MR cihazları radyasyon içermediğinden, BT görüntüleme yönteminden daha güvenli olduğundan ve taramanın bilinen herhangi bir biyolojik zararı olmamasından dolayı uzman doktorlar tarafından sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Gebelik sürecinde bile güvenle kullanılabilir.
Kapalı MR çekimi sırasında vücudunuz hareketli bir masa yardımı ile silindir şeklinde iki ucu açık bir tüp içine yavaşça edilmektedir. Kapalı MR’da kilo sınırı 100 kg’dır.
Açık MR ise vücudunuzun hemen üzerinde yassı yuvarlak bir disk bulunur, yanları açıktır. Açık MR’da kilo sınırı 105 kg’dır.
Fazla kilolu, çok geniş omuzlu kişiler, vücut içerisinde titanium, platinum dışında (örneğin çelik gibi) protezleri bulunanlar ile kapalı yer korkusu olanlarda açık MR yararlı bir seçenektir.
Oluşturdukları manyetik alanın gücü açısından farklılıkları nedeni ile her MR tetkiki her iki tür makinada aynı sonuçları vermez. Bu nedenle, radyoloji uzmanı, hangi MR cihazının kullanılması gerektiği konusunda sizi yönlendirecektir.
MR (EMAR) Çekimi Nedir?
MR çekimi tıpta tanı amaçlı kullanılan önemli bir yöntemdir. Cihazın oluşturduğu canlı vücuduna zararı olmayan yüksek düzey manyetik alanla ( manyetizmayla ) ve radyo dalgalarıyla iç organları eklem, doku ve kasları görüntüleyen yöntemdir. Teşhis ve tedavinin takibi amaçlı kullanılır.
Tomografi (BT) ve röntgenin aksine radyasyon içermez.
MR Çekimi Nasıl Yapılır?
Büyük tüp şeklinde güçlü mıknatıs alanı oluşturan cihazlardır. Sağlıklı ve hastalıklı dokuları net birbirinden ayırmakta ve farklılıkları görmekte kolaylık sağlamaktadır.
MR cihazı içine girildiğinde bu güçlü mıknatıs alanı vücudumuzda bol miktarda bulunan sıvıdaki ve dokulardaki hidrojen atomlarını titreştirir.
Hidrojen atomları enerji vermeye başlar. Bu enerji cihazdaki radyo frekans verici tarafından algılanır. Görüntü siyah – beyaz olarak bilgisayar ekranına yansır. Bu cihazların şu ana kadar zararları kanıtlanmamıştır. Hamilelerde ilk üç ayda bebeğin organ gelişim döneminde MR çekimi önerilmez ve çekilmez.
MR Hangi Hastalıklarda Çekilir?
Çekim süresi 15 – 75 dakikadır.
Emar Cihazı Çekim Hazırlığı
Çoğu standart MR çekimi sonrasında, hastanın beslenmesinde veya kullandığı ilaçlarından rutinini bozması gerekmez.
Arada bazı çekimlerde hastadan 4 saatlik açlık ve sıvı almaması istenebilir veya bazı çekimlerde ise bol miktarda su içmesi söylenebilir. Bu istekler çekim yapılan alanın özelliklerine göre hastadan istenir.
Emara Girerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Kontrastlı (İlaçlı) MR Çekimi
Bazı dokuların ve kan damarlarının net ve ayrıntılı görüntülenmesi için kontrast madde enjeksiyonu yapılması gereklidir.
Ancak bu kontrast madde; deride döküntü, baş dönmesi, baş ağrısı, bulantı gibi yan etkilere neden olabilir.
Bu belirtiler hafif kısa süreli ve geçicidir. Ancak böbrek hastalığı olanlarda kontrast madde dikkatli kullanılmalı ve böbrek fonksiyon test kontrolleri yapılmalıdır.
