Çocuk Hastalıkları

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları (Pediatri) Nedir?

0-18 yaş aralığındaki çocukların sağlık sorunlarıyla ilgilenen tanı, teşhis ve tedavi yapan tıbbi birimdir.  Çocuk muayene, tanı ve tedavi hizmetlerini veren doktora ise çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanı denir.

Çocuk Sağlığı Biriminde Tanı, Takip, Tedavi Hizmetleri

• Yeni Doğan Takibi; doğum sonrası ilk kontroller, sarılık değerlendirmesi, emme, beslenme ve kilo takibi, yenidoğan tarama testleri yapılır.
• Çocuklarda Büyüme ve Gelişim Takibi; boy, kilo ve baş çevresi ölçümleri, beslenme düzeni ve fiziksel gelişim izleme, psikomotor ve duygusal gelişim takibi yapılır.
• Aşı Uygulamaları ve Bağışıklama Takibi; Sağlık Bakanlığı aşı takvimine uygun aşı uygulamaları, aşı sonrası izlem ve olası reaksiyonlar izlenir.
• Beslenme ve Emzirme Danışmanlığı; Bebeklerde anne sütü ve ek gıda yönlendirmeleri, sağlıklı beslenme takibi, çocuklarda aşırı kilo ya da gelişim geriliği olan çocukların izlenmesi
• Davranışsal ve Gelişimsel Takip; Dikkat eksikliği, hiperaktivite gibi durumlar, uyku düzeni, sosyal gelişim ve iletişim becerilerinin değerlendirilmesi
• Hastalıkların Tanı ve Tedavisi; Çocuklarda üst ve alt solunum yolu enfeksiyonları, ateş, öksürük, ishal, kusma gibi hastalıklar sık görülür. Bunun yanı sıra özellikle büyüme çağındaki çocuklarda boğaz enfeksiyonları, kulak iltihabı, bronşit, sinüzit, bronşit, zatürre, cilt döküntüleri, idrar yolu enfeksiyonları sıkça karşılaşılan hastalıklar olarak sayılabilir.
• Çocuklarda Astım, alerji, diyabet gibi hastalıklar düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir.

Çocukluk Döneminde Sık Görülen Hastalıklar

Çocukluk döneminde görülen hastalıklar, genellikle bağışıklık sisteminin henüz tam olarak gelişmemiş olması ve çocukların sosyal ortamlarda daha fazla bulunmalarından kaynaklanır. Çoğu hastalık erken teşhis ve uygun tedavi ile yönetilebilir. Bazı durumlarda çocuklarda acil muayene bulguları olabilir. Bunlar solunum zorluğu, şiddetli ağrı, kusma, şuur kaybı, yüksek ateş, yaralanma ve cilt döküntüleri bulunabilir. Bu durumda hemen sağlık kurumuna başvurmak gerekir.  Çocukluk döneminde sıkça görülen hastalıklar ve bulgular şunlardır.

Soğuk Algınlığı ve Grip yaygın bir enfeksiyon olup, burun akıntısı, öksürük, hapşırma, boğaz ağrısı ve hafif ateş gibi belirtilerle kendini gösterir. Grip, yüksek ateş, kas ağrıları, baş ağrısı, halsizlik gibi belirtilerle görülür.

Kızamık genellikle ateş, öksürük, gözlerde sulanma ve vücutta döküntüler ile kendini gösteren bir viral enfeksiyondur. Kızamık, özellikle aşılanmamış çocuklarda görülebilir ve ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Suçiçeği, yüksek ateş ve vücutta kaşıntılı döküntülerle kendini gösteren bir viral enfeksiyondur. Bağışıklık kazanıldıktan sonra genellikle bir daha görülmez.

Boğmaca, şiddetli öksürük krizleri ile karakterize edilen bir solunum yolu hastalığıdır. Bu hastalık, özellikle bebeklerde ve küçük çocuklarda tehlikeli olabilir.

İshal, çocuklar arasında yaygın bir hastalık olup, sıklıkla enfeksiyonlar, bakteriyel veya viral patojenler ve beslenme sorunlarıyla ilişkilidir. İshal, dehidrasyona (vücutta su kaybı) yol açabileceği için dikkat edilmesi gereken bir durumdur.

Kabızlık çocuklarda sindirim sorunları arasında yaygın bir problem olup, genellikle düşük lifli diyet, yetersiz su tüketimi veya tuvalet alışkanlıklarının ihmal edilmesinden kaynaklanır. Bu durum, karın ağrısı ve dışkılama güçlüklerine yol açabilir.

Çocuklarda halsizlik, iştahsızlık, gelişme çağında sık görülür ve kansızlık (anemi) gibi hastalıklara yol açabilir.

