Sağlıklı gözlerde, dışarıdan gelen ışınlar retina üzerinde eşit şekilde odaklanır ve net bir görüntü oluşturur. Ancak, hipermetropi durumunda, bu ışınlar retina yerine retina arkasında odaklanır. Göz küresinin normalden daha küçük olması veya kornea ile lensin yeterli kırma gücüne sahip olmaması gibi çeşitli nedenlerden dolayı bu odaklanma gerçekleşir. Hipermetropi, bebeklikten yetişkinliğe kadar her yaş grubunda görülebilir ve tedavisi mümkündür.
Hipermetropi, gözdeki kırılan ışınların retinanın arkasına düşmesiyle oluşur. Bu durum, görüntünün retina üzerinde net olmamasına neden olur. Hipermetropi genellikle yakını net görememe olarak bilinse de uzak görmede de sorunlara yol açabilir ve oldukça yaygın bir görme kusurudur. Düşük dereceli hipermetropide, genellikle uzak görme daha kolayken, yakını net görmekte zorlanılır. Ancak yüksek dereceli hipermetropi durumunda uzak görme de etkilenebilir. Yaş ilerledikçe gözün uyum yeteneği azaldığından hem uzak hem de yakında bulanık görme yaşanabilir.
Hipermetropi, gözdeki kırılma hatasının derecesine göre sınıflandırılır. Kırılma hatası 2 derecenin altındaysa hafif, 2 ila 5 derece arasındaysa orta dereceli ve 5 derece ve üzerindeyse yüksek dereceli hipermetropi olarak adlandırılır.
Hipermetropi: Kimlerde ve nasıl görülür?
Hipermetropi, bebeklerin çoğunda doğuştan hafif derecede görülen bir durumdur, çünkü göz gelişimleri tamamlanmamıştır. Ancak, bebeklerin büyüme süreci ilerledikçe, bu durum genellikle kendiliğinden düzelir. Ancak, bazı bebeklerde hipermetropi devam edebilir ve tedavi edilmezse ambliyopi gibi ciddi göz sağlığı sorunlarına yol açabilir. Çocukluk ve gençlik dönemlerinde, gözler hala uyum yeteneğine sahip olduğu için uzak görmede genellikle sorun yaşanmaz ve hatta yakın görmede bile sorun olmayabilir.
Ancak, yaş ilerledikçe (40 yaş üstü), doğal lensimiz esnekliğini kaybetmeye başlar ve bu da hipermetropinin hem uzak hem de yakın görüşü etkilemesine neden olur. Çünkü yaşlanma sürecinde, göz içindeki lensin esnekliğini kaybetmesi, odaklanma yeteneğini azaltır ve yakını veya uzakları net olarak görmeyi zorlaştırır.
Göz tembelliğinin erken teşhisi için özellikle 6 ay ile 7 yaş arasındaki tüm çocukların düzenli aralıklarla göz muayenesinden geçirilmesi önemlidir. Bu muayeneler sırasında, gerekli görüldüğünde göz damlası kullanılarak gözün akomodasyon gücü engellenir ve gerçek hipermetropik değerler belirlenebilir. Özellikle küçük yaş grubundaki ve göz kayması olan çocuklarda, hatta tek gözde daha belirgin hipermetropi olduğu durumlarda, damlalı muayeneler gerekebilir.
Hipermetropinin belirtileri nelerdir?
Hipermetropinin en belirgin işareti, sabit bir noktaya odaklandığında görüntünün bulanıklaşmasıdır. Bu durum, özellikle yakın mesafede net görememe şeklinde kendini gösterebilir, ancak ilerleyen durumlarda uzak görmede de sorunlar ortaya çıkabilir. Hipermetropi genellikle presbiyopi ile karıştırılır. Presbiyopi, yaşa bağlı olarak lensin esnekliğini kaybetmesi nedeniyle yakını görememe durumudur, ancak hipermetropi gözün anatomik yapısındaki kısalık veya kornea ve lensin yetersiz kırma gücü nedeniyle ışığın retina üzerinde odaklanamamasından kaynaklanır.
Hipermetropinin yaygın belirtileri şunlardır:
Hipermetropi, bir kişinin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkileyebilecek bir göz kusurudur, bu nedenle belirtiler fark edildiğinde bir göz doktoruna başvurulması önemlidir.
Hipermetropi tanısının konulması: Nasıl yapılır?
