bir bilim dalıdır. Hücreler, organlar ve dokulardaki biyokimyasal süreçleri araştırır ve canlıların nasıl çalıştığını anlamamıza yardımcı olur. Biyokimya; kimya, biyoloji ve tıp gibi alanlarla iç içe olup özellikle metabolizma, enzimler, proteinler, karbonhidratlar, yağlar, vitaminler ve genetik materyaller üzerinde çalışmalar yapar.
Tıp alanında biyokimya, hastalıkların teşhisi ve tedavisinde önemli bir rol oynar. Örneğin, kan testleri, hormon analizleri ve enzim ölçümleri biyokimyasal süreçlerin anlaşılmasına yardımcı olur.
Biyokimyanın önemi, hastalıkları teşhis etmenin yanı sıra yeni ilaçların geliştirilmesi, genetik mühendislik, beslenme bilimleri ve biyoteknoloji gibi birçok alanda kendini gösterir. Bu yüzden biyokimya, modern tıbbın ve biyolojinin temel taşlarından biri olarak kabul edilir.
Biyokimya Laboratuvarı
Laboratuvar tahlilleri çeşitli hastalıkların tanı, takip ve tedavi süreçlerinde kritik rol oynayan tıbbi analizlerin yapıldığı bölümdür. Modern tıp teknolojileri kullanılarak gerçekleştirilen biyokimyasal testler sağlık durumu hakkında detaylı bilgiler verir.
Magnet Hastanesi Biyokimya Laboratuvarı modern tıp teknolojileri kullanarak biyokimyasal testler ve vücudun genel sağlık durumu hakkında detaylı bilgiler sunar. Bu laboratuvarlarda yapılan testler yardımı ile hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi sağlanr.
Biyokimya Laboratuvarında Yapılan Testler
Biyokimya laboratuvarında aşağıdaki tahlil ve testler yapılır.
Kan Tahlili
- Tam Kan Sayımı (Hemogram): Kan hücreleri (alyuvar, akyuvar, trombosit) ile ilgili bilgiler verir.
- Kan Şekeri (Glukoz) Testi: Diyabet tanısı ve takibi için ölçülür.
- HbA1c (Glikozillenmiş Hemoglobin): Son 2-3 aylık kan şekeri seviyesini gösterir.
- Lipid Profili (Kolesterol Testleri)
- Total Kolesterol
- LDL (Kötü Kolesterol)
- HDL (İyi Kolesterol)
- Trigliserid
Böbrek Fonksiyon Testleri
- Üre
- Kreatinin
- Ürik Asit
Karaciğer Fonksiyon Testleri
- ALT (SGPT)
- AST (SGOT)
- ALP
- GGT
- Bilirubin (Total, Direkt, İndirekt)
Elektrolitler
- Sodyum (Na)
- Potasyum (K)
- Klor (Cl)
- Kalsiyum (Ca)
- Fosfor (P)
- Magnezyum (Mg)
Protein ve Albümin Testleri
- Total Protein
- Albümin
- Globulin
- Tiroid Testleri
- TSH
- Serbest T3
- Serbest T4
- Anti-TPO
- Anti-TG
Üreme Hormonları
- Beta HCG (Gebelik Testi)
- Östrojen (E2)
- Progesteron
- Testosteron
- LH (Luteinize Hormon)
- FSH (Follikül Stimüle Edici Hormon)
- Prolaktin
- Kortizol ve DHEA-S
- İnsülin ve C-Peptid
Enfeksiyon ve Bağışıklık Testleri
- CRP (C-Reaktif Protein): Enfeksiyon ve iltihap göstergesidir.
- Sedimantasyon (ESR): Vücutta iltihap olup olmadığını belirler.
- RF (Romatoid Faktör): Romatoid artrit gibi otoimmün hastalıkları değerlendirir.
- ASO (Antistreptolizin O): Streptokok enfeksiyonları için kullanılır.
