Vulvar Egzama
Vulvar egzama, kadınların dış cinsel organları olan vulvada (dış dudaklar, klitoris, vajina girişi gibi) meydana gelen bir cilt rahatsızlığıdır. Rahim egzaması olarak da bilinir. Vulvar bölge, hassas ve ince cilt yapısına sahiptir ve dış etkenlere karşı daha duyarlıdır. Bu nedenle, egzama gibi cilt problemleri vulvar bölgede sık görülebilir.
Egzama, ciltte kızarıklık, kaşıntı, kabarcıklar, kabuklanma ve tahrişe neden olan bir cilt iltihabı durumudur. Vulvar egzama, bu semptomları vulvar bölgesinde deneyimleyen bir kadının yaşadığı bir cilt rahatsızlığıdır.
Vulvar Egzama Tipleri Nelerdir?
Vulvar egzama, farklı tiplere ve altta yatan nedenlere bağlı olarak çeşitli formlarda ortaya çıkabilir. En yaygın vulvar egzama tipleri şunlardır:
- İrritan kontak dermatiti: Bu tip egzama, vulvar bölgede ciltle temas eden kimyasal maddelere veya diğer irritanlara maruz kalma sonucu gelişir. Sabunlar, losyonlar, parfümler, douching ürünleri gibi maddeler vulvar ciltte tahrişe neden olabilir.
- Alerjik temas dermatiti: Vulvar bölgeye temas eden alerjenlere karşı alerjik reaksiyon sonucu gelişir. Örneğin, iç çamaşırı, pedler veya vajinal hijyen ürünlerindeki bazı kimyasal maddelere karşı alerjisi olan kişilerde bu tip egzama görülebilir.
- Atopik dermatit (Atopik egzama): Genellikle ciltteki bariyer fonksiyonunun bozulmasıyla ilişkili olan bu tip egzama, vulvar bölgede de görülebilir. Genellikle genetik yatkınlıkla bağlantılıdır.
- Psöriatik vulvit: Vulvar bölgede psöriasis denilen döküntülü ve pullu lezyonlarla karakterize bir cilt hastalığı meydana gelir.
- Lichen simpleks: Bu tip egzama, vulvar bölgede cildin sürekli kaşıntı ve tahrişe maruz kalması sonucu oluşabilir. Cilt kalınlaşması ve renk değişiklikleri ile karakterizedir.
- Lichen sclerosus: Lichen sclerosus, vulvar bölgede ciltte incelme, beyaz lezyonlar, kaşıntı ve rahatsızlıkla kendini gösterebilir. Özellikle menopoz döneminde daha sık görülebilir.
Her bir vulvar egzama tipinin tedavisi, tipin altında yatan nedenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Vulvar Egzamanın Belirtileri Nelerdir?
Vulvar egzama belirtileri, vulvar bölgede meydana gelen cilt iltihabıyla ilişkilidir ve cildin reaksiyonuna bağlı olarak değişebilir. Vulvar egzamanın yaygın belirtileri şunlardır:
- Kızarıklık: Vulvar bölgede ciltte kızarıklık görülebilir. Cilt rengi normalden daha kırmızı veya pembe olabilir.
- Kaşıntı: Vulvar egzama sıklıkla şiddetli kaşıntıya neden olur. Kaşıntı, cildin tahriş ve iltihaplanmasına bağlı olarak artabilir.
- Yanma: Vulvar bölgede egzama nedeniyle ciltte yanma ve rahatsızlık hissedilebilir.
- Kabarcıklar: Egzamanın şiddeti arttığında, vulvar bölgede kabarcıklar oluşabilir.
- Kabuklanma: Vulvar egzama, cildin tahriş ve iltihaplanması sonucu kabuklanma yapabilir.
- Tahriş: Ciltte sürekli kaşınma ve tahriş nedeniyle cilt hassasiyeti artabilir.
- Şişlik: Vulvar bölgede egzama nedeniyle ciltte şişlik ve inflamasyon görülebilir.
- Ağrı: Şiddetli egzama durumlarında vulvar bölgede ağrı olabilir.
Vulvar egzama, hassas cilt yapısına sahip olan vulvar bölgesinde meydana geldiğinde özellikle rahatsız edici olabilir ve günlük yaşamı olumsuz etkileyebilir. Egzama belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve bazı durumlarda belirtiler şiddetli olabilirken, bazı durumlarda hafif olabilir. Eğer vulvar bölgede ciltte kızarıklık, kaşıntı, kabarcıklar veya diğer belirtiler fark ediyorsanız, bir jinekolog veya dermatologa danışarak uygun teşhis ve tedavi almanız önemlidir.
