Morbid obezite

Morbid obezite, obezitenin en ciddi ve şiddetli halidir. Kilo fazlalığının birçok hastalık için risk oluşturduğu morbid obezite durumu, uygun tedavi yöntemleriyle kontrol altına alınmalıdır. İlk tedavi seçeneği genellikle diyet tedavisi ve egzersizle desteklenen yaşam tarzı değişiklikleridir. Ancak bu yöntemlerin başarısız olması durumunda obezite cerrahisi yöntemlerine, örneğin tüp mide ameliyatı gibi prosedürlere başvurulabilir.

Morbid obeziteyi anlamak için öncelikle obezite kavramını doğru anlamak önemlidir. Obezite, bir kişinin Beden Kütle İndeksi (BKİ) ile ilişkilidir. BKİ, kişinin boy ve kilo değerleri kullanılarak hesaplanır. Basit bir hesap makinesiyle aşağıdaki adımları izleyerek BKİ değeri hesaplanabilir:

• Boy değerinin metre cinsinden karesi alınır (örneğin, boyunuz 172 cm ise 1,72×1,72=2,96).
• Sonra kilo değeri bu bulunan sonuca bölünür (örneğin, kilonuz 85 kg ise 85/2,96= 28,7).
• Elde edilen sonuç, BKİ değeridir.

Obezite, sadece bir kişinin görünüşüyle ilgili değil, aynı zamanda sağlık durumuyla da bağlantılı ciddi bir durumdur. Bu nedenle morbid obezitenin tedavisi, bireyin yaşam kalitesini artırmak ve sağlık risklerini azaltmak için önemlidir.

Morbid obezite kaç kilo sonrası için ifade edilir?

Morbid obezite, kişinin boyuna ve vücut kitle indeksine (BKİ) bağlı olarak belirlenen bir durumdur. Tam olarak belirli bir kilo değeri ile ilişkilendirilemez, çünkü bu durum, bir kişinin boyu ve vücut kitle indeksi göz önünde bulundurularak tanımlanır.

Beden Kitle İndeksi sınıflandırmasına göre:

• BKİ değeri 18,5 ile 25 arasında ise birey normal, sağlıklı bir kilo aralığındadır.
• BKİ değeri 25 ile 30 arasında ise birey fazla kilolu olarak kabul edilir.
• BKİ değeri 30 ile 40 arasında ise birey obezite kategorisine girer.
• BKİ değeri 40’ın üzerinde ise birey morbid obezite (bazen şiddetli obezite olarak da adlandırılır) olarak sınıflandırılır.

Morbid obezite durumu, genellikle diğer sağlık riskleriyle birlikte değerlendirilir ve sadece bir kilo aralığına bağlı olarak tanımlanmaz. Bu nedenle, morbid obeziteyi belirli bir kilo değeriyle açıklamak doğru olmaz; bunun yerine kişinin boyu, BKİ değeri ve genel sağlık durumu birlikte değerlendirilir.

Morbid obezite nedenleri

Morbid obezitenin oluşumunda birden fazla faktör rol oynayabilir. Bunlar:

• Kötü yaşam tarzı: Sağlıksız beslenme alışkanlıkları, düzensiz yeme alışkanlıkları, yüksek kalorili ve işlenmiş gıdaların tüketimi, sağlıksız beslenme biçimi morbid obezitenin gelişiminde etkili olabilir.
• Genetik yatkınlık: Ailesel geçmişte obezite öyküsü olan bireylerde, genetik faktörlerin obezitenin gelişiminde rol oynadığı gözlemlenmiştir. Genetik yatkınlık, metabolizma hızı ve yağ depolama şekli gibi faktörlerin obeziteye eğilimi artırabileceği düşünülmektedir.
• Hareketsiz yaşam tarzı: Yetersiz fiziksel aktivite, uzun süreli oturma veya hareketsizlik, günlük olarak enerji harcamanın azalmasına ve dolayısıyla kilo alımına yol açabilir.
• Batı tarzı fast food ve işlenmiş gıdaların sık tüketimi: Fast food gibi yüksek yağ ve şeker içeren gıdaların düzenli tüketimi, obezite riskini artırabilir. İşlenmiş gıdaların içerdiği katkı maddeleri ve yüksek kalorili içerikleri de bu durumu destekleyebilir.
• Zararlı alışkanlıklar: Aşırı alkol tüketimi veya sigara gibi zararlı alışkanlıklar, obeziteyi tetikleyebilir veya kilo kontrolünü zorlaştırabilir.