- Hepatit Testleri (HBsAg, Anti-HBs, Anti-HCV vb.)
- HIV Testi
Vitamin ve Mineral Testleri
- Vitamin B12
- Vitamin D (D3, 25-OH)
- Demir ve Demir Bağlama Kapasitesi
- Ferritin
İdrar Testleri
- Tam İdrar Tahlili (TİT)
- 24 Saatlik İdrar Analizi
- İdrar Elektrolitleri (Sodyum, Potasyum, Kalsiyum vb.)
- İdrarda Protein (Mikroalbuminüri, Proteinüri)
- İdrarda Kreatinin ve Üre
Tümör Belirteçleri (Kanser Markerları)
- PSA (Prostat Spesifik Antijen)
- CA 125 (Over Kanseri)
- CA 15-3 (Meme Kanseri)
- CA 19-9 (Pankreas ve Sindirim Sistemi Kanseri)
- CEA (Karsinoembriyonik Antijen)
- AFP (Alfa-Fetoprotein)
Gaita (Dışkı) Testleri
- Gaita Mikroskobisi: Parazit veya anormal hücrelerin varlığını inceler.
- Gaita Kültürü: Bağırsak enfeksiyonlarına neden olan bakterileri (Salmonella, Shigella vb.) belirler.
- Gaita Gizli Kan Testi : Mide ve bağırsak kanamalarını tespit eder.
- Gaita Kalprotektin: Bağırsak iltihaplanmasını ( İnflamatuvar Bağırsak Hastalıkları) değerlendirir.
- Gaita Elastaz: Pankreas yetmezliği olup olmadığını anlamaya yardımcı olur.
Toksikoloji Testleri
- Alkol Testi (Etanol Düzeyi)
- Uyuşturucu ve Madde Testleri (Amfetamin, Kokain, Esrar, Eroin vb.)
- Ağır Metal Toksisitesi Testleri
- Kurşun (Pb)
- Cıva (Hg)
- Arsenik (As)
- Kadmiyum (Cd)
- Karbonmonoksit (CO) Düzeyi: Zehirlenme durumlarında kullanılır.
- Pestisit ve Tarım İlacı Kalıntıları
Pıhtılaşma (Koagülasyon) Testleri
- PT (Protrombin Zamanı): Kanın pıhtılaşma süresini değerlendirir.
- INR (Uluslararası Normalleştirilmiş Oran): Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalar için önemlidir.
- aPTT (Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı): Pıhtılaşma bozukluklarını araştırır.
- Fibrinojen: Kan pıhtılaşması için gerekli bir proteinin seviyesini ölçer.
- D-Dimer: Kan pıhtılaşma bozuklukları, derin ven trombozu (DVT) veya pulmoner emboli şüphesinde kullanılır.
Genetik Testler (DNA ve Mutasyon Analizleri)
- DNA ve Mutasyon Analizleri
- Kalıtsal Hastalık Testleri (Talasemi, Kistik Fibroz vb.)
- Kromozom Analizi (Karyotip Testi)
- BRCA1 ve BRCA2 (Meme ve Over Kanseri Genetik Testi)
- HLA Doku Uyumluluk Testleri
- Faktör V Leiden Mutasyonu (Pıhtılaşma bozuklukları için)
- MTHFR Mutasyonu (Homosistein metabolizması için)
İmmünolojik Testler
- Otoimmün Hastalık Testleri
- ANA (Antinükleer Antikor)
- Anti-dsDNA (Lupus tanısı için)
- Anti-CCP (Romatoid Artrit tanısı için)
- Alerji Testleri
- Spesifik IgE Testleri (Besin, Polen, Hayvan Tüyü vb.)
- Total IgE
- Bağışıklık Yetmezliği Testleri
- IgA, IgG, IgM, IgE düzeyleri
- Lenfosit Alt Grup Analizi
Metabolik Testler
- Fenilketonüri (PKU) Testi
- Galaktozemi Testi
- Biotinidaz Eksikliği Testi
- Amonyak (NH3) Testi
- Laktik Asit Testi
- Serbest Yağ Asitleri ve Keton Cisimcikleri
- Homosistein Testi
Biyokimya Laboratuvarı Hangi Hastalıklarla İlgilenir?