Vulvar Egzamanın Nedenleri Nelerdir?
Vulvar egzamanın nedenleri çeşitli faktörlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Vulvar bölge, ince ve hassas cilt yapısına sahip olduğundan dış etkenlere karşı daha duyarlıdır. Bu nedenle, egzama gibi cilt rahatsızlıkları vulvar bölgede sık görülebilir. Egzamanın olası nedenleri şunlardır:
- Dermatit: Vulvar bölgeye temas eden kimyasal maddeler, sabunlar, losyonlar, parfümler gibi irritanlar veya alerjenlerle temas sonucu irritan kontak dermatit veya alerjik temas dermatiti meydana gelebilir.
- Atopik dermatit (Atopik egzama): Bu tip egzama, genellikle genetik yatkınlıkla ilişkilidir ve cildin bariyer fonksiyonunun bozulması sonucu oluşabilir.
- Psöriasis: Vulvar bölgede psöriasis denilen döküntülü ve pullu lezyonlarla karakterize bir cilt hastalığı meydana gelir.
- Lichen simpleks: Vulvar bölgede cildin sürekli kaşıntı ve tahrişe maruz kalması sonucu oluşabilir. Cilt kalınlaşması ve renk değişiklikleri ile karakterizedir.
- Lichen sclerosus: Lichen sclerosus, vulvar bölgede ciltte incelme, beyaz lezyonlar, kaşıntı ve rahatsızlıkla kendini gösterebilir. Özellikle menopoz döneminde daha sık görülebilir.
- İnfeksiyonlar: Vulvar bölgede mantar enfeksiyonları, bakteriyel enfeksiyonlar veya diğer cilt enfeksiyonları egzama benzeri semptomlara neden olabilir.
- Hormonal değişiklikler: Özellikle menopoz döneminde hormon seviyelerindeki değişiklikler, vulvar bölgede cilt kuruluğuna ve egzama benzeri semptomlara neden olabilir.
Her bir egzama tipinin tedavisi, tipin altında yatan nedenlere bağlı olarak farklılık gösterebilir.
Vulvar Egzamanın Tanısı Nasıl Konulur?
Vulvar egzama tanısı, bir jinekolog veya dermatolog tarafından detaylı bir değerlendirme ve muayene sonucunda konulur. Tanı süreci genellikle şu adımları içerir:
- Hastane geçmişi ve semptomlarının değerlendirilmesi: Doktor, hastanın vulvar bölgede yaşadığı semptomları ve rahatsızlıkları anlamak için detaylı bir hasta geçmişi alır. Kaşıntı, kızarıklık, yanma, kabarcıklar veya tahriş gibi belirtiler hakkında bilgi toplar.
- Fiziksel muayene: Vulvar bölge incelenir ve ciltteki değişiklikler, kızarıklık, döküntüler, kabuklanma, lezyonlar ve diğer belirtiler incelenir.
- Tıbbi ve cilt geçmişi: Doktor, hastanın daha önceki cilt problemleri, alerjik reaksiyonlar, egzama veya diğer cilt rahatsızlıkları hakkında bilgi alır.
- Risk faktörleri: Vulvar egzamanın olası nedenlerini belirlemek için hastanın maruz kalabileceği kimyasal maddeler, iç çamaşırı veya hijyen ürünleri gibi risk faktörleri de değerlendirilir.
- Cilt biyopsisi: Nadir durumlarda, tanıyı kesinleştirmek için cilt biyopsisi yapılabilir. Biyopsi ile vulvar bölgeden bir doku örneği alınır ve laboratuvar incelemesi için gönderilir.
- Kan testleri: Kan testleri, cilt hastalığına bağlı olarak altta yatan bir enfeksiyonun veya sistemik bir durumun varlığını belirlemek için yapılabilir.
Tanı süreci, hastanın semptomlarına ve bulgularına bağlı olarak değişebilir. Vulvar egzama tanısı, diğer cilt rahatsızlıkları veya enfeksiyonlarla karışabileceği için doğru teşhis için uzman bir doktor tarafından yapılmalıdır. Tedavi için doğru tanı, uygun tedavi yöntemlerinin belirlenmesi için kritik önem taşır.
Vulvar Egzamasının Tedavisi Nasıldır?
Vulvar egzama tedavisi, egzamanın altında yatan nedenlere ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Tedavi, genellikle semptomları hafifletmeyi, cildi iyileştirmeyi ve egzama nedenlerini kontrol altına almaya yönelik tedbirleri içerir. Tedavi genellikle şu şekillerde uygulanır:
- Topikal kortikosteroid kremler: Cildin iltihaplanmasını ve kaşıntıyı azaltmak için doktor tarafından reçete edilen düşük dozlarda kortikosteroid içeren kremler kullanılabilir. Uygulama bölgesi ve doz, doktorunuzun önerilerine göre belirlenmelidir.
