Galyum 68 PSMA

Prostat kanseri günümüzde erkekler arasında sık görülen bir kanser türüdür.

PSMA (Prostat Spesifik Membran Antijeni), prostat kanseri görüntülemesi ve tedavisinde kullanılan akıllı bir moleküldür. Galyum 68 radyoaktif element ile işaretlenerek hastaya damar yoluyla verilir ve ardından PET/CT cihazı kullanılarak görüntüleme yapılır.

Ga-68-PSMA PET/BT, yüksek riskli prostat kanserinin görüntülenmesinde, vücuda yayılma alanlarının belirlenmesinde, prostat ameliyatı geçirmiş veya radyoterapi sonrası PSA seviyeleri yüksek olan hastalarda (biyokimyasal nüks) nüks hastalığının tespitinde, Lu-177-PSMA (Lutesyum) tedavisi planlamasında, radyoterapi planlamada ve tedavinin yanıtlarının değerlendirilmesinde kullanılır.

Tedavi sonrası nüks ve yayılmanın tespitinde, ultrasonografi, BT, MRI gibi diğer görüntüleme yöntemlerine kıyasla daha başarılı sonuçlar elde edilmektedir.

Galyum 68 PSMA fark yaratan özellikleri/avantajları nelerdir?

Evreleme:

Hastalığın başlangıç aşamasında, tanı konulduktan hemen sonra, hastalığın yaygınlığını değerlendirmek amacıyla uygulanır. Tüm prostat kanseri vakalarına uygulanması zorunlu değildir. Genellikle patolojik bulgular (tümör boyutu ve yaygınlığı, Gleason skoru), laboratuvar verileri (PSA seviyeleri) ve diğer klinik değerlendirmelerle birlikte hastalığın orta ve yüksek derecede metastaz riski taşıdığı durumlarda tercih edilir. Doğru hasta seçimi yapıldığında, hastalığın evresini ve dolayısıyla tedavi yaklaşımını önemli ölçüde etkileyebilir. Prostat kanserinin yayılma eğiliminde olduğu yakın lenf bezleri ve kemik gibi dokulardaki hastalığın varlığını tespit ederek ek tedavilerin uygulanmasına rehberlik edebilir. Bazı durumlarda cerrahi yerine veya cerrahiye ek olarak diğer tedavilerin birlikte kullanımı için yönlendirici olabilir.

Nüks tespiti:

Tedavi sonrası tam yanıt alınmış hastaların takibinde, PSA değerlerinin yükselmesi veya diğer görüntüleme testlerinde şüpheli bulguların tespit edilmesi durumunda nüksü belirlemek için kullanılır. Diğer görüntüleme yöntemlerine göre hastalığın nüks etme durumunu daha hassas bir şekilde belirleyebilir. Prostat spesifik antijen (PSA) kan testinden daha yüksek hassasiyetle nüksü tespit edebilir ve %90’ın üzerinde doğrulukla sonuç verebilir.

Işın ve radyoaktif tedavi planı:

Radyasyon tedavisi planlamada yüksek dozda biyolojik hedef belirlemekte ve normal dokuların korunmasında rehberlik sağlar. Radyoaktif tedavilerin, örneğin hedefe yönelik Radyum-223, Lutesyum 177 PSMA, Aktinyum PSMA gibi tedavilerin planlanması öncesinde hastalık aktivitesini göstererek tedavi etkinliğini ve uygun hasta seçimini öngörmeye yardımcı olur.

Biyopsi yönlendirmesi:

Negatif bulunan biyopsi sonucu olan, ancak kanser şüphesi devam eden hastalarda hedeflenen biyopsi alanını gösterebilir.

Bu özellikler sayesinde Galyum 68 PSMA, prostat kanseri yönetiminde önemli bir rol oynamakta ve tedavi planlamasında rehberlik sağlamaktadır.

Galyum 68 PSMA tetkik süreci nasıldır?