Hipermetropi, kapsamlı bir göz muayenesi sonrasında kolayca teşhis edilebilen bir göz kusurudur. Göz doktoru, muayene sırasında ilk olarak standart görme testlerini uygular. Eğer görme testi kişinin hipermetrop olabileceğini işaret ediyorsa, göz doktoru hipermetropinin sebebini belirlemek için çeşitli yöntemlere başvurabilir.
Günümüzde, kırma kusurlarının tipi ve derecesinin belirlenmesinde otorefraktometre ve retinoskopi gibi yöntemler yaygın olarak kullanılmaktadır. Otorefraktometre, göreceli olarak daha pratik bir işlem olup, bir cihaz aracılığıyla gözdeki kırılma hatasını ölçer. Ancak, bazı durumlarda, özellikle bebekler ve çocuklarda, retinoskopi gibi daha geleneksel yöntemlere de başvurulabilir. Bu yöntemde, göze özel bir ışık tutularak, bu ışığın retinadan nasıl yansıdığı ve hangi derecede kırılma olduğu gözlemlenir.
Muayene sonucunda, ışığın yansıma durumu ve kırılma hatası incelenerek kesin bir tanı konulabilir. Bu yöntemlerle hipermetropi derecesi ve türü belirlenir ve buna göre uygun tedavi yöntemleri belirlenir.
Hipermetropi nasıl tedavi edilir?
Hipermetropinin tedavisinin ana amacı, dışarıdan gelen ışınların retinanın ön yüzeyine düşmesini sağlamaktır. Bu amaçla çeşitli tedavi yöntemleri uygulanır. Tedaviler genellikle gözlükler, kontakt lensler ve cerrahi müdahaleleri içerir.
Bu tedavi yöntemleri, her birinin avantajları ve dezavantajları olabilir, bu nedenle uygun tedavi seçeneğinin belirlenmesi için bir göz doktoruna danışılması önemlidir.
Bebeklerde hipermetropi neden olur?
Bebeklerde hipermetropi genellikle doğuştan gelen bir durumdur ve gözlerin normal gelişimi sırasında ortaya çıkar. Bebeklerin gözleri doğumdan sonra hızla büyür ve gelişir. Ancak, bazı bebeklerde göz küresinin normalden daha kısa olması veya kornea ile lensin yeterince kırma gücüne sahip olmaması gibi nedenlerden dolayı hipermetropi ortaya çıkabilir.
Ayrıca, bebeğin anne karnındaki gelişimi sırasında herhangi bir dış etkene maruz kalması da hipermetropiye neden olabilir. Örneğin, gebelik sırasında annenin alkol veya bazı ilaçları kullanması, radyasyona maruz kalması veya enfeksiyonlar geçirmesi, bebeğin göz gelişimini etkileyebilir ve hipermetropiye yol açabilir.
Bebeklik döneminde hipermetropi genellikle hafif derecede olur ve zamanla çoğu bebekte kendiliğinden düzelir. Ancak, bazı durumlarda hipermetropi devam edebilir ve düzeltilmesi gerekebilir. Bu nedenle, bebeklerin göz sağlığı düzenli olarak kontrol edilmelidir ve herhangi bir sorun tespit edilirse bir göz doktoruna danışılmalıdır.
Hipermetropi gözlük kullanılırsa derece ilerler mi?
Hipermetropi durumunda gözlük kullanımı, genellikle derecenin ilerlemesine neden olmaz. Ancak, bazı durumlarda hipermetropların gözlerindeki mercek sistemi normalden daha fazla çalışır ve eksikliği telafi etmeye çalışır. Bu durumda, ihtiyaçtan fazla numara kullanıldığında gözlerin bu aşırı çalışması zamanla azalabilir veya durabilir. Sonuç olarak, gözlüksüz kalmak veya daha düşük numaralı gözlükler kullanmak zor olabilir ve daha yüksek bir numaraya ihtiyaç duyulabilir.
Ancak, gözlük kullanımı gözlerin doğal yapılarını değiştirmez veya derecenin ilerlemesine doğrudan neden olmaz. Gözlükler, hipermetropi nedeniyle oluşan görme sorunlarını düzeltmek veya hafifletmek için tasarlanmıştır ve doğru şekilde kullanıldığında görme kalitesini artırabilir. Önemli olan, düzenli göz doktoru kontrollerine gitmek ve uygun numaralı gözlükleri kullanmak suretiyle göz sağlığını korumaktır.
