Beyin kanaması bireylerin sıkça araştırdığı konular arasında yer almaktadır. Beyin atardamar duvarının zayıflaması sonucu damarlarda balonsu yapı oluşur. Genellikle damarların çatallanma bölgesinde oluşan bu yapı sağlıklı damara göre çok daha dayanıksızdır.
Bazı durumlar balonsu yapının yırtılmasına ve beyin kanamasına yol açar. Bu noktadan hareketle beyin kanaması bireylerin sağlığı noktasında Beyin kanaması oluş şekline göre spontan ve travmatik olarak ikiye ayrılır. Kaza ve yaralanma gibi travma sonucu oluşan beyin kanamaları travmatik; kendiliğinden oluşan beyin kanamaları spontan olarak adlandırılır.
Beyin kanamasının oluştuğu bölgeye göre ise beyin kanamaları beşe ayrılır. Bunlar şu şekildedir;
- Kanama eğer beyin içindeki su havuzcuklarında ise intraventriküler;
- Beyin dokusu içindeyse intraserebnal;
- Beyin zarı ile iç beyin zarı arasındaysa subaraknoid;
- Dış beyin zarı ile orta beyin zarı arasındaysa subdural
- Dış beyin zarı ile kemik arasında ise epidural kanamadır.
Belirtmek gerekir ki kaza ya da şiddet nedeniyle oluşan travmatik beyin kanamalarında beynin tüm bölgesi etkilenir. Spontan beyin kanamaları, genel olarak beyin ile beyin zarı arasında ya da beyin içinde meydana gelir.
Özellikle yaşlı insanlarda yüksek tansiyona bağlı olarak oluşabilen beyin kanaması aslında farklı birçok şekilde her yaş grubunda ortaya çıkabiliyor. Kafa travmaları, halk arasında baloncuk olarak bilinen beyin damarı anevrizmaları ve damar yumağı hastalığı da beyin kanamaları nedenleri arasında yer alıyor. Beyin dokusu kemiklerle çevrilmiş bir alanda dış etkilerden korunmuş, vücudun en önemli organıdır diyebiliriz. Beyin yapısı tüm vücudu doğru oranda etkilemektedir.
Beyin noktasında koruma alanından bahsetmek gerekmektedir. Bu koruma alanı normal zamanlarda bir avantaj sağlarken beyin kanaması durumlarında ise bir dezavantaja dönebilmektedir. Bu durumun asıl sebebi genişleme yeteneği olmayan ve kafatası olarak adlandırılan bu kapalı kemik yapının ani gelişen olaylarda beyin dokusu üzerinde sıkışıklık meydana gelmesine ve ani ölümlere kadar ilerleyen bir takım kötüleşme bulgularına yol açabilmesidir.
Kafatası içerinde, beyin dokusu, kan ve beyin omurilik sıvısının dengeli bir oranda bulunur. Yavaş gelişen durumlarda beyin omurilik sıvısı veya kan miktarı azalarak kafatası içerisindeki basınç beyin dokusunu rahatsız etmeyecek şekilde sabit tutulur. Beyin cerrahisi noktasında ön planda olan Magnet Hastanesi ile iletişime geçebilirsiniz.
Beyin Kanaması Belirtileri
Beyin kanaması belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Genellikle tek taraflı oluşan yüz felci
- Bacaklarda karıncalanma hissi
- Kolları kaldırmada ve havada tutmada zorluk çekme
- Görme problemleri
- Yutkunma zorluğu
- Mide bulantısı, kusma ve tat almada bozukluk
- Vücudun tek tarafında zayıflık, uyuşma ve karıncalanma hissiyatı
- Beyine giden kan akışındaki azalmadan kaynaklı ani baş dönmeleri
- Denge ve koordinasyon eksikliği
- Bilinç kaybı, uyuşukluk, güçsüzlük, konuşulanları anlamama, uyku hali, çevredeki olaylara ve seslere karşı kayıtsız kalma ve konuşmada bozukluk gibi durumlar ise tansiyona bağlı beyin kanaması belirtileri arasında yer alır.
Beyin Kanaması Nedenleri
Beyin kanaması nedenleri şu şekilde sıralanabilir;
- Böbrek yetmezliği
- Diyabet gibi kronik hastalıklar
- Bazı kan hastalıkları
- Sigara ve alkol kullanımı
- Bazı karaciğer hastalıkları ve doğumsal damar hastalıkları
- Pıhtılaşma bozuklukları ve pıhtılaşmayı engelleyen ilaçların kullanımı
- Yüksek tansiyon
- Beyin içindeki küçük arter damarlarda ya da ana damarlarda meydana gelen tıkanıklıklar, beyin damarlarındaki balonsu yapılar (anevrizma)
- Beyin tümörleri
- Kazalar ve şiddet sonucu başa gelen darbeler,
- Travma sonrası kafatası hasarları
- Beyin dokusu hasarları
- Genetik yatkınlık
Beyin Kanaması Tedavi Yöntemleri
Beyin kanaması acil bir durumdur ve özellikle travma sonucu ve kendiliğinden oluşan durumlarında mutlaka ambulans çağrılarak müdahale edilmelidir. Beyin içinde gelişen herhangi bir kanama ilk anda belirti vermeyebilir. Fakat kişinin ilk 24 saat müşahede altında tutulması gerekir. Genellikle kaza dolayısıyla oluşan beyin kanaması ilerleyen saatlerde beyine baskı yapar. Maalesef ki bu durum kişinin komaya girmesine, hatta ölümüne neden olabilir.