Morbid obezite, bu gibi faktörlerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkabilir. Bu durum, bireyin yaşam tarzı, beslenme alışkanlıkları, genetik yatkınlık ve fiziksel aktivite düzeyi gibi birçok faktörün birleşimiyle gelişebilir.

Morbid obezite belirtileri

Morbid obezitenin belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ancak genellikle aşağıdaki belirtiler görülebilir:

• Kilo problemi ve dış görünüşten rahatsızlık: Morbid obezite, aşırı kilo birikimiyle ilişkilidir. Bu durum, kişinin fiziksel görünümünden rahatsız olmasına ve bu durumdan dolayı psikolojik olarak etkilenmesine neden olabilir.
• Özgüvensizlik ve düşük özsaygı: Fiziksel görünüşten duyulan rahatsızlık, özgüven eksikliğine yol açabilir. Kişi, kendini beğenmeme hissi yaşayabilir ve bu durum günlük yaşamını etkileyebilir.
• Halsizlik ve enerji eksikliği: Aşırı kilo, vücudu daha fazla zorlar ve günlük aktivitelerde halsizlik hissi oluşturabilir. Bu durum, enerji seviyelerinde düşüşe yol açabilir.
• Fiziksel aktivitelerde zorlanma: Aşırı kilo, fiziksel aktivitelerde zorlanmaya, yürüme veya hareket etmede güçlüklere neden olabilir. Bu durum kişinin hareket kabiliyetini etkileyebilir.
• Depresyon ve duygudurum sorunları: Morbid obezite, psikolojik etkileriyle de ilişkilendirilebilir. Kişi, kilo sorunu, dış görünüşünden memnuniyetsizlik gibi faktörlerden dolayı depresyon ve duygudurum sorunları yaşayabilir.

Bu belirtiler, morbid obezitenin fiziksel ve psikolojik etkilerini yansıtabilir ve bireyin yaşam kalitesini olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durumda uzman bir sağlık profesyoneline danışmak ve uygun tedavi yöntemlerini araştırmak önemlidir.

Morbid obezite riskleri

Morbid obezitenin beraberinde getirdiği riskler genellikle ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bazıları şunlardır:

• Diyabet (Şeker hastalığı): Morbid obezite, vücuttaki insülin direncini artırabilir ve bu durum tip 2 diyabet riskini yükseltebilir.
• Kalp ve damar hastalıkları: Aşırı kilo, hipertansiyon (yüksek tansiyon), kalp hastalıkları ve inme riskini artırabilir. Aynı zamanda morbid obezite, kalp için aşırı bir yük oluşturabilir ve kalp sağlığını olumsuz etkileyebilir.
• Kemik ve eklem sorunları: Fazla kilo, kemiklere ve eklemlere ekstra baskı uygular. Bu durum, osteoartrit gibi eklem hastalıklarına ve kemiklerde aşınmaya yol açabilir.
• Solunum problemleri: Morbid obezite, uyku apnesi gibi solunum sorunlarına neden olabilir. Aşırı kilo, nefes almayı zorlaştırabilir ve solunum fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.
• Sindirim sistemi sorunları: Gastroözofageal reflü hastalığı, gastrit ve sindirim sistemi rahatsızlıkları, aşırı kilo ve obezite ile ilişkilendirilebilir.
• Psikolojik problemler: Morbid obezite, kişinin özsaygısı ve özgüveni üzerinde olumsuz etki yapabilir. Bu durum depresyon, anksiyete ve diğer psikolojik sorunların ortaya çıkma riskini artırabilir.

Morbid obezite, sağlık açısından ciddi riskler taşıyan ve birçok sistemde olumsuz etkilere neden olabilen bir durumdur. Bu nedenle, morbid obeziteyi önlemek veya tedavi etmek için sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, düzenli egzersiz yapmak ve dengeli bir beslenme alışkanlığı geliştirmek önemlidir. Ayrıca, uzman bir sağlık profesyoneliyle düzenli kontroller yapmak ve uygun tedavi planları üzerinde çalışmak da hayati önem taşır.