Biyokimya laboratuvarında yapılan testler ile teşhis edilebilen hastalıklar şunlardır.
Endokrin ve Metabolik Hastalıklar
- Diyabet (Şeker Hastalığı) → Kan şekeri (Glukoz), HbA1c, İnsülin, C-Peptid testleri
- Tiroid Hastalıkları (Hipotiroidi, Hipertiroidi, Hashimoto, Graves) → TSH, Serbest T3, Serbest T4, Anti-TPO, Anti-TG testleri
- Böbrek Yetmezliği → Üre, Kreatinin, Elektrolitler, GFR testi
- Karaciğer Hastalıkları (Hepatit, Siroz, Yağlı Karaciğer) → ALT, AST, ALP, GGT, Bilirubin testleri
- Osteoporoz (Kemik Erimesi) → Kalsiyum, Fosfor, D Vitamini, Alkalen Fosfataz testleri
Kardiyovasküler Hastalıklar
- Hipertansiyon ve Kalp Hastalıkları → Lipid Profili (Kolesterol, LDL, HDL, Trigliserid), Homosistein, CRP
- Koroner Arter Hastalığı → D-Dimer, Troponin, CK-MB
Otoimmün ve Enfeksiyon Hastalıkları
- Romatoid Artrit → RF (Romatoid Faktör), Anti-CCP
- Lupus (SLE) → ANA, Anti-dsDNA
- Enfeksiyonlar → CRP, Sedimantasyon, Prokalsitonin, ASO, HIV, Hepatit Testleri (HBsAg, Anti-HBs, Anti-HCV)
Genetik ve Metabolik Hastalıklar
- Fenilketonüri, Galaktozemi, Biotinidaz Eksikliği → Yenidoğan tarama testleri
- Faktör V Leiden Mutasyonu (Pıhtılaşma Bozuklukları) → Genetik testler
- Tümör Belirteçleri (Kanser Tanısı ve Takibi) → PSA, CA 125, CA 15-3, CA 19-9, CEA, AFP
Beslenme ve Vitamin Eksiklikleri
- Vitamin Eksiklikleri (B12, D, Folik Asit vb.) → Vitamin D, Vitamin B12, Ferritin, Demir testleri
- Anemi (Kansızlık) → Tam Kan Sayımı, Demir, Ferritin, B12, Folik Asit testleri
Zehirlenmeler ve Toksikoloji
- Ağır Metal Zehirlenmeleri → Kurşun, Cıva, Arsenik, Kadmiyum testleri
- Alkol ve Madde Kullanımı → Etanol, Uyuşturucu Panel Testleri
- Pestisit ve Kimyasal Maruziyet → Karbonmonoksit, Pestisit Testleri
Hangi Testler Aç Karnına Yapılır?
Bazı testlerin doğru sonuç verebilmesi için en az 8-12 saat aç kalınması gerekir. Aç karnına yapılması gereken başlıca testler şunlardır.
- Kan şekeri (Glukoz), HbA1c, İnsülin, C-Peptid
- Lipid profili (Kolesterol, Trigliserid, LDL, HDL)
- Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri (ALT, AST, Üre, Kreatinin)
- Hormon testleri (TSH, Serbest T3, Serbest T4, Kortizol)
- Demir ve Demir Bağlama Kapasitesi (Ferritin, Demir, TDBK)
- Vitamin B12 ve Folik Asit
Kan Tahlili Ne Zaman Çıkar?
