Nezle, soğuk algınlığı olarak da bilinen üst solunum yolu enfeksiyonudur. Genellikle rhinovirüs adı verilen virüslerin neden olduğu yaygın bir enfeksiyondur, ancak diğer virüsler de nezleye sebep olabilir. Nezle, burun ve boğazdaki mukozalara saldıran ve enfeksiyona neden olan virüslerin bulaşması sonucu ortaya çıkar.
Nezle, burun ve boğazdaki mukozalara saldıran ve enfeksiyona neden olan virüslerin bulaşması sonucu ortaya çıkar.
Nezle genellikle grip ile karıştırılabilir, ancak grip daha şiddetli semptomlara ve daha ciddi komplikasyonlara neden olabilir. İki enfeksiyon arasındaki fark, semptomların şiddeti ve grip aşısıyla korunma imkanının olmasıdır.
Nezle (Soğuk algınlığı) Kimlerde Görülür?
Soğuk algınlığı (nezle), her yaş grubunda ve herkeste görülebilir. Ancak, bazı insanlar nezleye diğerlerinden daha yatkındır. Özellikle aşağıdaki faktörlere sahip olan kişilerde soğuk algınlığı daha sık görülür:
- Zayıf bağışıklık sistemi: Bağışıklık sistemi zayıf olanlar, viral enfeksiyonlara karşı daha hassas olabilirler. Bu, yaşlı yetişkinler, bağışıklık sistemi baskılanmış olanlar (örneğin, organ nakli sonrası ilaç kullananlar veya HIV/AIDS hastaları) veya kronik sağlık sorunları olanlar için geçerli olabilir.
- Çocuklar: Çocuklar, bağışıklık sistemleri henüz tam olarak gelişmediği için nezleye daha yatkındır. Okullar ve kreşler gibi ortamlarda bir araya gelerek virüslerin yayılmasına da daha açıktırlar.
- Sigara içenler: Sigara içmek, solunum yollarını tahriş ederek enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale getirebilir ve soğuk algınlığı riskini artırabilir.
- Mevsim değişiklikleri: Soğuk algınlığı, özellikle kış aylarında ve mevsim değişikliklerinde daha yaygındır. Bu dönemlerde insanlar daha fazla kapalı ortamlarda bulunur ve virüslerin yayılması daha kolay olabilir.
- Yoğun toplu yaşam ortamları: Özellikle kalabalık yerlerde, okullarda, ofislerde, toplu taşıma araçlarında vb. insanlar bir araya gelerek virüslerin yayılmasını kolaylaştırır. Bu ortamlarda nezle salgınları daha sık görülebilir.
Bu risk faktörlerine sahip olmak, nezle enfeksiyonuna yakalanma olasılığını artırsa da herkes nezle olabilir. Önleyici tedbirler, enfeksiyon riskini azaltmak için herkes tarafından alınmalıdır.
Nezle (Soğuk algınlığı) Nasıl Bulaşır?
Nezle virüsleri genellikle şu yollarla bulaşır:
- Hava yoluyla bulaşma: En yaygın bulaşma yolu, enfekte bir kişi öksürdüğünde veya hapşırdığında havada bulunan virüslerin solunmasıdır. Virüsler, enfekte kişinin solunum damlacıklarıyla birlikte havaya yayılır ve başka bir kişi tarafından solunabilir.
- Temas yoluyla bulaşma: Nezle virüsleri, enfekte bir kişinin burun veya ağız salgılarına dokunarak veya bunlara temas ederek bulaşabilir. Ardından, enfekte ellerle ağıza, buruna veya göze temas edildiğinde virüsler vücuda girebilir.
- Yüzeyler aracılığıyla bulaşma: Enfekte bir kişiyle temas eden eller, nezle virüslerini bulaştırabilir ve virüslerin bir süre yüzeylerde yaşamasına olanak sağlar. Bu nedenle, enfekte bir kişi tarafından kullanılan eşyalar, oyuncaklar, kapı kolları, masa yüzeyleri ve diğer ortak kullanılan nesneler, virüslerin başka kişilere bulaşmasında rol oynayabilir.
