Corona virüsünün ortaya çıkmasıyla ve daha çok etkilenen kişiler göz önüne alındığında, kronik hastalıklar insanlar arasında en merak edilen konulardan biri haline geldi. Uzmanlar, kronik hastalıklara sahip kişilerin COVID-19 risk grubunda üst sıralarda yer aldığını da belirtmektedir. Ülkemizde en sık görülen kronik hastalıklar hakkında kısa bilgiler verelim.
Kronik Hastalıklar Nedir?
Kronik hastalıklar, insanların yaşamı boyunca birçok farklı faktöre bağlı olarak ortaya çıkan ve sürekliliği olan, kişinin yaşam kalitesini etkileyen sağlık sorunlarının başında yer alır. Kronik hastalıklar başlangıç döneminde belirti göstermeyebilirler. Ancak süre gelen zamanda ortaya çıkarlar ve kişilerin düzenli bir şekilde doktor kontrolünde olmaları gerekir.
Sık Görülen Kronik Hastalıklar ve Tanımları
Tip 2 Şeker HastalığıHipertansiyonKalp-Damar HastalıklarıKoahKas HastalıklarıEklem İltihabı (Artrit)Obeziteye Bağlı Gelişen HastalıklarEndokrin HastalıklarıAstımMide-Bağırsak Hastalıkları
Tip 2 Şeker Hastalığı
Metabolik bir kronik hastalık olan tip 2 şeker hastalığı, kan şekerinin her an yüksek olma durumudur. Bu durumun nedeni, insülin salgılanmasında oluşan bozulmalar veya vücudun insüline karşı direnç oluşturmasıdır.
Belirtileri
- Sık idrara çıkma
- Ağız kuruluğu ve su içme ihtiyacı
- Açlık hissi
- Cilt yaralarında iyileşmenin gecikmesi
- Kuru ve kaşıntılı cilt
- Ellerde ve ayaklarda uyuşma. (Ancak bu belirti ilerleyen zamanlarda ortaya çıkar.)
Tedavisi
Kontrol altına alınabilmesi için sağlıklı beslenme ve diyet, doktorun önerdiği ilaçların kullanımı ve düzenli doktor kontrolü gerekmektedir.
Hipertansiyon
Kronik hastalıklar içinde en sık görülen hastalıklardan biridir. Genel bir tanımla tansiyon, kanın damar duvarına yaptığı basınç olarak adlandırılır. Hipertansiyon, bu basınç seviyesinin gereğinden yüksek olmasıdır. Büyük tansiyon olarak da bilinen sistolit değerinin 140 mmHg’den, küçük tansiyon olarak bilinen diyastolik değerinin 90 mmHg’den fazla olması hipertansiyon olarak tanımlanır. Genetik faktörler, tuz tüketiminin fazlalığı, obezite ve hareketsiz yaşam hipertansiyonu etkileyen faktörler olsa da genel olarak nedeni bilinmemektedir.
Belirtileri
Bulanık ya da çift görmeBacaklarda şişlikNefes darlığıHalsizlikKulak çınlamasıBurun kanamasıDüzensiz kalp atışıBaş dönmesi ve ağrısıSık idrara çıkma
Tedavi
Tedavi başlangıcında hastaya, yaşam tarzını değiştirmesi, ideal kiloya ulaşması, tuz tüketimini azaltması, meyve ve sebze tüketimini artırması ve doymuş yağ oranı yüksek gıdan uzak durması önerilmektedir. Ancak, yeni yaşam tarzına uyum sağlayamayan ya da bu değişikliklere rağmen tansiyonu normale ulaşmayan kişilerde doktor gözetiminde ilaç tedavisi başlanır.
Kalp-Damar Hastalıkları
Kronik hastalıklar bakımından en önemli olan kalp damar hastalıklarıdır. Vücudumuza kan pompalayan organ olan kalbin iki önemli damarı vardır. Bunlar; koroner ve ana aort damarlarıdır. Zamanla bu damarlarda yağ birikmesi olur. Bu durumun sonucu olarak, kalp damar hastalıkları oluşur. Hastalıkların boyutlarına göre cerrahi uygulamayla veya ilaç tedavisiyle hastalık kontrol altına alınmaya çalışılır.
Belirtileri
Göğüs ağrısıNefes darlığıÇarpıntıBayılmaTıkalı damarın beslediği organla ilgili belirtiler
Tedavisi
Kalp damar hastalıklarının oluşumuna neden olan hastalığın kontrol altına alınmasıyla ve düzenli doktor kontrolüyle tedavi sağlanır. Siz de, hemen kardiyoloji tıbbi birimimizden randevu alabilir, var olan veya gelecekte oluşabilecek kalp damar hastalıklarınızı kontrol altında tutabilirsiniz.
Koah
Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), akciğerde oluşan kronik hastalıklar içinde en sık görünenlerden biridir. KOAH, akciğere alınan havanın dışarıya verirken zorluk çekilmesi olarak tanımlanabilir. Nedenleri olarak, genetik faktörler, sigara kullanımı, mesleki deformasyon, hava kirliliği gibi faktörler gösterilmektedir.
Belirtileri
Nefes darlığıHırıltıGöğüste sıkışmaSık tekrarlanan solunum yolu enfeksiyonu Halsizlik
Tedavisi
Akciğerde oluşan hasarı tamamen iyileştirmek mümkün değildir. Ancak oluşan belirtileri azaltmak ve kişinin yaşam kalitesini yükseltmek önceliktir. Doktorun uygun gördüğü tedaviyle bu sağlanır.
