Kalp Krizi

Kalp krizi göğüste şiddetli bir ağrının hissedilmesine yol açan ve bir anda ortaya çıkan tehlikeli bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu olumsuz durum kimi zaman ciddi sonuçlar meydana getirmektedir. Kalp krizi; Türkiye her yıl 200 bin kişinin hayatını kaybetmesine yol açmaktadır. Kalp krizi, temel olarak “miyokardiyal infarkt” olarak adlandırılmaktadır. Kalp dokusunun yeterince kanlanamadığı her saniye kalıcı hasar gelişme riskinde bir artış söz konusudur. Göğüs ağrısı ve göğüste rahatsızlık hissi  en sık karşılaşılan belirtisi arasında yer almaktadır. Kalp krizi geçiren kişi, göğsün ortasında ya da sol tarafında birkaç dakikadan uzun süren veya aralıklı tekrarlayan ağrıyı; rahatsız edici baskı, sıkışma ve dolgunluk gibi hissedebilmektedir. Her yaşta ortaya çıksa da yaşla birlikte görülme sıklığı artmaktadır. 45 yaşının üzerinde erkekler, 55 yaşının üzerindeki kadınlar daha genç bireylere göre kalp krizi açısından daha fazla risk altındadır.

Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?

• Göğüs Ağrısı veya Rahatsızlık: En yaygın belirtidir. Göğüs bölgesinde sıkışma, baskı hissi, ağrı veya yanma şeklinde olabilir. Bu ağrı genellikle uzun sürer veya dinlenmeyle geçmez.
• Üst Vücutta Ağrı: Göğüs ağrısının yanı sıra boyun, omuzlar, sırt veya kollarında yayılan ağrı veya rahatsızlık hissi.
• Nefes Darlığı: Ani veya aşırı aktiviteyle ilişkili olmayan nefes darlığı hissi.
• Terleme: Soğuk terleme veya aşırı terleme, özellikle diğer belirtilerle birlikte.
• Baş dönmesi veya Bayılma: Kan akışındaki bozukluklardan dolayı olabilir.
• Mide Bulantısı veya Kusma: Özellikle kadınlarda yaygın bir belirti olabilir.
• Yorgunluk: Aniden ortaya çıkan aşırı yorgunluk hissi.
• Anksiyete veya Korku Hissi: Bazı insanlar kalp krizi öncesinde veya sırasında bu duyguları yaşayabilir.

 Belirtiler kişiden kişiye değişebilir ve bazı insanlar belirtileri hafif veya farklı şekillerde yaşayabilir. Ancak genellikle en belirgin ve sık görülen belirti göğüs ağrısıdır. Eğer bu tür belirtiler hissediliyorsa, hemen bir sağlık uzmanına veya acil servise başvurulması önemlidir, çünkü erken müdahale,  kalp krizi sonuçlarını olumlu yönde etkileyebilir.

Kalp Krizi Neden Olur?

Kriz  genellikle koroner arterlerin tıkanması veya daralması sonucunda kalbin yeterli oksijen alamaması ve bu nedenle kalp kasının hasar görmesi durumunda ortaya çıkar. Koroner arterler, kalbin kendisi için gerekli olan kanı taşıyan damarlardır. Kalp krizine neden olan başlıca faktörler şunlardır:

• Ateroskleroz (damar sertliği): Koroner arterlerin iç yüzeylerinde yağ ve diğer maddelerin birikmesiyle oluşan plaklar, arterlerin daralmasına veya tıkanmasına neden olabilir. Bu durum kalp kasının yeterli kan almasını engelleyerek kalp krizine yol açabilir.
• Tromboz (pıhtı oluşumu): Aterosklerotik plaklarda yırtılmalar oluşabilir ve bu plakların üzerine pıhtılar (trombüs) oluşabilir. Bu pıhtılar damarı tamamen veya kısmen tıkayarak kalp krizine neden olabilir.
• Spazm: Koroner arterlerde ani ve geçici bir kasılma (spazm) meydana gelerek damarın geçici olarak daralmasına veya tıkanmasına neden olabilir. Bu durum da kalp krizine yol açabilir.
• Aşırı yorgunluk veya stres: Özellikle var olan koroner arter hastalığı olan kişilerde aşırı fiziksel aktivite veya duygusal stres, kalp krizini tetikleyebilir.
• Risk Faktörleri: Riski artıran faktörler arasında yüksek tansiyon, yüksek kolesterol, diyabet, obezite, sigara içme, hareketsiz yaşam tarzı, genetik yatkınlık ve yaş bulunmaktadır. Bu faktörler kalp sağlığını olumsuz yönde etkileyerek  riski artırabilir.

Genellikle kalbin yeterli kan ve oksijen alamaması nedeniyle oluşur ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Bu nedenle kalp krizinden korunmak için risk faktörlerini kontrol altında tutmak ve sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek önemlidir.

Kalp Krizinden Nasıl Korunabiliriz?

 Yaşam tarzı değişiklikleri kalp sağlığınızı korumada en etkili yöntemlerdir.

