Polikistik böbrek hastalığı, böbreklerde sıvı dolu kistlerin oluşmasına yol açan, genetik temelli bir sağlık problemidir. Bu kistler zamanla büyür ve böbreklerin normal işleyişini engeller. Otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı (ODPBD) ve otozomal resesif polikistik böbrek hastalığı (ORPBD) olarak iki türde görülür. Bu hastalıklar, genetik mutasyonlar nedeniyle böbreklerdeki sağlıklı doku yerine sıvı dolu kistlerin oluşmasına yol açar ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz yönde etkiler.
Polikistik Böbrek Hastalığının Sebepleri
Polikistik böbrek hastalığı, genetik bir hastalık olduğu için bireylerin ailesinde benzer bir durumun olması, hastalığa yakalanma riskini artırır.
Otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı, en yaygın türüdür. Hastalığa yakalanan birey, bu genetik mutasyonu genellikle bir ebeveyninden miras alır. ODPBD, çocukluk ya da ergenlik döneminde belirti vermez, genellikle yetişkinlik döneminde ortaya çıkar. Bu hastalıkta, kistler böbreklerde zaman içinde büyür ve böbrek fonksiyonlarını bozarak böbrek yetmezliğine kadar gidebilir.
Daha nadir görülen bir tür olan otozomal resesif polikistik böbrek hastalığı, her iki ebeveynden de mutasyon taşıyan bireylerde ortaya çıkar ve genellikle doğumdan itibaren etkilerini gösterir. Bu hastalık, otozomal dominant olan türüne göre çok daha erken yaşlarda görülür ve daha hızlı ilerleyebilir. ERPB hastaları genellikle yaşamlarının ilk yıllarında böbrek yetmezliği riski ile karşı karşıya kalır.
Polikistik Böbrek Hastalığının Belirtileri
Polikistik böbrek hastalığı, başlangıçta belirgin belirtiler vermez, ancak hastalık ilerledikçe çeşitli semptomlar ortaya çıkabilir. Yüksek tansiyon, karın bölgesinde şişlik, bel ve sırt ağrıları, kanlı idrar, idrar yolu enfeksiyonları ve böbrek fonksiyonlarının bozulması bu rahatsızlığın belirtileri arasındadır.
- Yüksek Tansiyon: Böbrek fonksiyonları azaldıkça, kan basıncını düzenleyen mekanizmalar da etkilenir ve yüksek tansiyon (hipertansiyon) gelişir.
- Karın bölgesinde şişlik: Kistler büyüdükçe böbrekler genişler ve karın bölgesinde rahatsız edici bir şişlik hissi oluşabilir.
- Bel ve sırt ağrıları: Kistler büyüdükçe, böbreklerin etrafındaki dokularda basınç artar ve bu da ağrılara neden olabilir.
- Kanlı idrar: Kistler böbreklerdeki kan damarlarını etkileyebilir, bu durum da idrarda kan görülmesine yol açabilir.
- İdrar yolu enfeksiyonları: Kistlerin oluştuğu bölgelerde enfeksiyon riski artar.
- Böbrek fonksiyonlarının bozulması: Hastalığın ilerlemesiyle birlikte, böbreklerin filtrasyon kapasitesi azalır ve böbrek yetmezliği gelişebilir.
Bazı durumlarda, hastalar yüksek tansiyon ve kistler hakkında herhangi bir belirti hissetmeyebilir, bu yüzden düzenli hekim kontrolleri büyük önem taşımaktadır.
Polikistik Böbrek Hastalığı Tedavisi
Polikistik böbrek hastalığı; hastaların genetik geçmişi, belirtiler ve fiziksel muayene ile şüphelenilen bir durumdur. Tanıyı doğrulamak için ultrason, bilgisayarlı tomografi, manyetik rezonans görüntüleme ve genetik testler uygulanmaktadır.
- Ultrasonografi: Böbreklerdeki kistlerin tespiti için yaygın olarak kullanılan bir görüntüleme yöntemidir.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Bu yöntemle kistler daha belirgin hâle getirilerek daha detaylı bir inceleme yapılabilir.
- Manyetik Rezonans Görüntüleme (MRG): Böbreklerin yapısını daha ayrıntılı bir şekilde gösteren bir diğer testtir.
- Genetik testler: Hastanın ailesinde bu hastalığın öyküsü varsa, genetik testlerle hastalık için risk durumu tespit edilebilir.
Polikistik böbrek hastalığının kesin bir tedavisi yoktur, ancak hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ve semptomlar yönetilebilir.
Yüksek tansiyon bu hastalığın yaygın bir komplikasyonudur. İlaçlar, diyet değişiklikleri ve yaşam tarzı düzenlemeleri ile tansiyon kontrol altına alınabilir. Böbrek fonksiyonlarının izlenmesi, hastalığın ilerleyişi hakkında bilgi verir ve erken müdahale imkânı sunar. Kistler büyüdükçe böbrekte ağrı oluşabileceğinden ağrı kesiciler ve bazı ilaçlarla hastalık yönetilebilir. İleri evrede bir diğer etkisi böbrek yetmezliğine yol açabilmesidir. Bu durum da böbrek nakli en etkili tedavi yöntemlerinden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Büyük kistlerin tedavisi için ise cerrahi müdahale yapılmaktadır.
Polikistik böbrek hastalığı, genetik bir hastalık olup zaman içinde böbrek fonksiyonlarını ciddi şekilde etkileyebilir. Erken tanı ve tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir ve kişinin yaşam kalitesini artırabilir. Polikistik böbrek hastalığı olan bireylerin düzenli olarak doktor kontrollerine gitmeleri, yaşam tarzı değişiklikleri yapmaları ve tedavi sürecini yakından takip etmeleri büyük önem taşır. Bu noktada Özel Magnet Hastanesi, alanında uzman hekimleri ve son teknoloji tıbbi cihazları ile size en iyi tedavi deneyimini yaşatır. Siz de sağlık problemleriniz için güvenilir bir sağlık merkezi arayışındaysanız hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.