Kan tahlilinin sonuç süresi yapılan testin türüne göre değişir. Genel olarak:
- Tam Kan Sayımı (Hemogram) → 1-2 saat
- Kan şekeri ve elektrolitler → 2-3 saat
- Lipid Profili, Karaciğer ve Böbrek Testleri → Aynı gün içinde
- Hormon Testleri (Tiroid, Üreme Hormonları vb.) → 24-48 saat
- Enfeksiyon Testleri (CRP, Sedimantasyon, Hepatit Testleri) → 1-3 gün
- Genetik ve Tümör Belirteçleri → 3-7 gün
Biyokimya Testleri Kaç Günde Çıkar?
Biyokimya laboratuvar tahlilleri genellikle aynı gün içinde veya 24 saat içinde sonuçlanır. Bazı özel testler (hormon, genetik veya toksikoloji testleri) 2-7 gün sürebilir.
Biyokimya laboratuvarı, detaylı analizler yaparak doktorların doğru tanı koymasına ve hastaların tedavi süreçlerinin takibine yardımcı olur. Hastalıkların erken teşhisi önemlidir ve Check up tahlil ve testlerinin önemli bir bölümü de biyokimya laboratuvarında yapılır.
Biyokimya Laboratuvarında Yapılan Test ve Tahlillerin Normal Değerleri
| Test Grubu | Test | Normal Değerler |
|---|---|---|
| Kan Testleri | Tam Kan Sayımı (Hemogram) | |
| Beyaz Kan Hücreleri (WBC) | 4.000 – 10.000 /µL | |
| Kırmızı Kan Hücreleri (RBC) | Erkek: 4.7 – 6.1 milyon/µL, Kadın: 4.2 – 5.4 milyon/µL | |
| Hemoglobin (Hgb) | Erkek: 13.8 – 17.2 g/dL, Kadın: 12.1 – 15.1 g/dL | |
| Hematokrit (Hct) | Erkek: %40 – %54, Kadın: %36 – %48 | |
| Trombosit (PLT) | 150.000 – 450.000 /µL | |
| Kan Şekeri ve Diyabet Testleri | Açlık Kan Şekeri (Glukoz) | 70 – 100 mg/dL |
| Tokluk Kan Şekeri (2 Saat Sonra) | 140 mg/dL’nin altında | |
| HbA1c (Glikozillenmiş Hemoglobin) | %4 – %5.6 | |
| Lipid Profili (Kolesterol Testleri) | Total Kolesterol | 125 – 200 mg/dL |
| LDL (Kötü Kolesterol) | 100 mg/dL’nin altında | |
| HDL (İyi Kolesterol) | Erkek: 40 mg/dL ve üstü, Kadın: 50 mg/dL ve üstü | |
| Trigliserid | 150 mg/dL’nin altında | |
| Böbrek Fonksiyon Testleri | Üre | 10 – 50 mg/dL |
| Kreatinin | Erkek: 0.7 – 1.3 mg/dL, Kadın: 0.6 – 1.1 mg/dL | |
| Ürik Asit | Erkek: 3.4 – 7.0 mg/dL, Kadın: 2.4 – 6.0 mg/dL | |
| Vitamin ve Mineral Testleri | Vitamin B12 | 200 – 900 pg/mL |
| Vitamin D (D3, 25-OH) | 30 – 100 ng/mL | |
| Demir | Erkek: 65 – 175 µg/dL, Kadın: 50 – 170 µg/dL | |
| Ferritin | Erkek: 24 – 336 ng/mL, Kadın: 11 – 307 ng/mL |
Sık Sorulan Sorular
Tahlil Sonuçları Nasıl Yorumlanır?
Tahlil sonuçları, referans aralıklarına göre değerlendirilir. Her laboratuvarın kullandığı cihazlara ve yöntemlere göre referans aralıkları farklı olabilir. Tahlil sonuçlarını en doğru şekilde doktor yorumlamalıdır.
Biyokimya laboratuvarı nedir, hangi testler yapılır?