• Açlık ve planlama: Tetkik için aç olmaya gerek yoktur. Tetkik için bir gün önceden planlama yapılmalıdır. Randevu alınmalıdır. Eğer varsa diğer tetkik sonuçlarının getirilmesi faydalı olabilir.
• İlaç verilmesi: İlaç damar yolu ile verilir. İlaç verildikten sonra 45-60 dakika bekleme süresi bulunmaktadır.
• Görüntüleme süreci: İlaç verildikten sonra, PET/CT cihazında görüntüleme için yaklaşık 20 dakikalık bir süre gereklidir. Bu süre boyunca hareket etmemek önemlidir.
• Klinikte geçirilen süre: Toplamda Nükleer Tıp kliniğinde tetkik için 2-3 saat sürebilir.
• Su Tüketimi: Tetkik öncesinde ve sonrasında bol su içilmesi önerilir.
• Radyasyon sonrası dikkat: Tetkik sonrasında, vücutta bir süre daha (6-12 saat) radyasyon bulunacağından dolayı özellikle hamile kadınlar ve çocuklardan uzak durulması önemlidir.

Bu süreçte, tetkik için hazırlık, ilacın verilmesi, görüntüleme süreci ve tetkik sonrası dikkat edilmesi gereken noktalar gibi adımlar bulunmaktadır. Tetkik süreci boyunca sağlık profesyonellerinin talimatlarına uyulması önemlidir.

Galyum 68 PSMA uygulama alanları nelerdir?

Galyum 68 PSMA, aşağıdaki alanlarda uygulama bulmaktadır:

• Evreleme amaçlı: Seçilmiş kanser hastalarında hastalığın evresini değerlendirmek için kullanılır.
• Prostat kanserinde sistemik tedavi yanıtı değerlendirmesi: Özellikle prostat kanserinde sistemik tedaviye verilen yanıtın değerlendirilmesinde önemli bir rol oynar.
• Nüks tespiti: Tedavi sonrası hastalarda nüksün saptanması ve nüksün ne kadar yaygın olduğunun belirlenmesinde kullanılır.
• Işın tedavisi planlama: Işın tedavisinin planlanması aşamasında, hastalığın yayılma ve etkileşim alanlarını belirlemede yardımcı olur.
• Moleküler radyoaktif tedavilere uyum belirleme: Moleküler radyoaktif tedavilerin (örneğin, Lutesyum 177 PSMA gibi) uygulanabilirliğini ve hastanın bu tedavilere yanıt verme potansiyelini belirlemek için kullanılır.

Galyum 68 PSMA’nın bu çeşitli uygulama alanları, özellikle prostat kanseri ve diğer seçilmiş kanser türlerinin yönetiminde önemli bir rol oynamaktadır. Bu yöntem, hastalığın durumu hakkında daha detaylı ve hassas bilgi sağlamak için kullanılmaktadır.

Galyum 68 PSMA’nın yan etkisi var mıdır?

Galyum 68 PSMA’nın yan etkisi oldukça nadirdir veya genellikle yok denecek kadar azdır. Bu madde ilaç değildir ve genellikle radyoaktif galyum 68’in verdiği radyasyon düzeyi oldukça düşüktür. Tetkik için kullanılan dozlarda bilinen ve kanıtlanmış radyasyon kaynaklı yan etki bulunmamaktadır.

Ancak, radyasyon içermesi nedeniyle bu tetkik yalnızca uygun ve gerekli hastalara uygulanmalıdır. Herhangi bir tıbbi prosedürde olduğu gibi, tetkik öncesinde ve sonrasında sağlık uzmanlarının önerileri ve talimatları takip edilmelidir. Özellikle hamile veya emziren kadınlar ile küçük çocuklar için gereken önlemler alınmalıdır. Genel olarak, Galyum 68 PSMA’nın yan etkileri minimal veya yok denecek kadar azdır, ancak uygulama öncesinde dikkatle değerlendirilmelidir.