• Sağlıklı Beslenme: Düşük yağlı ve dengeli beslenme önemlidir. Şekerli ve yağlı yiyeceklerden kaçınarak, lifli gıdalar, meyve, sebze ve tam tahıllı ürünleri tercih etmek kalp sağlığını korur.
• Düzenli Egzersiz: Haftada en az 150 dakika orta şiddetli egzersiz veya 75 dakika yüksek yoğunluklu egzersiz yapmak, kalp-damar sağlığını olumlu yönde etkiler.
• Sigara ve Alkol Kullanımı: Sigara içmek,   riski artırır, bu nedenle sigara kullanımından kaçınılmalıdır. Alkol tüketimi ise ölçülü olmalıdır.
• Stres Yönetimi: Stresten kaçınmak veya stresle başa çıkmak için yöntemler öğrenmek (örneğin, yoga, meditasyon, hobiler) kalp sağlığını olumlu etkiler.
• Kilo Kontrolü: Fazla kilolar  riski artırabilir. Sağlıklı bir kilo aralığında kalmak, kalp sağlığını korumak için önemlidir.
• Düzenli Kontroller: Yüksek tansiyon, kolesterol düzeyleri gibi risk faktörlerini düzenli olarak kontrol ettirmek önemlidir. Gerekirse doktor önerisi ile ilaç tedavisi alınmalıdır.
• Sağlıklı Yaşam Tarzı: Sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli uyku düzeni sağlamak ve düzenli olarak sağlık kontrolünden geçmek kalp sağlığını korumak için etkili adımlardır.

Kalp Krizi Tedavi Yöntemleri

Kalp krizi hastalığı acil bir durumdur ve belirtiler ortaya çıktığı zaman mutlaka bir hastaneye başvurulması gerekmektedir.  Hastaneye başvuran hastaya gerekli acil tedaviler ve kan sulandırıcı ilaçlar uygulandıktan sonra kardiyoloji uzmanına yönlendirilir. Kardiyoloji doktoru gerekli gördüğü durumlarda hastanın damarlarını kontrol etmek amacıyla anjiyo yapabilir. Çıkan anjiyo sonucuna göre ilaçla tedavi ya da cerrahi işlem olup olmayacağı kardiyoloji uzmanı ve kalp damar cerrahisi uzmanı tarafından belirlenir. Bu tedavi yöntemlerini şu başlıklarla ifade edebiliriz:

Trombolitik Tedavi (Pıhtı Eritici İlaçlar): Burada damar içerisinde meydana gelen pıhtıyı eritmek için hasta kişiye damar yolu açılarak bu damar yolu ile pıhtı eritici ilaçların uygulandığı tedavi yöntemidir. 

Uygulanan ilaç tedavisi, kalp krizinden sonraki ilk 6 saat içinde etkili olmakla beraber , kriz teşhisi kesinleştiği an uygulanmalıdır. 

Perkütan Koroner Girişim (Koroner Anjiyografi ve Anjiyoplasti): Yapılacak olan bir işlem cerrahi bir işlem olmamakla beraber tıkanan veya daralma meydana gelen damarları açmak için kullanılır. Anjiyo yönteminde kol veya kasık damarının içinden ince, plastik ve ucunda balon bulunan bir tüp damar içinde ilerletilir. Darlık seviyesine ulaşıldığında balon şişirilerek damardaki plak ve pıhtı, damar duvarına yapıştırılır ve böylece tıkalı olan damarlar açılır. Bu sayede kan damarındaki kan akışı sağlanır.

Yalancı Kalp Krizi Belirtileri Nelerdir?

Yalancı kalp krizi olarak bilinen durumlar, gerçek bir  krizi taklit edebilen semptomlardır. Bu semptomlar genellikle şunları içerir:

• Paniğe Benzer Semptomlar: Panik atak veya şiddetli anksiyete nedeniyle ortaya çıkan göğüs ağrısı, nefes darlığı, terleme ve kalp çarpıntısı gibi belirtiler.
• Asidite ve Reflü Semptomları: Mide asidi yükseldiğinde, göğüs ağrısı ve rahatsızlık hissi olabilir. Bu durum kalp krizini taklit edebilir.
• Kas Zorlanması: Ağır fiziksel aktivite veya aşırı kas gerilimi sonucu ortaya çıkan göğüs ağrısı, bazen kalp ilgili bir durumu düşündürebilir.
• Sindirim Sistemi Problemleri: Bazı sindirim problemleri (örneğin, safra kesesi taşı) göğüs ağrısına ve rahatsızlığa neden olabilir, bu da kalp krizini taklit edebilir.
• Solunum Problemleri: Astım, akciğer enfeksiyonları veya diğer solunum rahatsızlıkları, nefes darlığı ve göğüs ağrısına neden olabilir.

Bu belirtiler kalp ilgili ciddi bir durumu taklit edebileceği için, özellikle göğüs ağrısı, nefes darlığı veya şiddetli rahatsızlık hissedildiğinde mutlaka bir sağlık uzmanına danışılmalıdır. Gerçek kalp krizi belirtileri acil müdahale gerektirebilir, bu nedenle belirtiler ciddiye alınmalı ve profesyonel bir değerlendirme yapılmalıdır.