Alerjik reaksiyon, kanama, pıhtılaşma sorunu olan hastalarda dikkatle incelenmeli, çekim kararı da ona göre verilmelidir. MR için hasta hareketli yatağa yatar ve iki tarafı ön ve arkası açık yapının içine MR çekilecek bölüm hareketli yatakla ayarlanır ve çekimi istenen alanın üzerine koil denilen aparat yerleştirilir.
Kaliteli ve güvenilir görüntüler için hastanın çekim sırasında hareketsiz kalması istenir. Çekim yapılan bölgeye göre süre 15-75 dakika arasındadır. FDA’nın araştırmalarına göre kontrast madde kullanılan ilaçlı MR da gadolinyum tutulumundan kaynaklı beyinde bir olumsuzluk görülmemiştir. Bebek ve çocuklarda hareketsizlik önemli olduğundan genel anestezi uygulanabilir.
Açık MR
Açık MR, vücudun fizyolojik ve anatomik görüntülerini elde etmede kullanılan radyolojik bir görüntüleme tekniğidir. Açık MR cihazı, hidrojen atomlarının proton yoğunluğundan yararlanarak çalışmaktadır. Hastanın vücudunda bulunan hidrojen atomlarının radyo frekans enerjisiyle uyarılmasıyla görüntü elde edilir ve bilgisayar tarafından işlenir. Kapalı MR aletinde tekrarlı sesler bulunduğundan ve bedeni çevreleyen biçiminden dolayı, özellikle kapalı alan korkusu (klostrofobi), epilepsi hastaları, panik atağı olanlar için kapalı MR çektirmek ürkütücü ve zordur. Açık MR cihazında ise, hastalar rahatça hareketsiz kalabilmektedir.Hastalıkların erken teşhisi ve tedavisi için kullanılan Açık MR, tüm vücudun taranmasında kullanılmaktadır. Özellikle nörolojik rahatsızlıklarda, fıtık tanısında, epileptik nöbetlerin tespitinde, omurga problemlerinde, kalp hastalıklarının teşhisinde, kas-kemik-iskelet rahatsızlıklarının tanısında açık MR yöntemi tercih edilebilir. Çekim öncesinde hastanın herhangi bir hazırlık aşamasından geçmesi gerekmemektedir.
MR Çeşitleri Nelerdir?
Difüzyon Ağırlıklı Emar (MR)
Özellikle akut inme teşhisinde önemlidir. Diğer tanı yöntemlerine göre BT (tomografi) ve konvansiyonel MR’ a göre üstünlük taşır. İlk 1-2 saatlik enfarkt difüzyon MR ile çok erken teşhis edilebilir. Ayrıca omurga tümörü, MS plaklarının tespiti, iyi ve kötü huylu tümör ayrımında önemli tetkiktir.
Perfüzyon Emar (MR)
İnme, tümörler, demans ( bunama) kafa içi tümörler, epilepsi gibi hastalıklarda beyinde ve serebral dokudaki fonksiyonel durumla ilgili bilgi verir.
Fizyolojik değişimlerin tespitinde kullanılır.
Fonksiyonel Emar (MR)
Beyin cerrahi öncesi fonksiyonel haritasının çıkarılmasında kullanılan en önemli teşhis ve tarama yöntemidir. Beynin oksijenlenmesini, kanlanmasını ve değişimleri gösterir.
En çok duyusal, motor ve konuşma merkezlerine yakın kitle tespiti ve fonksiyonel haritalandırmada kullanılır.
Emar Anjiyografi
Aort, intrakranial (kafa içi), böbrek, akciğer, kol-bacak damarlarının radyasyonsuz ve katetersiz görüntülenmesi sağlanır.
Kalp ve Damar Sistemi Emar
Kalp-damar sistemi, kalp duvar boyu ve kalınlığı, odacık boyutu, ayrıca geçirilmiş kalp krizinde veya kalp hastalığına bağlı gelişen hasar varsa boyutu ve yerini tespitte kullanılır.
Böbrek, karaciğer, akciğer, kol-bacak damarlarının da değerlendirilmesi yapılır. Hipertansiyon hastalarında etkileyen organ ve damar sisteminin teşhisinde de önemlidir.