- Doğrudan temas: Enfekte bir kişiyle doğrudan temas, özellikle öpüşme veya yakın temas durumunda nezle virüslerinin bulaşmasına yol açabilir.
Nezle virüsleri genellikle enfekte bir kişinin semptomlarının başladığı birkaç gün öncesinden itibaren bulaşıcı olabilir ve semptomların devam ettiği süre boyunca bulaşıcı kalabilir. Virüsler, enfekte kişinin solunum yollarında ürer ve yayılır. Bu nedenle, virüsleri taşıyan enfekte kişiler, öksürme, hapşırma veya burun akıntısı yoluyla virüsleri yayabilirler.
Nezle bulaşmasını önlemek için hijyen önlemlerine dikkat etmek önemlidir. Sık sık elleri yıkamak, enfekte kişilerden uzak durmak, öksürme veya hapşırma sırasında ağzı ve burnu kapatan bir mendil veya dirseği kullanmak, yüzeyleri düzenli olarak temizlemek ve dezenfekte etmek, nezle virüslerinin yayılmasını azaltmaya yardımcı olabilir.
Nezle (Soğuk algınlığı) Belirtileri Nelerdir?
Soğuk algınlığı (nezle) genellikle hafif semptomlara neden olur. Belirtiler genellikle enfeksiyonun başlamasından sonra 1 ila 3 gün içinde ortaya çıkar ve genellikle 7 ila 10 gün sürebilir. Bazı yaygın nezle belirtileri şunlardır:
- Burun akıntısı ve tıkanıklığı: En sık görülen belirti burun akıntısıdır. İlk başta berrak bir sıvı olan akıntı, daha sonra yoğunlaşabilir ve sarı veya yeşil renk alabilir. Burun tıkanıklığı da yaygın bir semptomdur ve burun nefes almayı zorlaştırabilir.
- Hapşırma: Nezle olan kişiler sık sık hapşırabilirler. Hapşırma, vücudun enfeksiyonla mücadele etmek için bir tepkisidir.
- Boğaz ağrısı: Başlangıçta hafif olabilen boğaz ağrısı, nezle ilerledikçe artabilir. Yutkunma sırasında rahatsızlık hissi oluşabilir.
- Öksürük: Kuru veya balgamlı öksürük, nezle semptomları arasında yer alır. Öksürük, solunum yollarında birikmiş mukusu temizlemeye yardımcı olur.
- Baş ağrısı: Hafiften orta dereceye kadar değişebilen baş ağrıları, nezle ile ilişkili olabilir. Bu baş ağrıları genellikle alın ve şakaklarda hissedilir.
- Halsizlik ve yorgunluk: Nezle enfeksiyonu, vücudun enerjisini tüketebilir ve kişiyi halsiz, yorgun veya bitkin hissettirebilir.
- Hafif ateş: Nezle genellikle hafif ateşe neden olabilir. Vücut ısısı genellikle 38°C (100.4°F) civarında olabilir.
Bu belirtiler genellikle nezle vakalarında görülen yaygın semptomlardır. Ancak, her nezle enfeksiyonunda tüm semptomlar aynı olmayabilir ve semptomlar kişiden kişiye değişebilir. Ayrıca, nezle semptomları grip semptomlarına benzer olabilir, ancak grip genellikle daha şiddetli semptomlara neden olur.
Nezle (Soğuk algınlığı) Tanısı Nasıl Konulur?
Soğuk algınlığı (nezle) tanısı, genellikle semptomların ve fizik muayenenin değerlendirilmesiyle konulur. Doktorunuz semptomlarınızı dinleyecek, öykünüzü alacak ve sizi muayene edecektir. Muayene sırasında doktorunuz burun, boğaz ve akciğerleri kontrol ederek nezleyle ilişkili bulguları arayacaktır.