Beyin kanaması tedavisinde öncelikli amaç, kanamanın sebebini ortadan kaldırarak hastanın hayatını kurtarmak ve istenmeyen komplikasyonları önlemektir. Beyin kanaması geçiren hasta ivedilikle yoğun bakım ünitesinde takibe alınır ve genellikle ameliyat ile tedavi edilir. Beyin kanaması ameliyatı sonrası hastanın uyanma süresi geçirilen cerrahi işlemin zorluğuna bağlı olarak değişiklik gösterir.
Sıkça Sorulan Sorular
Beyin kanaması sonrası iyileşme süreci nasıldır?
Beyin kanaması sonrası iyileşme süreci kanamanın şiddetine, hastanın genel durumuna ve imkânlarına göre değişiklik gösterir. Kanama sonrasındaki erken dönemde hastanın durumu iyileşme noktasında oldukça belirleyicidir. Süreç sonrasında şuur kaybı olmayan, belirgin kuvvetsizliği olmayan hastalar daha hızlı ve tam olarak iyileşirken, şuur kaybı olan, bir vücut yarısında ve yüzünde felci olan hastalarda bu süreçler daha uzun olabilir.
Tansiyon kaç olursa beyin kanaması olur?
Bireylerin kişisel özelliği göz önüne almak gerekse de genellikle 160 olarak ölçülen büyük tansiyona kadar tölerans mevcuttur. Yüksek değerlere çıkmak veya bu değerde uzun süre kalmak kanama açısından riski artıracaktır.
Beyin kanaması ne kadar sürer?
Net bir süre vermek çok zor olmakla birlikte genel bir inanış olan kanamanın uzun süre devam edeceği düşüncesi yanlıştır. Kanama ilk anda vücuttaki kontrol mekanizmaları ile durdurulur ve hastalardaki problem kanamanın devam etmesi değil ilk kanamaya bağlı kitle etkisi ile beynin etkilenmesi, itilmesi ve sıkışmasıdır.
Beyin kanaması yoğun bakım sürecinde neler yapılır?
Beyin kanaması sonrasında şuur durumunda kötüleşme olan, genel durumu daha kötü olan, kendi başına solunum fonksiyonunu sürdüremeyecek olan hastalar yoğun bakımda izleme alınmalıdır. Bu noktada özellikle yoğun bakım süresince vücut fonksiyonlarının sürdürülebilmesi açısından hastaların her türlü destek tedavileri ve gözlemleri yapılır ve gerekirse hastalar ameliyat veya endovasküler tedaviler gibi daha ileri tedaviler için hazırlanırlar.
Beyin kanaması ameliyatı sonrası uyanma süresi ne kadardır?
Beyin kanaması ameliyatı sonrası uyanma süresi normal ameliyatlardaki gibidir fakat genel durumu kötü olan ve beyin dokusu baskı altında kalmış olan hastalarda özellikle hasta daha uzun süre narkoz etkisi altında tutularak yavaş bir uyandırma planı yapılır.
Beyin kanamasında ilk yardım nasıl yapılmalıdır?
Beyin kanaması, hastalarda farklı bulgular şeklinde ortaya çıkar ve bazı durumlarda daha önce hiç duyulmamış kadar şiddetli baş ağrısı olur. Bu tarz durumlarda beyin kanaması şüphesi duyulmalıdır. Daha önce nöbet geçirmeyen hastada epileptik nöbet ortaya çıkması, bir vücut yarısında kuvvetsizlik, ani konuşma bozukluğu, görme problemleri de beyin kanama bulgusu olarak kabul edilebilir.
Kulaktan kan gelmesi beyin kanaması belirtisi olabilir mi?
Kulaktan kan gelmesi genellikle bir beyin kanaması bulgusu değildir diyebiliriz. Bir kafa travmasını takip eden kulak kanamaları genellikle kısa süre içerisinde kendi kendine durur ama kafa travmasına bağlı olarak ek problemler nedeni ile hastanın yatırılması ve tetkik edilmesi gerekebilir.
Beyin kanaması ameliyatı sonrası riskler nelerdir?
Beyin kanaması ameliyatı sonrasında ortaya çıkabilecek riskler planlı olarak yapılan beyin ameliyatlarından fazla değildir. Donanımlı ve profesyonel cerrahlar eşliğinde ve iyi bir merkezde yapılan ameliyatın riskleri daha düşük olacaktır. Burada önemli olan nokta hastanın ameliyat olmaz ise karşılaşacağı risklerin neler olduğudur. Beyin kanaması hafife almadan gerekli yöntem uygulanmalıdır.