Vücut Emar
Bütün iç organlar, karın içi duvarlar ( akciğerler, dalak, pankreas, safra kesesi, safra yolları, karaciğer, böbrekler) herhangi bir girişimsel işlem yapılmadan emar cihazı sonrasında incelenebilmekte ve tanı sunulabilmektedir.
Meme Emar
Meme tümör ve kanserlerinin erken tanısı amaçlı meme USG, tomosentezli dijital mamografi ve meme emarı (MR) birlikte kullanılan erken tanı yöntemidir.
Meme USG de ve mamografi de şüpheli lezyonun iyi veya kötü huylu olup olmadığının değerlendirilmesinde kullanılır.
Prostat Emar
Prostatit (prostat iltihabı), BPH ( iyi huylu prostat büyümesi), prostat kanseri gibi hastalıkların tanısında ve ayrımında kullanılır.
Ayrıca metastaz ( diğer organ yayılımlarının takibinde, tümör takibinde) kullanılır. Tedavinin sürecini ve şeklini belirleme de etkilidir.
Kas ve İskelet Sistemi Emarı
MR çekimi ile bel ve boyun fıtıkları omurgadaki anomalilerin tespiti, tümör, skolyoz metastaz tespiti, artritler, kas iskelet dokusu iltihabı, kitleleri eklemlerdeki patolojilerin tespitinde, yaralanmalarda, eklem diskleri kapsülleri ve çevre yumuşak doku değerlendirmelerinde kas dokusu, tendonlar, bağların değerlendirilmesinde önemli bir tanı yöntemidir. Ayrıca cerrahi müdahale sonrası sıkça kullanılır.
MR Çekimi Neden Yapılır?
Migren, baş ağrısı, nörolojik hastalıklar, beyin tümörü, inme, felç, epilepsi, göz, kulak, çene- eklem problemleri, omurga hastalıkları, disk kaymaları, disk fıtıkları, omuz, diz eklem, bağ hastalıkları, kalp hastalıkları, göğüs ve karın iç organ rahatsızlıkları, kemik yapı rahatsızlıklarında radyoloji uzmanı eşliğinde, mr (emar) güçlü bir tanı tekniğidir.
Beyin Emarı;
Manyetik Rezonans Spektroskopi
Normal ve patolojik dokuların hücresel düzeyde biyokimyasal analizlerinin yapıldığı ve hücresel metobolit değişimlerin tespit edildiği yöntemdir.
Manyetik rezonans görüntüleme, nükleer manyetik rezonans görüntüleme veya manyetik rezonans tomografi, canlıların iç yapısını görüntüleme amacıyla daha çok tıpta kullanılan bir yöntemdir. Yüksek düzeyde manyetizmayla canlı doku, yansıtma yöntemiyle görüntülenir.
MR cihazı içine girildiğinde bu güçlü mıknatıs alanı vücudumuzda bol miktarda bulunan sıvıdaki ve dokulardaki hidrojen atomlarını titreştirir. Hidrojen atomları enerji vermeye başlar. Bu enerji cihazdaki radyo frekans verici tarafından algılanır. Görüntü siyah -beyaz olarak bilgisayar ekranına yansır. Bu cihazların şu ana kadar zararları kanıtlanmamıştır
Hasta üzerindeki bütün metal eşyaları çıkarmalıdır. Bir önlük giydirilir ya da kendi giysileri ile emar cihazına doğru yatar. Daha sonra cihazdan manyetik ve radyo dalgaları verilmek üzere bilgisayar aracılığıyla mr çekimi başlatılır
Çoğu standart MR çekimi sonrasında, hastanın beslenmesinde veya kullandığı ilaçlarından rutinini bozması gerekmez. Arada bazı çekimlerde hastadan 4 saatlik açlık ve sıvı almaması istenebilir veya bazı çekimlerde ise bol miktarda su içmesi söylenebilir. Bu istekler çekim yapılan alanın özelliklerine göre hastadan istenir.