Ayak Burkulması - Magnet Hastanesi Ankara

Ayak burkulması

Ayak burkulması, çok sık rastlanılan ortopedik bir yaralanmadır. Ayağın burkulması çoğu zaman kısa süreli ağrı gibi etkiler gösterir ve hafif bir şekilde atlatılabilir. Çok sert burkulmalarda ise eklem zedelenmesi ve kemik kırılması oluşabilir. Bu nedenle ayak bileğinde burkulma yaşayan kişilerin mutlaka bir ortopedist kontrolünden geçmesi tavsiye edilir.  

Ayak Burkulması Nedir? Nedenleri?

Ayak burkulması, ayağı bacak kemiklerine bağlayan ve ligament adı verilen sert doku bağlarının yaralanmasıdır. Bu yaralanmalar genellikle ayak bileğinin anormal bir şekilde zorlanmasından ve ayak tabanının yere basarken oluşan dengesizlik sonucu zorlanmasından dolayı meydana gelirler. Bunun sonucunda ayak bileği bağlarında zedelenme ya da  yırtılma gözlemektedir. Genellikle ayak bileğinin dış tarafında yer alan bağlarda hasar oluşmaktadır. 

Dikkat edilmesi gerek önemli bir durum ise tam iyileşememiş ya da ihmal edilmiş burkulmalarda eklemde gevşeklik oluşabilmektedir. Bu durum da ayağın tekrar burkulmasına yol açar ve gerekli önemler alınmazsa burkulmalar tekrarlanabilir. Bu durum da eklem kıkırdak yapısının bozulmasına yol açar.

Ayak burkulması tedavisinde kullanılan yöntemler, yaralanmanın şiddetine göre değişiklik göstermektedir. Ayak burkulması şiddetine göre 3 dereceye ayrılır.

  • 1.Derece – Burkulma oldukça hafiftir, bağların gerilmesine neden olur.
  • 2.Derece (orta) – Ayak bağları kısmen yırtılmış olabilir ve gerilme daha şiddetli gözlenmektedir.
  • 3.Derece (şiddetli) – Ayak bağları tamamen yırtılmıştır. Bu yüzden ayak dengesiz olabilir ve ağırlık taşıyamaz durumdadır.

Nedenleri

Ayak burkulmasına yol açabilen durumları şu şekilde sıralayabiliriz;

  • Ayak bileğinin zorlanmasına sebep olan kazalar
  • Ayak üzerine zorlayıcı ve doğru olmayan bir şekilde vücut ağırlığını vermek
  • Engebeli yollarda yürüyüş ya da egzersiz yapmak
  • Ayak bileğini zorlayıcı ayakkabılar tercih etmek
  • Kaslarda oluşan zayıflık

Ayak Burkulması Belirtileri

Genel olarak ayak burkulmasında en sık gözlenen belirtiler şunlardır;

  • Ayak bileğinde oluşan hassasiyet
  • Burkulan ayak üzerinde dururken oluşan ağrı
  • Şişme
  • Sertlik
  • Cilt renginin değişmesi
  • Morluk
  • Hareket kısıtlaması
  • Ayak üzerine basamamak
  • Şiddetli ağrı

Ayak Burkulması Teşhisi Nasıl Konur?

Ayak burkulması, hastanın belirttiği şikayetler ve fiziki muayene bulguları doğrultusunda teşhis edilir. Fiziki muayene sırasında ayak bileğindeki hassasiyet noktaları ve hareket aralığı kontrol edilerek ayrıntılı şekilde incelenir. Burkulma şiddeti fazla ise, bölgedeki kemiklerde kırık ya da çatlak olup olmadığını kontrol etmek ve bağlarda oluşan hasarın derecesini anlamak  için aşağıdaki görüntüleme yöntemleri kullanılır;

  • RöntgenAyak bileğinin röntgeni çekilerek kemiklerde kırık olup olmadığına bakılır. 
  • Manyetik rezonans görüntüleme (MRG): MRG, ligamentler dahil ayak bileğinin yumuşak iç yapılarının ayrıntılı ve 3 boyutlu görüntülerini gözlemlemek için kullanılır.
  • Bilgisayarlı Tomografi (BT): Burkulmanın şiddetine göre BT taramaları yapılır. Bu yöntem kemiklere 3 boyutlu bakılmasını sağlar.
  • UltrasonYine burkulmanın şiddetine göre ayağın farklı pozisyonlarında ligament veya tendonların durumunu değerlendirmek için uygulanan bir yöntemdir.