Biyokimya laboratuvarı, kan, idrar, gaita (dışkı) ve diğer vücut sıvılarındaki kimyasal bileşenleri analiz ederek sağlık durumunu değerlendiren bir laboratuvardır. Karaciğer, böbrek, kalp, tiroid fonksiyonları, hormon seviyeleri, vitamin ve mineral eksiklikleri gibi birçok hastalığın teşhisinde kullanılan testler yapılır.
Kan tahlili yaptırmadan önce nelere dikkat edilmelidir?
Aç karnına yapılması gereken testler için en az 8-12 saat aç kalınmalıdır. Bir iki yudum su içilebilir ancak çay, kahve, süt gibi içecekler tüketilmemelidir. Testten önce alkol ve sigara tüketiminden kaçınılmalı ve ilaç kullanıyorsanız test öncesi doktorunuza danışmalısınız.
Laboratuvar testleri için randevu almak gerekir mi?
Çoğu biyokimya testinde randevuya gerek yoktur. Ancak genetik testler, bazı hormon testleri veya özel tarama testleri için randevu ve belli zamanlarda yapılması gerekebilir..
Laboratuvar testleri güvenilir mi, hata payı var mı?
Biyokimya laboratuvar testleri son derece güvenilirdir. Ancak bazı durumlarda laboratuvar koşulları, hasta hazırlığı veya cihaz kaynaklı küçük hata payları olabilir. Uzman doktor şüpheli bir sonuç aldığında testi tekrarlatabilir.
Kan tahlili aç karnına mı yapılır?
Evet, kan şekeri, kolesterol, hormon, böbrek ve karaciğer fonksiyon testleri gibi birçok biyokimya testi aç karnına yapılmalıdır. Ancak bazı testler tok karnına da yapılabilir.
İdrar ve gaita testleri için nasıl örnek vermeliyim?
Tam idrar tahlili için sabah ilk idrar örneği önerilir. 24 saatlik idrar testi için gün boyunca idrar biriktirilmelidir. Gaita (dışkı) testi için temiz bir kaba numune alınmalıdır. Bazı testler için özel saklama kapları kullanılmalıdır.
Kan tahlili verirken su içebilir miyim?
Evet, sade su birkaç yudum içebilirsiniz. Ancak çay, kahve, süt veya meyve suyu gibi içecekler test sonuçlarını etkileyebilir.
Kadınlar için regl döneminde test yaptırmak sonuçları etkiler mi?
Evet, regl dönemi hormon testleri, pıhtılaşma testleri ve bazı biyokimyasal testleri etkileyebilir. Bu nedenle, hormon testleri genellikle regl döneminin belirli günlerinde yapılır.
Biyokimya testleri için özel bir hazırlık gerekir mi?
Çoğu test için sadece aç kalmak yeterlidir. Ancak bazı testlerde özel diyetler veya ilaç kesilmesi gerekebilir. Doktorunuzun önerilerini takip etmelisiniz.
Kan tahlili sonuçları ne zaman çıkar?
- Hemogram (Tam Kan Sayımı) → 1-2 saat
- Kan Şekeri, Kolesterol, Üre, Kreatinin → Aynı gün içinde
- Hormon Testleri (TSH, T3, T4, LH, FSH, Kortizol) → 24-48 saat
- Enfeksiyon Testleri (CRP, Hepatit, HIV) → 1-3 gün
- Genetik Testler ve Özel Analizler → 3-7 gün
Biyokimya testleri kaç günde sonuçlanır?
Çoğu biyokimya testi aynı gün veya 24 saat içinde çıkar. Ancak genetik testler veya özel tarama testleri 3-7 gün sürebilir.
Online laboratuvar sonuçları sisteminden ya da hastaneden veya laboratuvardan çıktı olarak alabilirsiniz.
Tahlil sonuçları nasıl yorumlanır? Tahlil sonuçlarını doktorunuz yorumlamalıdır. Değerlerin referans aralıklarına göre yüksek veya düşük olması farklı hastalıkları işaret edebilir.
