Migren, kronik bir baş ağrısı türüdür ve genellikle şiddetli ağrı, ışık ve sese karşı hassasiyet, mide bulantısı ve kusma gibi semptomlarla birlikte gelir. Migren, nörolojik bir bozukluk olarak kabul edilir ve genellikle birkaç saat veya gün boyunca devam edebilir.
Migren ağrısı, bir ya da iki tarafta olabilir ve bazen her iki tarafta birden olabilir.
Migren Çeşitleri Nelerdir?
Migren, farklı tiplerde olabilen kronik bir hastalıktır. Migrenin temel olarak iki ana tipi vardır:
- Migren Aura’sı olan Migren: Bu tip migren, baş ağrısından önce belirtilerle birlikte gelir. Bu belirtiler, genellikle görme, konuşma ve duyusal bozukluklar gibi sinirsel semptomlardır. Migren aurası, tipik olarak 20 ila 60 dakika sürer ve baş ağrısı başlamadan önce ortadan kalkar.
- Migren Aura’sı Olmayan Migren: Bu tip migrende, baş ağrısı, diğer migren semptomlarından önce başlar. Aura olmaksızın baş ağrısı ve diğer migren semptomları, yine de migreni olan kişinin günlük aktivitelerini olumsuz yönde etkileyebilir.
Ayrıca, migrenin bazı alt tipleri de vardır:
- Kronik Migren: Bu tip migren, ayda 15 günden fazla baş ağrısı yaşayan kişilerde görülür. Bu baş ağrılarından en az 8’i migren ağrısıdır.
- Menstrüel Migren: Bu tip migren, adet döngüsü ile ilişkili olarak ortaya çıkar. Adet öncesi veya adet sırasında migren atağı yaşayan kadınlar, bu tip migreni yaşayabilirler.
- Gerilim Tipi Baş Ağrısı ile Birlikte Migren: Bu tip migren, hem migren hem de gerilim tipi baş ağrısı semptomlarını içerir.
- Vestibüler Migren: Bu tip migren, baş dönmesi ve denge bozukluğu semptomları ile baş ağrısı yaşayan kişilerde görülür.
- Hemiplegik Migren: Bu tip migren, geçici felç, uyuşma ve konuşma bozukluğu gibi şiddetli sinirsel semptomlarla birlikte ortaya çıkar.
Migrenin Nedenleri
Migrenin tam nedeni bilinmese de genellikle tetikleyici faktörlerin etkisi altında ortaya çıktığı düşünülmektedir. Migrenin potansiyel tetikleyicileri arasında şunlar yer alabilir:
- Hormonal Değişiklikler: Östrojen seviyelerindeki değişiklikler migreni tetikleyebilir. Bu nedenle, kadınların adet döngüsü sırasında veya menopoz döneminde migren atakları yaşaması yaygındır.
- Stres: Yoğun stres veya ani bir stres tepkisi, migren atağına neden olabilir.
- Uyku Bozuklukları: Uyku eksikliği veya değişen uyku düzeni, migren atağına neden olabilir.
- Besinler: Bazı gıdalar migren atağına neden olabilir. Özellikle, peynir, çikolata, kırmızı şarap, kafeinli içecekler, işlenmiş yiyecekler gibi bazı yiyecekler migreni tetikleyebilir.
- Çevresel Faktörler: Sıcaklıktaki ani değişiklikler, yüksek nem, parlak ışıklar, güneş ışığı ve yüksek rakımlar migren atağına neden olabilir.
- Belirli İlaçlar: Bazı ilaçlar, özellikle hormonal doğum kontrol hapları, nitrogliserin ve bazı yüksek tansiyon ilaçları, migren atağına neden olabilir.
- Genetik Faktörler: Migren, aile geçmişi olan kişilerde daha yaygın olarak görülür.
Migren atağına neden olabilecek faktörler bireyseldir ve kişiden kişiye değişebilir. Bu nedenle, migreni olan kişiler, hangi faktörlerin tetikleyicileri olduğunu belirleyerek migren atağı riskini azaltabilirler.
Migren Belirtileri
Migren, baş ağrısıyla birlikte birçok semptomla birlikte ortaya çıkabilen kronik bir hastalıktır. Migren belirtileri, her bir bireyde farklılık gösterebilir, ancak genellikle şunları içerebilir:
- Baş Ağrısı: Migren atağı, şiddetli bir baş ağrısı ile başlar. Bu ağrı, genellikle bir tarafta başlar ve yayılabilir. Ağrı, genellikle şiddetli ve zonklama şeklinde olur ve fiziksel aktivitelerle artabilir.
- Mide Bulantısı ve Kusma: Baş ağrısı ile migren atağı sırasında mide bulantısı ve kusma meydana gelebilir.
- Işıktan ve Sese Karşı Hassasiyet: Migren atağı sırasında, ışık ve sese karşı aşırı hassasiyet yaşanabilir. Bu nedenle, odanın karanlık ve sessiz olması migreni olan kişilerin rahatlamalarına yardımcı olabilir.
