Çölyak hastalığı, bağışıklık sisteminin gluten adı verilen bir proteinle karşılaştığında aşırı tepki vermesi sonucu gelişen bir sindirim sistemi rahatsızlığıdır. Bu hastalık, ince bağırsakta hasara yol açarak besinlerin emilimini engeller ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Çölyak testi; bu hastalığının teşhis edilmesi, hastalığın yönetimi için kritik öneme sahiptir ve kişileri doğru tedaviye yönlendirmek için kullanılan önemli bir araçtır.
Çölyak Testi Nedir?
Çölyak testi, çölyak hastalığının teşhisinde kullanılan bir dizi testin genel adıdır. Bu testler, gluten tüketimi sonrası vücudun gösterdiği anormal bağışıklık yanıtlarını tespit etmeyi amaçlar. Bu test, kan testleri ve bazen biyopsi gibi ek prosedürler içerebilir. Kısacası erken teşhis ve doğru tedavi için çölyak testi hayati önem taşır ve hastalığa bağlı semptomların önlenmesinde ve şiddetinin azaltılmasında önleyici görev üstlenir.
Çölyak Testi Nasıl Yapılır?
Çölyak hastalığının teşhisinde en yaygın kullanılan yöntem kan testleridir. Kan testleri, çölyak hastalığına yol açan bağışıklık tepkilerini belirlemek için belirli antikorları ölçer. Bu testlerde aranan başlıca antikorlar, doku transglutaminaz antikoru (tTG-IgA) ve endomysium antikoru (EMA)’dur. tTG-IgA testi, çölyak hastalığının tanısında kullanılan en yaygın testtir. Ancak kan testinin doğruluğu, kişinin gluten tüketimine bağlıdır. Eğer kişi glutenli bir diyet yapmıyor ise testin sonuçları yanıltıcı olabilir.
Çölyak hastalığında kesin tanı koymak için kan testinin pozitif çıkmasının ardından ince bağırsaktan doku örneği alınarak biyopsi yapılabilir. Biyopsi, bağırsak duvarındaki hasarın düzeyini gösterir ve hastalığın şiddetini belirlemeye yardımcı olur. Kan testinin ardından biyopsi istenmesi, kan testinin sonuçları belirsiz olduğunda ya da başka bir hastalık söz konusu olduğunda yapılmaktadır.
Çölyak hastalığının genetik bir yatkınlıkla bağlantılı olduğu da bilinmektedir. Bu nedenle genetik testler, çölyak hastalığına yatkın genlerin varlığını kontrol eder. Ancak bu test yalnızca hastalığa yakalanma riskini gösterir ve hastalık teşhisinde tek başına yeterli değildir.
Çölyak Testi Kaç Günde Çıkar?
Çölyak testi sonuçları genellikle 7 ila 10 gün içinde çıkar. Ancak bu süre, testin yapıldığı laboratuvarın yoğunluğuna ve hekiminizin tanı için istediği testin türüne göre değişkenlik gösterebilmektedir.
Çölyak hastalığı belirtileri pek çok kişinin cevabını merak etiği konulardandır. Bu hastalıkta belirtiler çok çeşitli olabilse de eğer aşağıdaki belirtilerden biri ya da birkaçı gözlemleniyor ise bir sağlık profesyoneline başvurmak ve çölyak testi konusunda bilgi almak son derece önemlidir.
- Karın ağrısı, şişkinlik ve gaz
- Sık sık ishal veya kabızlık
- Kilo kaybı
- Yorgunluk ve halsizlik
- Kemik ağrıları
- Deri döküntüleri, özellikle kaşıntılı döküntüler
- Anemi
Çölyak testi sonuçları, testin türüne göre değişebilir. Kan testleri pozitif çıkarsa bu kişinin çölyak hastalığı riski taşıdığı anlamına gelir, ancak kesin tanı için biyopsi gerekebilir. Biyopsi ve kan testlerinin sonuçlarına dayanarak hekiminiz hastalığın şiddetini ve tedavi gerekliliğini belirler.
Peki, çölyak testi hangi bölümde yaptırılır? Geniş kapsamlı çölyak hastalığı taraması ve testi için gastroenteroloji ya da endokrinoloji bölümüne başvurmak gerekir. Çölyak hastalığı teşhis edildikten sonra tedavi süreci gluten içeren tüm gıdaların diyetten çıkarılmasını içerir. Bu, hastanın iyileşmesini sağlayacak ve bağırsak hasarını onaracaktır. Gluten içermeyen bir diyet, çölyak hastalığının tedavisindeki en etkili yöntem olarak bilinmektedir. Hastalığın tamamen ortadan kaldırılması mümkün olmasa bile tedavi ile birlikte hastalar, sağlıklı bir yaşam sürebilir ve hastalığa bağlı şikâyetlerden korunabilir.
Çölyak Testi ve Takip
Çölyak hastalığı, ömür boyu devam eden bir hastalık olduğu için tedavi süreci düzenli olarak izlenmelidir. Gluten içermeyen bir diyete sadık kalan hastalar, genellikle belirgin bir iyileşme gösterirler. Ancak, zaman zaman tedaviye uygunluk ve diyetin takibi için beslenme ve diyet uzmanlarını ziyaret gerekebilir. Çölyak hastalığı tedavi edilmezse ilerleyebilecek ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğinden düzenli takip oldukça önemlidir.
Modern tıbbi ekipmanları ve son teknoloji cihazlarıyla hastalarına en iyi tedavi imkânlarını sunan Özel Magnet Hastanesine tüm sağlık sorunlarınızın yanı sıra çölyak testi için de başvurabilirsiniz. Her bireyin sağlığını ön planda tutarak kişiselleştirilmiş bir yaklaşım sergileyen sağlık ekibimiz, her türlü teşhis ve tanı testleri ile her zaman yanınızdadır. Çölyak hastalığı konusunda endişe taşıyor, kesin bir sonuca ulaşmak isterseniz hemen bizimle iletişime geçerek randevu oluşturabilir ve alanında uzman hekimlerimizden sağlık hizmeti alabilirsiniz.
