Epizyotemi, vajina ile anüs arasındaki bölgede doğum esnasında yapılan küçük bir cerrahi kesidir. Bu prosedür, doğum sırasında vajinal açıklığı genişletmek amacıyla gerçekleştirilir. Bazı durumlarda vajinal açıklık, bebeğin başının geçişi için yeterince genişlemeyebilir. Uzman bir doktor, epizyotemi yaparak doğum sürecine yardımcı olur ve potansiyel doku yırtılmalarını önler. Doğumun daha rahat ve güvenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak için planlı olarak uygulanan bir cerrahi müdahaledir. Doğum sırasında doktor, vajinal açıklığın alt kısmı ile anüs arasındaki perine bölgesine küçük bir kesi yapar. Bu kesim, bebeğin daha kolay ve düzgün bir şekilde doğmasına yardımcı olur. Ancak bazı durumlarda, bebeğin çıkışı sırasında perine bölgesi doğal olarak yırtılabilir; buna perineal yırtık denir.
Doğum kesisi çeşitleri arasında medyan (orta hat) ve mediolateral olmak üzere iki ana tür bulunmaktadır. Medyan kesisi, vajinal açıklıktan başlayıp anüse doğru uzanan dikey bir kesi şeklindedir. Bu tür keside anal sfinkter veya rektumda yırtılma riski daha yüksek olabilir, ancak uygulanması daha kolaydır.
Diğer bir kesit türü olan mediolateral kesisi ise açılı veya çapraz bir kesi olarak bilinir. Bu kesit, vajina girişinden başlayarak 45 derecelik bir açıyla uzanır. Mediolateral kesilerde anal sfinkter ve rektuma uzanma riski daha düşüktür. Ancak, bu kesit türünün dezavantajları arasında onarımın zorluğu, daha fazla kan kaybı ve iyileşme sürecinde daha fazla rahatsızlık hissi bulunmaktadır.
Genellikle lokal anestezi ile yapılan bir cerrahi müdahaledir. Epidural anestezi uygulandıysa, ek bir uyuşturmaya ihtiyaç duyulmayabilir çünkü bu anestezi yöntemi belden aşağısının hissedilmemesini sağlar. Ancak, epidural anestezi kullanılmadığı durumlarda, doktor perine bölgesine lokal anestezik enjekte eder.
Epizyotomi işlemi sırasında, bebeğin başı vajinal açıklığa yerleştirildiğinde ve perine bölgesine itildiğinde, uzman doktor özel bir doğum kesisi makası kullanarak kesi yapar. Bu kesi, bebeğin daha rahat ve güvenli bir şekilde doğmasını sağlamak için yapılan bir kesi şeklidir.
Bebek doğduktan sonra, plasenta gelir ve ardından doktor, kesi yapılan bölgeyi ve kasları onarmak için eriyen dikişler kullanır. Bu dikişler, daha sonra alınması gerekmez çünkü kendiliğinden erirler, bu da iyileşme sürecini kolaylaştırır.
Doğum sırasında bebeğin çıkışı sırasında doku hasarı veya yırtılma riski varsa uygulanır. Bu cerrahi işlem, doğumun anatomik yapıya uygun bir şekilde gerçekleştirilmesini sağlamak için yapılır. Gerektiği durumlar şunlardır:
İyileşme süreci, genellikle bir ay kadar sürebilir, ancak bu süre epizyoteminin derecesine bağlı olarak değişiklik gösterebilir. İlk birkaç hafta boyunca ağrı ve rahatsızlık normaldir ve bu durumu hafifletmek için evde uygulanabilecek çeşitli yöntemler vardır:
İyileşme sürecinde neler bekleyebileceğiniz ve hangi aktivitelerden kaçınmanız gerektiği konusunda uzman doktor veya doğum uzmanıyla görüşmeniz önemlidir. Bu şekilde, iyileşme sürecinizin sağlıklı ve etkili bir şekilde ilerlemesini sağlayabilirsiniz.
Doğum sonrası çeşitli riskler ve yan etkilerle ilişkilendirilebilir. Bu olası komplikasyonlar şunlardır:
Bu riskler ve yan etkiler, her kadında farklı şekilde görülebilir ve herhangi bir komplikasyonun ortaya çıkması durumunda bir sağlık uzmanına başvurulması önemlidir.
Normal doğum sırasında epizyotemi, her zaman gerekmeyebilir ve her kadının durumuna bağlı olarak değişebilir. Genellikle bebeğin doğumunu kolaylaştırmak veya doku yırtılmalarını önlemek amacıyla uygulanır. Ancak, modern doğum pratiğinde epizyotemi, gerekliliği daha dikkatli bir şekilde değerlendirilir ve sadece belirli durumlarda uygulanır.
Uzmanlar, epizyoteminin rutin bir müdahale olmaktan çıkarılması yönünde eğilim göstermektedirler. Çünkü epizyotemi uygulaması, beraberinde bazı riskleri ve iyileşme sürecindeki rahatsızlıkları getirebilir. Doğal doğum sürecinde, doğumun normal seyrinde ilerleyebileceği ve epizyotemi yapılmadan da bebeğin sağlıklı bir şekilde doğabileceği durumlar sıkça görülebilir.
Bununla birlikte, bazı durumlarda epizyotemi yapılması gerekebilir. Örneğin, bebeğin büyük olduğu, doğum sırasında beklenmedik komplikasyonların ortaya çıktığı veya bebeğin hızlı bir şekilde doğurtulması gerektiği durumlarda doğum kesisi tercih edilebilir.
Epizyotemi olmaması için alınabilecek bazı önlemler şunlar olabilir:
Ancak unutulmamalıdır ki her doğum deneyimi benzersizdir ve bazen kontrollü bir şekilde alınan önlemlere rağmen doğum kesisi gerekebilir. Bu nedenle, her durumda sağlık ekibinizin tavsiyelerini ve doğum sürecinde size en uygun seçenekleri değerlendirmenizi önemlidir.
İşlem sırasında, perineal bölgede bulunan cilt ve kas dokuları kesilir. Bu kesilme genellikle vajina girişi ile anüs arasındaki perine bölgesinde gerçekleşir. İşlem sırasında, perineal cilt, perineal kaslar ve bazen de diğer yumuşak dokular kesilebilir. Kesilen kaslar arasında perineal kaslar, puborektal kaslar ve derin pelvik kaslar yer alabilir. Bu kesilme, bebeğin doğumunu kolaylaştırmak veya doku yırtılmasını önlemek amacıyla yapılır.