Yanlış sonuç çıkma ihtimali var mı? Nadiren de olsa laboratuvar koşulları, numune alımı veya hasta hazırlığı gibi faktörler yanlış sonuçlara neden olabilir. Şüpheli bir durumda testin tekrarlanması önerilir.
Kan şekeri testi aç mı tok mu yapılır? Açlık kan şekeri testi için en az 8 saat aç kalınmalıdır. Tokluk kan şekeri testi için ise yemek yedikten 2 saat sonra kan alınır.
Tiroid testleri ne zaman yapılmalı? Tiroid testleri (TSH, T3, T4) genellikle sabah yapılır. Aç karnına olması önerilir.
Kolesterol testi için kaç saat aç kalmak gerekir? Kolesterol testleri için en az 12 saat aç kalınması gereklidir.
HIV, Hepatit ve diğer enfeksiyon testleri ne zaman sonuçlanır?- Hepatit B ve C testleri → 1-3 gün
- HIV testi → 1-3 gün
- CRP ve Sedimantasyon → Aynı gün içinde
D-Dimer testi hangi hastalıkları gösterir? D-Dimer testi, pıhtılaşma bozukluklarını, derin ven trombozu, pulmoner emboli ve yaygın damar içi pıhtılaşma gibi durumları belirlemek için kullanılır.
Tümör belirteçleri kanser teşhisinde kesin sonuç verir mi? Hayır, tümör belirteçleri kanser şüphesi olan hastalarda destekleyici bir testtir. Kesin tanı için biyopsi ve görüntüleme yöntemleri gereklidir.
Genetik testler biyokimya laboratuvarında yapılır mı? Evet, ancak genetik testler bazı özel laboratuvarlarda gerçekleştirilir ve sonuçlar birkaç hafta sürebilir.
Ağır metal testi nasıl yapılır, ne kadar sürede çıkar? Kan veya idrar örneği ile yapılır. Sonuçlar 3-7 gün içinde çıkar.
İnsülin direnci testi nasıl yapılır? Açlık kan şekeri ve insülin düzeyi ölçülerek değerlendirilir.
Böbrek fonksiyon testleri için hangi kan testleri yapılır? Üre, kreatinin, elektrolitler ve idrar analizleri böbrek sağlığını değerlendirir.
Ankara’da güvenilir ve kapsamlı biyokimya laboratuvarı hizmeti arıyorsanız öncelikle kapsamlı bir araştırma yapmanız gerekir. Magnet Hastanesi laboratuvar hizmetlerinde yılların getirdiği deneyimle kaliteli ve güvenilir testler yapmaktadır. Kamu hastaneleri ve özel hastane laboratuvar testleri tedavi planını etkileyen önemli bir faktör olup hassas analizler, iç dış kalite kontrol çalışmaları yapılarak doğru sonuçlar sunmak üzere planlanmıştır. Magnet Hastanesi, kan tahlillerinden hormon testlerine, enfeksiyon belirteçlerinden metabolik testlere kadar tüm tahlil ve tetkik hizmetlerini sunmaktadır.
Ankara kan tahlili yapan laboratuvarlar arasında uzman kadrosu ve teknolojik cihazlarıyla öne çıkan hastanemiz güvenilir, zamanında ve doğru sonuçları vermeyi hedeflemektedir. En yakın biyokimya laboratuvarı arayışınızda ise hastanemiz Ankara’nın en merkezi yeri olan Anadolu/Tandoğan meydanında bulunmakta ve sizlere hizmet vermektedir.
Özel hastane tahlil ücretleri, hastanenin politikalarına, SGK, ÖSS VE TSS anlaşmalarına, uygulanan test ve işlemlere bağlı olarak değişebilir.
Magnet Hastanesi tahlil ve test fiyatları hakkında bilgi ve tahlil randevusu almak için lütfen 0312 212 80 80’i arayınız.
Online randevu için tıklayınız.
Mart;2025
Biokimya Branşında Görev Yapan Doktorlarımız
