Kireçlenme

Kireçlenme, eklem yüzeylerinin aşınması ve hasarlanması sonucu ortaya çıkan bir durumdur. Bu durumda, kemiklerin uçlarındaki eklem yüzeyleri, esnekliklerini kaybederek sertleşir ve incelir. Bunun sonucunda, eklem hareketleri sınırlanır ve eklemde ağrı ve sertlik oluşabilir.

Kireçlenme genellikle 50 yaş üstü kişilerde daha yaygın görülür, ancak gençlerde de ortaya çıkabilmektedir.

Kireçlenme belirtileri nelerdir?

• Ağrı: Kireçlenme, eklemde ağrı hissiyle kendini gösterir. Ağrı genellikle hareket ettikten sonra veya uzun süre hareketsiz kaldıktan sonra ortaya çıkar.
• Sertlik: Eklemler, hareket ettirildiğinde sertleşebilir. Sabahları, kireçlenmeli eklemler özellikle sert olabilir.
• Eklem şişliği: Kireçlenme, eklemlerin şişmesine ve sertleşmesine neden olabilir.
• Hareket kısıtlılığı: Kireçlenmeli eklemler, hareketinizi kısıtlayabilir ve yürüme veya diğer aktivitelerde zorluk yaşamanıza neden olabilir.
• Çatırdama veya çıtırdama sesleri: Bazı hastalarda, kireçlenmeli eklemlerde hareket ettirildiğinde çatırdama veya çıtırdama sesleri duyulabilir.
• Kemik çıkıntıları: Kireçlenme, eklemdeki kemiklerin çıkıntı yapmasına neden olabilir. Bu çıkıntılar genellikle eklemin etrafındaki dokulara baskı yaparak daha fazla ağrıya neden olabilir.

Kireçlenmenin belirtileri, hastalığın ilerlemesine ve etkilendiği eklem sayısına bağlı olarak değişebilir. Erken teşhis ve tedavi, kireçlenmenin semptomlarını kontrol altında tutmaya ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilir.

Kireçlenme neden olur?

Kireçlenme (osteoartrit), eklemlerdeki kıkırdak dokusunun yıpranması ve tahrip olması sonucu ortaya çıkan bir eklem hastalığıdır. Kireçlenme nedenleri şunlardır:

• Yaşlanma: Yaş ilerledikçe, eklemler normal olarak aşınır ve yıpranır. Bu nedenle, kireçlenme genellikle 50 yaş üstü kişilerde daha yaygındır.
• Genetik faktörler: Kireçlenme, ailelerde belirli genetik faktörlerin varlığı ile ilgili olabilir. Özellikle, el ve diz kireçlenmesi gibi belirli eklemleri etkileyen genetik faktörler vardır.
• Metabolik faktörler: Bazı metabolik bozukluklar, özellikle kalsiyum kristallerinin eklemlerde birikmesine neden olan gut hastalığı, kireçlenme riskini artırabilir.
• Aşırı kilo: Eklem yükü, vücut ağırlığının artmasıyla artar. Bu, özellikle kalça ve diz eklemleri gibi büyük eklemlerde kireçlenme riskini artırabilir.
• Eklem yaralanmaları: Önceki eklem yaralanmaları, eklemlerde kıkırdak hasarına ve kireçlenme gelişimine neden olabilir.
• İnflamatuar artrit: Romatoid artrit, psöriatik artrit veya lupus gibi inflamatuar artrit türleri, eklemlerde kıkırdak tahribine neden olabilir ve sonuçta kireçlenmeye yol açabilir.

Kireçlenmenin nedenleri karmaşık olabilir ve genellikle birden fazla faktöre bağlıdır. Risk faktörlerini bilerek, hastalığın erken evrelerinde teşhis edilebilir ve tedavisi mümkün olabilir.

Kireçlenme teşhisi nasıl konulur?

Kireçlenme teşhisi, hastanın semptomları, fizik muayene ve görüntüleme testleri gibi farklı faktörlerin bir araya getirilmesiyle konulur. Kireçlenme teşhisi koymak için izlenen süreç şu şekildedir:

• Semptomların Değerlendirilmesi: Hastanın şikayetleri ve semptomları değerlendirilir. Kireçlenme, ağrı, sertlik, şişlik, hareket kısıtlılığı ve çatırdama sesleri gibi belirtilerle kendini gösterir.
• Fizik Muayene: Doktor, hastanın eklemlerini inceleyerek, hareket kabiliyetini, hassasiyeti, şişliği ve eklem çıkıntılarını kontrol eder.
• Görüntüleme Testleri: Kireçlenme teşhisi, röntgen, manyetik rezonans görüntüleme (MRI), bilgisayarlı tomografi (BT) veya ultrason gibi görüntüleme testleri kullanılarak doğrulanabilir. Bu testler, eklemdeki kıkırdak ve kemiklerdeki değişiklikleri gösterir.
• Laboratuvar Testleri: Kireçlenme tanısı genellikle görüntüleme testleri ile konulur. Ancak, bazı durumlarda, eklem sıvısındaki iltihabi belirteçlerin ölçülmesi veya kan testleri gibi laboratuvar testleri de yapılabilir.
• Diğer Testler: Bazı durumlarda, doktor diğer testler yapabilir. Örneğin, hastanın eklem içi sıvısını alarak inceleyebilir veya kemik taraması yapabilir.

Kireçlenme tedavisi nasıl olur?

Kireçlenme tedavisi, hastanın semptomlarına, hastalığın evresine ve genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. Kireçlenme tedavisinin amacı, ağrıyı azaltmak, hareket kabiliyetini artırmak, eklem hasarını önlemek veya geciktirmek ve yaşam kalitesini artırmaktır. Kireçlenme tedavisi, aşağıdaki yöntemleri içerebilir:

• İlaçlar: Kireçlenme tedavisinde kullanılan ilaçlar arasında ağrı kesiciler, anti-enflamatuar ilaçlar, kortikosteroidler ve hyaluronik asit enjeksiyonları yer alabilir. Bu ilaçlar ağrıyı hafifletir ve iltihaplanmayı azaltarak hareket kabiliyetini artırabilir.
• Fizik Tedavi: Kireçlenme tedavisinde fizik tedavi, kasları güçlendirmek, esnekliği artırmak ve ağrıyı azaltmak için egzersizler ve manuel terapi teknikleri kullanılır.
• Diyet ve Egzersiz: Kilo kaybı, kireçlenme semptomlarını azaltabilir. Bu nedenle, doktorlar, kireçlenme olan hastaların kilo vermesini önerirler. Ek olarak, düzenli egzersiz, kasları güçlendirir ve eklem sağlığını korur. Ancak, egzersiz programı doktor tarafından bireysel olarak belirlenmelidir.
• Destekleyici Cihazlar: Bazı hastalarda, eklem destekleyici cihazlar kullanılabilir. Örneğin, diz kireçlenmesi olan hastalar, dizlik veya ayak bileği kireçlenmesi olan hastalar ayak bileği ateli gibi cihazlar kullanabilir.
• Cerrahi: Kireçlenmenin ileri evrelerinde, cerrahi bir seçenek olabilir. Eklem protezi ameliyatları, eklemi tamamen değiştirebilir ve ağrıyı hafifletebilir.

Kireçlenme tedavisi, hastanın semptomlarına ve kireçlenmenin evresine bağlı olarak değişir. İlaçlar, fizik tedavi, diyet ve egzersiz, destekleyici cihazlar ve cerrahi seçenekler, kireçlenme semptomlarını azaltmak ve yaşam kalitesini artırmak için kullanılabilir.