Soğuk algınlığı tanısının doğrulanması için genellikle laboratuvar testlerine ihtiyaç duyulmaz. Ancak, bazen semptomların başka bir nedeni olabileceği durumlarda veya komplikasyonların geliştiği durumlarda doktorunuz ek testler isteyebilir. Örneğin, streptokok boğaz enfeksiyonunu dışlamak için boğaz kültürü yapılabilir.
Doktorunuz ayrıca semptomların grip veya diğer solunum yolu enfeksiyonlarıyla ilişkili olabileceğini de değerlendirebilir. Grip veya diğer virüslerle ilişkili olabilecek semptomlarınız varsa, bazen virüs tespiti için burun veya boğazdan sürüntü örneği alınabilir.
Nezle (Soğuk algınlığı) Tedavisi Nasıl Yapılır?
Soğuk algınlığı (nezle) genellikle kendiliğinden iyileşen bir enfeksiyondur ve spesifik bir tedavisi yoktur. Ancak semptomların hafifletilmesi ve iyileşme sürecinin desteklenmesi için bazı önlemler alabilirsiniz. İşte nezle tedavisinde kullanılan yaygın yöntemler:
- Dinlenme: Enfeksiyonla mücadele etmek ve iyileşme sürecini hızlandırmak için yeterli dinlenme almak önemlidir. Bol bol uyuyun ve vücudunuza iyileşmek için zaman tanıyın.
- Bol sıvı tüketimi: Sıvı alımı, vücudun hidrasyonunu sağlar ve mukusun incelmesine yardımcı olur. Su, bitki çayları, tavuk suyu, sebze suları gibi sıvıları tüketmeye özen gösterin. Alkollü ve kafeinli içeceklerden kaçının, çünkü bu tür içecekler vücudun sıvı kaybını artırabilir.
- Burun tıkanıklığına yönelik tedaviler: Burun tıkanıklığı semptomunu hafifletmek için burun spreyleri veya damlaları kullanabilirsiniz. Ancak, bu ürünleri uzun süreli kullanmaktan kaçının, çünkü bağımlılığa yol açabilir. Kullanmadan önce doktorunuza veya eczacınıza danışmanız önemlidir.
- Nemlendirme: Nemli bir ortamda kalmak, burun ve boğazı rahatlatır. Nemlendirici bir cihaz kullanarak veya buhar banyosu alarak ortamı nemlendirebilirsiniz.
- Ağrı ve ateş düşürücü ilaçlar: Ateş, baş ağrısı veya boğaz ağrısı gibi semptomları hafifletmek için ağrı kesiciler veya ateş düşürücü ilaçlar kullanabilirsiniz. Ancak, ilaç kullanmadan önce doktorunuza danışmanız ve dozaj talimatlarını takip etmeniz önemlidir.
- Düzenli el yıkama: Nezle virüslerini yaymamak için sık sık ellerinizi sabun ve suyla yıkayın. Ellerinizi temiz tutmak, enfeksiyonun yayılmasını önlemeye yardımcı olur.
Antibiyotikler, soğuk algınlığı tedavisinde etkili değildir, çünkü nezle virüslerine karşı etkili değillerdir. Antibiyotikler sadece bakteriyel enfeksiyonların tedavisinde kullanılır.
Soğuk algınlığından korunmak için şunlara dikkat etmek gereklidir
- Elleri sık sık yıkamak
- El hijyenine dikkat etmek
- Yüzünüze dokunmaktan kaçınmak
- Enfekte kişilerle temastan kaçınmak
- Hijyenik ortam sağlamak
- Bağışıklık sistemini güçlendirmek
- Hava akımını sağlamak
- Grip aşısı olmak
Soğuk algınlığına ne iyi gelir?
- Nane-limon
- Zencefilli bal
- Tarçınlı ballı süt
- Limonlu ıhlamur
- C vitamini
- Boğaz pastilleri