Çocuklarda Astım, sıkça görülen bir solunum yolu hastalığıdır. Astım, solunum yollarındaki iltihaplanma nedeniyle nefes darlığı, öksürük, hırıltı ve göğüs sıkışması gibi belirtilerle kendini gösterir.

Çocuklarda alerji  nedenleri arasında polen, hayvan tüyü, gıda maddeleri (özellikle fındık, süt, yumurta gibi) ve böcek sokmaları yer alır. Alerji belirtileri, cilt döküntüleri, burun akıntısı, öksürük, şişlik ve nefes darlığı gibi bulgulardır.

Düz tabanlık: Çocukların ayak tabanlarının tamamen yere basması, genellikle zamanla düzelir.

Skolyoz: Omurganın eğrilmesi, genellikle ergenlik döneminde daha belirginleşir ve tedavi edilmezse ilerleyebilir.

Diş çürükleri, çocukluk döneminde en sık görülen diş problemlerindendir. Ağız hijyeninin ihmal edilmesi, şekerli gıdaların fazla tüketilmesi ve diş fırçalamanın eksikliği bu sorunlara yol açabilir.

Çocuklarda gelişimsel bozukluklar, davranış ve sosyal becerilerde zorluklara yol açabilir. Bu hastalıklar şunları içerebilir:

Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB): Sosyal etkileşimde, iletişimde ve davranışsal esneklikte zorluklar görülen bir durumdur.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Çocukların dikkatini toplamakta zorlanmaları, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterir.

Dil ve Konuşma Bozuklukları: Dil gelişimindeki gecikmeler veya anormal konuşma, çocuğun sosyal ve akademik gelişimini etkileyebilir.

Kızıl, genellikle streptokok bakterilerinin neden olduğu bir enfeksiyondur. Yüksek ateş, boğaz ağrısı, döküntüler ve dilde “çilek görünümü” gibi belirtilerle kendini gösterir.

Tonsilit, bademciklerin iltihaplanması sonucu ortaya çıkar. Çocuklarda boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü ve yüksek ateş gibi belirtilerle görülür.

Menenjit, beyin ve omuriliği saran zarların iltihaplanmasıdır. Menenjit, genellikle bakteriyel veya viral enfeksiyonlar sonucu ortaya çıkar ve acil tıbbi müdahale gerektirir.

Pnömoni (Zatürre) akciğerlerin iltihaplanmasıdır. Çocuklarda yüksek ateş, öksürük, zor nefes almayı içeren belirtilerle kendini gösterir. Bakteriyel, viral ya da mantar enfeksiyonları nedeniyle gelişebilir.

Çocuk Hastalıklarında En Sık Görülen Belirtiler

Yüksek Ateş: Vücut ısısının 38°C’nin üzerine çıkması enfeksiyonlar, aşı sonrası, diş çıkarma gibi nedenlerle görülür.  3 günden uzun süren ateşte mutlaka doktora başvurulmalıdır

Öksürük ve Burun Akıntısı: Soğuk algınlığı, grip, bronşit gibi üst solunum yolu hastalıklarında sık görülür. Geçmeyen öksürük, astım ya da alerji belirtisi olabilir

Halsizlik ve İştahsızlık: Yorgunluk, isteksizlik ve iştahsızlık uzun sürerse gelişim takibi açısından önemlidir

Ciltte Döküntü veya Kızarıklık: Suçiçeği, kızamık, alerji gibi hastalıklarda ortaya çıkar.

İshal ve Kusma: Sindirim sistemi enfeksiyonları ya da gıda intoleransları nedeni ile olabilir. Sıvı kaybı ihmal edilmemelidir

Kulak Ağrısı ve Huzursuzluk: Orta kulak iltihabı belirtisi olabilir. Bebeklerde gece ağlamaları ve kulağını çekme gibi davranışlar görülebilir.

Davranış Değişiklikleri: Aşırı ağlama, içe kapanma, dikkat dağınıklığı beyin ile ilgili ve ateşli hastalıklarda ya da psikolojik nedenlerle gelişebilir.

Ateşe Eşlik Eden Havale: Özellikle 6 ay – 5 yaş arası çocuklarda görülür ve hemen sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır

Çocuk Hastalıklarının Nedenleri

• Enfeksiyonlar (Virüs ve Bakteriler)
• Bağışıklık Sistemi Zayıflığı
• Dengesiz Beslenme, Yetersiz protein, vitamin ve mineral alımı, Aşırı şekerli ve işlenmiş gıdalar
• Aşı Eksiklikleri
• Yetersiz Uyku ve Stres
• Genetik ve Doğumsal Faktörler
• Çevresel Etkenler, Hava kirliliği, Sigara dumanına maruz kalmak, Soğuk ve ani hava değişiklikleri
• Yetersiz el yıkama, temiz olmayan oyuncaklar, hijyenik olmayan beslenme