Morbid obezite teşhisi

Morbid obezitenin teşhis edilmesi genellikle kişinin boy ve kilosuna dayalı olarak yapılır. Beden Kitle İndeksi (BKİ) kullanılarak obezite derecesi belirlenir. BKİ sınıflamasına göre, 40’ın üzerinde olan bireyler morbid obez olarak kabul edilir. Ayrıca, BKİ değeri 35’in üzerinde olan ve eşlik eden hastalıkları (örneğin diyabet, hipertansiyon gibi) olan bireyler de morbid obezite kategorisine dahil edilebilir.

Doktor, hastanın genel sağlık durumunu değerlendirmek için farklı yöntemlere başvurabilir:

• Kan testleri: Kan tahlilleri, glukoz seviyeleri, kolesterol düzeyleri ve diğer sağlık göstergeleri açısından değerlendirilebilir.
• Fiziksel muayene: Doktor, vücut ölçümleri, bel çevresi, kalça çevresi gibi antropometrik ölçümleri kullanarak obezite derecesini değerlendirebilir.
• Tansiyon ölçümü: Yüksek tansiyon, obezite ile sıkça ilişkilendirilen bir durumdur. Bu nedenle tansiyon ölçümleri de teşhis sürecinde önemlidir.

Bel çevresi, obeziteyi değerlendirmede kullanılan önemli bir ölçümdür:

• Kadınlarda, 80 cm ve üzeri bel çevresi riskli olarak kabul edilirken, 88 cm ve üzeri yüksek riskli olarak değerlendirilir.
• Erkeklerde ise, 94 cm ve üzeri bel çevresi riskli olarak kabul edilirken, 102 cm ve üzeri yüksek risklidir.

Morbid obezitenin teşhisi, genellikle bu tür ölçümler ve değerlendirmelerle birlikte bireyin genel sağlık durumunun gözden geçirilmesiyle yapılır. Bu değerlendirmelerin ardından, uygun tedavi planları ve öneriler oluşturulabilir.

Kadınlarda morbid obezite

Kadınlarda morbid obezite, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen bir durumdur. Aşırı kilo, hormonal dengesizliklere ve üreme sistemi üzerinde olumsuz etkilere neden olabilir.

• Hormonal dengesizlikler: Morbid obezite, hormon seviyelerini etkileyebilir. Özellikle insülin direnci, östrojen seviyelerinde değişikliklere yol açabilir. Bu durum hormonal düzensizliklere, polikistik over sendromuna (PCOS) veya adet düzensizliklerine neden olabilir.
• Üreme sistemi etkileri: Aşırı kilo, üreme organlarına baskı yapabilir ve kadınlarda kısırlık riskini artırabilir. Morbid obezite, doğurganlık üzerinde olumsuz etkiler yaratabilir ve gebe kalma şansını azaltabilir.
• Doğum ve gebelik komplikasyonları: Morbid obezite, gebelik sırasında ve doğum esnasında komplikasyon riskini artırabilir. Gebelik diyabeti, preeklampsi ve doğum komplikasyonları gibi sorunlar, aşırı kilolu veya obez kadınlarda daha sık görülebilir.

Kadınlarda morbid obezitenin üreme sağlığı üzerindeki etkileri, hormonal dengesizlikler ve üreme organlarına olan baskı sebebiyle çeşitli sorunlara yol açabilir. Bu nedenle, aşırı kilo probleminin kadınlar için üreme sağlığı üzerindeki etkileri göz önünde bulundurulmalı ve bu konuda sağlık uzmanlarıyla düzenli olarak iletişimde olunmalıdır. Sağlıklı bir yaşam tarzı benimseme, dengeli beslenme ve düzenli egzersiz hem kilo kontrolüne yardımcı olabilir hem de üreme sağlığını korumada önemli bir rol oynayabilir.