Ayak Burkulması Tedavisi Nasıl Yapılır?​

Ayak burkulması durumu oluştuktan sonra mutlaka doktora gidilmelidir. Doktor kontrolünde, burkulmanın şiddetine göre tedavi yöntemleri uygulanır. Bu tedaviler burkulmanın şiddetine göre değişiklik gösterebilir.

Ayak bileği burkulması 1.evredeyse; doktorunuzun önerisiyle şu tedaviler uygulanabilir.

  • İstirahat etmek
  • Buz kompresi
  • Bandaj kullanımı
  • Elevasyon (ayak bileğini kalp seviyesinden yukarıda tutmak)

Ayak bileği burkulması 2. evredeyse;

  • Yaralanma derecesine göre yarım alçı alçı, atel veya özel ayak bileklikleri kullanılır
  • Ödem giderici ve ağrı kesici krem ilaçlar verilir
  • İstirahat etmek
  • Egzersiz

Ayak bileği burkulması 3. evredeyse; Bu evredeki şiddet doğrultusunda kendi kendine iyileşmesi pek mümkün olmayabilir Bu evrede Kopan bağın tamir edilmesi gerekir. Bu nedenle ameliyat gerekli görülebilir

Kaç Günde İyileşir?

Ayak burkulması tedavisinde iyileşme süresi burkulmanın evrelerine göre değişiklik göstermektedir. 1. evrede ise burkulma hafif şiddetli olduğundan iyileşme genellikle 1 ile 3 hafta arasında gerçekleşir. 2. evrede ise burkulma orta şiddetlidir ve uygulanan tedaviye göre iyileşme genellikle 3 ile 8 hafta arasında gerçekleşir. 3. evrede ise burkulma çok şiddetli olduğundan iyileşme süresi ayak bileğindeki hasara bağlı olarak değişmektedir. Bu evrede cerrahi müdahale uygulanması iyileşme süresini etkilemektedir.

Ayak Burkulması Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Ayak burkulması mutlaka tedavi edilmelidir. Tedavi edilmeyen burkulmalar, kalıcı bir rahatsızlığa ve bacaklarda kas zayıflamasına neden olabilir. Ayrıca zamanla bazı komplikasyonların gelişmesine neden olabilir; Eklem Sertliği (Kontraktürler): Eklem sertliği ilerlerse ciddi ağrılara ve kireçlenmeye sebep olabilir. Erken Dönem Artrit (Eklem İnflamasyonu): Ayak burkulmalarında, bağlardaki hasar ciddiye alınmazsa erken dönem artrit durumu oluşabilir. Osteokondral Kırık: Devamlı olan burkulmalar kemiklerin beslenmesinde sorunlara neden olarak kırılma olasılığını arttırır.

Ayak Burkulması Önlenebilir mi?

Aşağıdaki belirtilen ipuçları ile bir nebze de olsa ayak bileği burkulması riski azaltılabilir.

  • Egzersiz veya spor yapmadan önce mutlaka ısınma hareketleri yapılmalıdır. 
  • Engebeli bir yüzeyde hareket halindeyken dikkatli olunmalı ve dikkat dağıtıcı eylemlerden uzak durulmalı.
  • Egzersiz esnasında daha öncesinde burkulan ayak bileğine destekleyici bandaj kullanılmalı. 
  • Aktiviteye uygun ayakkabılar giyilmeli.
  • Topuklu ayakkabı giymekten olabildiğince uzak durulmalı.
  • Tüm önlemleri alarak, kas gücünü ve esnekliğini korumak için düzenli egzersiz yapılmalı.
  • Denge alıştırmaları yapmak da etkili bir yöntemdir.
tr Türkçe
Canlı Yardım
Yardıma mı ihtiyacınız var?
Magnet Hastanesi
Merhaba
Bu gün size nasıl yardımcı olabiliriz?