- Görme Problemleri: Migren atağı sırasında, gözlerde bazı değişiklikler meydana gelebilir. Bazı kişiler, ışık çizgileri veya zigzag şekilleri gibi görüntüler görebilirler. Bazıları ise görme kaybı veya çift görme yaşayabilirler.
- Baş Dönmesi: Migren atağı sırasında baş dönmesi ve denge kaybı yaşanabilir.
- Ağızda Tat Değişiklikleri: Migren atağı sırasında bazı kişilerde ağızda tat değişiklikleri yaşanabilir.
Migrene Ne İyi Gelir?
- İlaçlar: Migren tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında ağrı kesiciler, triptanlar ve ergotaminler gibi migren spesifik ilaçlar yer alır. Ayrıca, migren atağı öncesinde alınabilecek preventif ilaçlar da mevcuttur.
- Stres ve Öfke Yönetimi: Stres, migren ataklarının tetikleyicilerinden biridir. Stres ve öfke yönetimi teknikleri, migren atağı sıklığını ve şiddetini azaltabilir.
- Egzersiz: Düzenli egzersiz, migreni olan kişilerde migren semptomlarının şiddetini ve sıklığını azaltabilir.
- Beslenme: Bazı yiyecek ve içecekler, migren atağına neden olabilir. Migreni olan kişiler, diyetlerinde yiyeceklerin ve içeceklerin miktarını azaltabilir veya tamamen çıkarabilirler.
- Doğal Tedaviler: Bazı doğal tedaviler, migren semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Bunlar arasında masaj, akupunktur ve yoga gibi yöntemler yer alır.
- Uyku Düzeni: Yeterli uyku, migreni olan kişilerin semptomlarını azaltmaya yardımcı olabilir. Düzenli bir uyku programı ve uyku ortamının optimize edilmesi, migreni olan kişilerin daha iyi bir gece uykusu almasına yardımcı olabilir.
Migren tanısı nasıl konulur
Migren tanısı, genellikle bir nörolog veya başka bir sağlık uzmanı tarafından, migren tipik belirtileri olan kişinin öyküsüne dayalı olarak konulur. Migren tanısında kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:
- Hastanın Semptomlarının Değerlendirilmesi: Migren tanısı koymak için, hastanın semptomları ve öyküsü dikkatlice değerlendirilir. Migren tipik belirtileri arasında şiddetli baş ağrısı, bulantı, kusma, ışığa veya sese aşırı duyarlılık, bazen de görme bozukluğu veya halüsinasyonlar yer alır.
- Fizik Muayene: Migren tanısı koymak için, sağlık uzmanı genellikle bir fizik muayene yapar. Bu muayene, hastanın sinir sistemini, gözlerini, kulaklarını, burununu ve boğazını kontrol etmeyi içerebilir.
- Nörolojik Muayene: Nörolojik muayene, beyin ve sinir sisteminin çalışmasını değerlendirir. Nörolojik muayene, refleksler, kas gücü, koordinasyon, denge, duyu ve diğer nörolojik testleri içerebilir.
- Görüntüleme Testleri: Migren tanısı koymak için genellikle görüntüleme testleri, özellikle beyin manyetik rezonans görüntüleme (MRI) veya bilgisayarlı tomografi (BT) taramaları kullanılır. Bu testler, diğer beyin hastalıklarını veya tümörlerini ekarte etmek için de yapılabilir.
Migren tedavisi nasıl yapılır?
Migren tedavisi, migren atağı sırasında semptomları azaltmak veya önlemek için kullanılan çeşitli tedavileri içerir. Migren tedavisi, migrenin şiddetli ağrılarına, bulantı ve kusmaya neden olan semptomlarına, ışığa veya sese aşırı duyarlılığa, görme bozukluğuna ve diğer semptomlara yönelik olabilir.
Migren tedavisi, genellikle iki kategoride sınıflandırılır:
- Akut Tedavi: Akut tedavi, migren atağı sırasında ağrıyı hafifletmek veya tamamen ortadan kaldırmak için kullanılan tedavileri içerir. Bu tedaviler, ağrı kesiciler, triptanlar, antiemetikler ve diğer ilaçları içerebilir. Migren atağı sırasında, dinlenme, uyku, karanlık bir odada kalma ve sıcak veya soğuk kompresler de semptomları hafifletmek için yardımcı olabilir.
- Önleyici Tedavi: Önleyici tedavi, migren atağını önlemek için düzenli olarak kullanılan ilaçları içerir. Bu ilaçlar, beta blokerler, antidepresanlar, antikonvülsanlar ve diğer ilaçları içerebilir. Önleyici tedavi, semptomların sıklığını, süresini ve şiddetini azaltmaya yardımcı olabilir.
Ayrıca, migren tedavisinde bazı alternatif yöntemler de kullanılabilir. Bu yöntemler arasında akupunktur, yoga, masaj terapisi ve diğer stres azaltıcı teknikler yer alabilir.
Migren tedavisi, her bireyde farklılık gösterebilir ve birçok kişi için birkaç deneme ve yanıt süresi gerektirebilir.