Erkeklerde morbid obezite

Erkeklerde morbid obezite, bir dizi sağlık riskini beraberinde getirebilir. Aşırı kilo, çeşitli olumsuz etkilere yol açabilir:

• Hastalık risklerinin artması: Morbid obezite, kalp hastalıkları, yüksek tansiyon, şeker hastalığı (diyabet) ve inme gibi ciddi sağlık sorunlarına yol açma riskini artırabilir.
• Fiziksel aktivitelerde zorluklar: Aşırı kilo, günlük aktivitelerde ve fiziksel aktivitelerde zorluk yaşanmasına neden olabilir. Bu durum, erkeklerin rutin işlerini yapma yeteneklerini etkileyebilir ve fiziksel performanslarını olumsuz yönde etkileyebilir.
• Üriner sistem üzerinde baskı: Fazla kilo, mesane, böbrekler ve üriner sistem üzerinde artan bir baskı oluşturabilir. Bu durum, idrar tutma güçlüğüne veya idrar kaçırma sorunlarına yol açabilir.
• Hormonal dengesizlikler: Morbid obezite, hormonal dengesizliklere yol açabilir. Testosteron seviyelerinde azalma gibi durumlar yaşanabilir, bu da cinsel işlev bozukluklarına veya libido azalmasına neden olabilir.

Erkeklerde morbid obezitenin yarattığı sağlık riskleri, genellikle fiziksel, metabolik ve hormonal düzeyde olabilir. Bu nedenle, aşırı kilo sorununun erkeklerde sağlık üzerindeki etkileri göz önünde bulundurularak sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemek, dengeli beslenme alışkanlıkları edinmek ve düzenli egzersiz yapmak önemlidir. Ayrıca, düzenli sağlık kontrolü ve uygun tedavi planları oluşturulması da morbid obezitenin olumsuz etkilerini azaltmada yardımcı olabilir.

Morbid obezitenin tedavisi nasıl yapılır?

Morbid obezitenin tedavisi, bireysel ihtiyaçları ve sağlık durumunu göz önünde bulundurarak bütüncül bir yaklaşım gerektirir. Morbid obezitenin yönetimi ve tedavisi uzman bir ekip tarafından yapılmalıdır ve çeşitli tedavi yöntemlerini içerebilir. Önerilen tedavi seçenekleri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Diyet tedavisi: Beslenme uzmanları tarafından kişiye özel olarak hazırlanan dengeli bir beslenme programı, kalori kontrolü ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarını içeren bir diyet programı önemlidir. Bu diyet programı, kişinin vücut ihtiyaçlarına uygun şekilde planlanmalıdır.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları kazanmak önemlidir. Bu, sağlıklı yeme alışkanlıkları geliştirmek, düzenli egzersiz yapmak, stres yönetimi ve uyku düzenine dikkat etmek gibi faktörleri içerir.
• Fiziksel aktivite: Egzersiz ve fiziksel aktivite, kilo verme sürecinde önemli bir rol oynar. Kişiye uygun bir egzersiz programı ile desteklenen diyet programı, kilo kaybını hızlandırabilir ve genel sağlık durumunu iyileştirebilir.
• Psikolojik destek ve terapi: Kilo kaybı süreci stresli olabilir ve kişinin psikolojik olarak desteklenmesi önemlidir. Uzmanlar tarafından sunulan psikolojik destek ve terapi, motivasyonu artırabilir ve kişinin başarıya ulaşmasını destekleyebilir.
• Obezite cerrahisi: Diyet, egzersiz ve yaşam tarzı değişiklikleri ile başarı elde edilemiyorsa veya ciddi sağlık sorunları varsa, morbid obezite tedavisinde cerrahi seçenekler düşünülebilir. Bariatrik cerrahi, midenin boyutunu küçültmek veya sindirim sistemini değiştirmek suretiyle kilo kaybını sağlayan ameliyatları içerir. Ancak, bu operasyonlar ciddi bir adımdır ve uzman bir hekim tarafından önerilip değerlendirilmelidir.

Morbid obezitenin tedavisi, bireyin sağlık durumu, yaşam tarzı ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilmelidir. Herhangi bir tedavi yöntemi öncesinde uzman bir sağlık profesyoneli ile görüşmek, kişiye en uygun tedavi planını belirlemek için önemlidir. Tedavi sürecinde düzenli takip ve desteğin sağlanması da son derece önemlidir.