Sigarayı bırakmak istiyor, ancak başaramıyor musunuz? Size yardımcı olabiliriz.
Kas Hastalıkları
Kas distrofisi, kronik hastalıklar arasında yer alır ve kas hastalığı olarak bilinmektedir. Kelimenin kökeni Antik Yunancadan gelmektedir. Distrofi kelimesi, hastalıklı anlamına gelen dis ve gelişme anlamına gelen trofi kelimelerinin birleşmesiyle oluşmuştur.
Belirtileri
Kas güçsüzlüğüSık sık düşme yaşanmasıKaslarda oluşan kramplarMerdiven çıkarken ve koşarken zorlanılmasıOmurganın kavisli bir hal almasıSarkık göz kapaklarıSolunum ve yutmada zorlukKalp sorunlarıGörme problemleriYüz kaslarında zayıflık
Kas hastalıklarının çoğunda belirtiler çocukluk ve gençlik dönemlerinde ortaya çıkar.
Tedavisi
Kas hastalıklarının kesin bir tedavisi olmamakla birlikte kullanılan tedavilerle kişilerin yaşadığı belirtileri azaltılır ve yaşam kalitelerinin yükselmesi sağlanır.
Eklem İltihabı (Artrit)
Artritler, bir ya da birden fazla eklemlerde şişlik ve hassasiyetin meydana geldiği inflamasyondur ve kronik hastalıklar arasında yer alır. Eklem ağrılarında kireçlenme ve romatoid artrit (romatizma) en sık karşılaşılan hastalıklardır.
Belirtileri
Eklem ağrılarıEklemlerde şişlik ve sertlikHareketlerde kısıtlanmaHalsizlikEklemlerde sıcaklık artışı
Tedavi
Eklem iltihabının tedavisi türüne göre değişiklik göstermektedir. Genel olarak doktor kontrolünde ilaç tedavisi uygulanmaktadır.
Obezite
Dünya Sağlık Örgütü, obeziteyi kronik hastalıklar arasında değerlendirmektedir. Kişinin metabolizmasını belirleyen genetik faktörler, yeme alışkanlıkları, bulunduğu çevresel faktörler ve bazı hastalıklar obeziteyi tetikleyen unsurlardır.
Belirtileri
- Çabuk yorulma
- Sabahları oluşan baş ağrısı
- Vücut kitle endeksinin %30’a yaklaşması
- Bel bölgesi yağlanması
- Nefes almada zorlanma
- Hareket halinde değilken bile terleme yaşanması
Tedavisi
Öncelikli olarak obeziteye yol açan rahatsızlığın bulunmasıyla doktor kontrolünde ilaç tedavisi başlanır. Bununla birlikte diyet tedavisi, egzersiz tedavisi ve psikolojik tedavi uygulanır. Doktorun gerek gördüğü durumlarda cerrahi müdahale seçeneği de vardır.
Endokrin Hastalıkları
Endokrin hastalıkları da kronik hastalıklar arasında yer almaktadır. Endokrin kısaca, iç salgı bezlerinin oluşturduğu sistemin adıdır. Endokrin sisteminde iç salgı bezlerinin salgıladığı hormonlar vücudumuzun iç sisteminin dış etkenler nedeniyle gelişen değişimlere adapte olmasını sağlar.
Belirtileri
Belirtiler hastalığın türüne göre değişiklik göstermektedir.
Tedavi
Hastalığın türüne ve doktorun önerisine göre ilaçla tedavi ya da cerrahi müdahale yöntemleri uygulanır.
Astım
Astım, akciğer içi hava yollarında daralmaya ve ataklara yol açan kronik bir hastalıktır. Akciğer hava yollarındaki bu daralmanın sebebi olarak iltihaplanma sonucu akciğer hava yolu duvarının şişmesi gösterilmektedir. Hastalıkta kişinin yaşam kalitesinin etkilenmemesi için düzenli doktor kontrolleri ve ilaç kullanımı gerekmektedir.
Belirtileri
- Nefes alırken görülen hırıltı ve ıslık sesi
- Öksürük
- Göğüste ağrı ve sıkışma
- Nefes darlığı
Tedavisi
Kesin bir tedavisi yoktur; ancak, doktor kontrolünde kullanılan ilaçlarla, belirtileri azaltabilmek mümkündür.
Mide-Bağırsak Hastalıkları
Mide ve bağırsak, sindirim sisteminin temel iki elemanıdır. Bu iki elemanı etkileyen çeşitli hastalıklar vardır ve kronik hastalıklar içinde yer alır. Bu hastalıklar, kişinin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkilemektedir.
Belirtileri
- Kabızlık
- Şişkinlik
- Mide bölgesindeki ağrı
- Mide yanması
- Bulantı
- Kusma
- Mide krampları
Tedavisi
Tedavi hastalığın türüne göre değişiklik gösterse de doktorun tavsiye edeceği tedaviyle birlikte yeme alışkanlığında yapılacak değişikliklerle hastalığın kontrol altına alınmasını sağlar.
Kronik Hastalıkların Özellikleri
- Tam bir iyileşme sağlanamaz.
- Bazı zamanlarda iyileştiği düşünülse de hastalık tekrarlar.
- Genellikle orta yaşlarda belirti göstermeye başlar.
- Risk faktörlerinin oluşmasıyla hastalığın ortaya çıkması arasındaki süre uzun olabilir.
- Hastaların belirli aralıklarla doktor kontrolünde olmaları ve verilen tedavileri aksatmadan devam etmeleri gerekmektedir.
Tüm kronik hastalıkların tedavisi, alanında uzman doktorlarımız tarafından yapılmaktadır.