- Antifungal ilaçlar: Eğer vulvar egzama mantar enfeksiyonlarına bağlı olarak ortaya çıkmışsa, antifungal ilaçlar kullanılabilir.
- Nemlendiriciler: Vulvar bölgeyi nemli tutmak ve cildi korumak için uygun nemlendiriciler kullanılabilir. Parfüm ve alkol içermeyen, hassas ciltler için uygun nemlendiriciler tercih edilmelidir.
- Steroid olmayan anti-enflamatuar kremler: Kortikosteroidlerin yan etkilerinden kaçınmak için düşük güçte steroid olmayan anti-enflamatuar kremler kullanılabilir.
- Kaşıntıyı hafifletici losyonlar: Kaşıntıyı hafifletmek için soğuk kompresler veya kaşıntıyı hafifletici losyonlar kullanılabilir.
- Steroidli olmayan immünosüpresif ajanlar: Şiddetli durumlarda, kortikosteroidlerin yan etkilerini önlemek için steroidli olmayan immünosüpresif ajanlar kullanılabilir.
- Tahriş eden maddelerden kaçınma: Vulvar bölgedeki tahriş edici maddelerden kaçınmak, egzama semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Parfümlü hijyen ürünlerinden ve alerjen içeren kumaşlardan kaçınılmalıdır.
- Hijyen ve cilt bakımı: Nazik temizlik ve uygun cilt bakımı önemlidir. Sık yıkanmaktan kaçınılmalı ve pH dengesini bozmayan, parfüm içermeyen nazik sabunlar kullanılmalıdır.
Tedavi planı, hastanın semptomlarına ve egzamanın şiddetine göre düzenlenebilir. Vulvar egzama tedavisi için kesinlikle doktorunuza danışmanız önemlidir. Kendi kendinize tedavi uygulamaktan kaçınılmalı ve doktorunuzun önerilerine uymak en iyisidir.
Vulvar Egzamasının Risk Faktörleri Nelerdir?
Vulvar egzamanın ortaya çıkma riskini artıran bazı faktörler bulunmaktadır. Bunlar şunlardır:
- Hassas cilt yapısı: Vulvar bölge, ince ve hassas cilt yapısına sahiptir. Bu nedenle, dış etkenlere karşı daha duyarlıdır ve egzama gibi cilt rahatsızlıkları daha kolay gelişebilir.
- Alerjik reaksiyonlar: Vulvar bölgede kullanılan iç çamaşırı, pedler, hijyen ürünleri, losyonlar veya sabunlar gibi kimyasal maddelere karşı alerjik reaksiyonlar, vulvar egzamanın riskini artırabilir.
- Cilt irritanları: Vulvar bölgeye temas eden kimyasal maddeler, parfümler, losyonlar, sabunlar gibi cilt irritanları cildi tahriş edebilir ve egzama gelişimine zemin hazırlayabilir.
- Hormonal değişiklikler: Özellikle menopoz döneminde hormonal değişiklikler, cildin kurumasına ve hassasiyetine neden olarak vulvar egzama riskini artırabilir.
- Aile öyküsü: Ailede egzama veya diğer cilt rahatsızlıkları öyküsü olan kişilerde vulvar egzamanın riski daha yüksek olabilir.
- Sık yıkama: Vulvar bölgeyi çok sık ve sert bir şekilde yıkamak, cildin doğal yağlarından arınmasına ve kurumasına yol açarak egzama riskini artırabilir.
- Enfeksiyonlar: Mantar enfeksiyonları, bakteriyel enfeksiyonlar veya diğer cilt enfeksiyonları, vulvar bölgede egzama benzeri semptomlara neden olabilir.
- Diyabet veya obezite: Diyabet veya obezite gibi bazı kronik sağlık durumları, cilt sağlığını etkileyerek egzama riskini artırabilir.
- Stres ve anksiyete: Stresli durumlar ve anksiyete, cilt sağlığını olumsuz etkileyerek egzama riskini artırabilir.
Bu risk faktörleri, vulvar egzama gelişimini etkileyebilir ancak herkes için aynı olmayabilir. Vulvar bölgede cilt rahatsızlıkları veya egzama semptomları fark ediyorsanız, bir jinekolog veya dermatologa danışarak doğru teşhis ve tedavi almanız önemlidir.
