Astigmat

Astigmat, gözün doğru odaklanmasını engelleyen bir göz bozukluğudur. Gözün kornea ya da lensindeki düzensiz eğrilik nedeniyle ışığın retina üzerinde düzensiz bir şekilde odaklanması sonucu ortaya çıkar.

Astigmat, genellikle doğuştan gelir ve genetik olarak aktarılabilir. Ayrıca travma, göz ameliyatları veya kornea hastalıkları gibi faktörler de astigmatin ortaya çıkmasına neden olabilir.

Astigmat neden olur? 

Astigmat, normalde düzgün bir şekilde kornea ve lens tarafından kırılan ışığın, retina üzerinde düzensiz bir şekilde odaklanması sonucu ortaya çıkar. Bu düzensiz odaklanma, farklı noktalarda ışığın odaklanmasına neden olur ve net bir görüntü oluşmasını engeller. Astigmatin nedenleri şunlardır:

• Doğuştan gelen faktörler: Astigmat, bebeklikten itibaren doğuştan olabilir ve genetik olarak aile üyelerinden geçebilir. Bazı ailelerde astigmat eğilimi daha yüksek olabilir.
• Kornea veya lensin şekil bozuklukları: Kornea veya lensin normalden farklı şekil bozuklukları, astigmatin ortaya çıkmasına neden olabilir. Kornea, normalden daha fazla yuvarlak veya daha fazla oval şekle sahip olabilir.
• Göz travmaları: Göze alınan travmalar, korneada veya lensde şekil değişikliklerine neden olarak astigmat gelişimine yol açabilir.
• Göz ameliyatları: Önceki göz ameliyatları, özellikle kornea üzerinde yapılan cerrahi müdahaleler, astigmat riskini artırabilir.
• Kornea hastalıkları: Kornea üzerindeki bazı hastalıklar, astigmatin ortaya çıkmasına katkıda bulunabilir. Örneğin, keratokonus adı verilen kornea hastalığı, astigmatik görüşe yol açabilir.

Astigmatin nedeni karmaşık olabilir ve her birey için farklı faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bir göz doktoru, astigmatin nedenini belirlemek için bir göz muayenesi yapabilir ve uygun tedavi seçeneklerini önererek bireye özgü bir yaklaşım sunabilir.

Astigmat belirtileri nelerdir? 

• Bulanık veya bulanık görme: Astigmatizması olan kişilerin yakın veya uzak mesafelerde nesneleri net olarak görmekte zorluk çekme eğilimleri vardır. Görüntüler genellikle bulanık, bulanık veya karmaşık bir şekle sahip olabilir.
• Görüntü bozulması: Astigmatizması olan kişiler, nesnelerin etrafında haleler, çift görme veya ışık halkaları gibi ek görüntü bozulmaları yaşayabilir.
• Göz yorgunluğu ve rahatsızlık: Astigmatizması olan kişiler, gözlerde yorgunluk, tahriş, yanma veya batma gibi belirtiler yaşayabilir. Gözlerini odaklamak için daha fazla çaba sarf etmeleri gerekebilir.
• Baş ağrısı: Astigmat, uzun süreli net olmayan görme ve göz yorgunluğu nedeniyle baş ağrılarına yol açabilir.
• Fotofobi: Astigmatizması olan bazı kişiler, ışığa karşı artan hassasiyet yaşayabilir ve parlak ışık altında rahatsızlık hissedebilir.
• Gece görüşünde zorluk: Astigmatizması olan kişiler, gece veya düşük ışıklı ortamlarda görüşlerinde zorluk yaşayabilir. Nesneler daha az net veya daha bulanık görünebilir.

Astigmat belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve belirtiler hafiften şiddetliye kadar değişebilir.

Astigmat tipleri nelerdir? 

1. Korneal astigmatizma: Bu tip astigmat, korneanın düzensiz bir şekle sahip olması nedeniyle ortaya çıkar. Kornea, gözün ön kısmındaki saydam doku olup, genellikle düzgün bir yüzeye sahip olmalıdır. Ancak korneal astigmatizma durumunda, kornea düzensiz bir eğriliğe veya şekle sahip olabilir. Korneal astigmatizma, doğuştan veya sonradan edinilmiş olabilir.
2. Lental astigmatizma: Bu tip astigmat, gözün içindeki doğal lensin düzensiz bir şekle sahip olması nedeniyle ortaya çıkar. Lens, gözün içinde ışığın geçtiği saydam bir yapıdır ve genellikle düzgün bir şekle sahip olmalıdır. Ancak lental astigmatizma durumunda, lensin yüzeyi düzensiz bir şekle sahip olabilir. Lental astigmatizma genellikle doğuştan olan bir durumdur.

Astigmat, genellikle miyopi (uzağı net görememe) veya hipermetropi (yakını net görememe) ile bulunabilir ve bu durumlara karmaşık astigmat denir. Astigmat, göz doktoru tarafından göz muayenesi sırasında belirlenebilir ve göz reçetesi ile düzeltilmesi gerekebilir. Reçeteli gözlük veya kontakt lensler, astigmatın düzeltilmesine yardımcı olabilir ve net görüşü iyileştirebilir. Ciddi astigmat vakalarında, lazer cerrahisi gibi daha ileri tedavi seçenekleri de kullanılabilir. Hangi tür astigmatın olduğunu ve hangi tedavinin uygun olduğunu belirlemek için bir göz doktoruna danışmak önemlidir.

Astigmat testi

Astigmat testleri, gözün kornea veya lensindeki düzensizlikleri tespit etmek ve astigmatin derecesini ve yönlendirmesini belirlemek için kullanılır. Bazı astigmat testi yöntemleri şu şekildedir:

• Refraksiyon testi: Refraksiyon testi, göz doktorunun veya optometristin, gözün optik gücünü ve netlik seviyelerini değerlendirmek için kullanılan temel bir testtir. Bu test sırasında, hastaya bir dizi farklı lensle farklı lens kombinasyonları gösterilir ve hangi lensin daha net görüş sağladığı belirlenir. Astigmatizma, refraksiyon testi sırasında ortaya çıkan düzensiz veya bulanık görüşle belirlenebilir.
• Astigmat testi (astigmatik çizgiler testi): Astigmat testi, astigmatın derecesini ve yönlendirmesini belirlemek için kullanılan bir testtir. Bu test sırasında, hastaya çeşitli yönlere eğik çizgiler gösterilir ve hastanın hangi çizgilerin daha net veya daha bulanık göründüğünü belirtmesi istenir. Bu test, astigmatin derecesini, eksenini ve yönlendirmesini tespit etmeye yardımcı olabilir.
• Keratometri: Keratometri, korneanın yüzey eğriliğini ve astigmatizmayı değerlendirmek için kullanılan bir testtir. Bu test sırasında, korneanın yüzeyine odaklanan bir alet kullanılır ve korneanın eğriliği ve astigmatik düzensizlikler ölçülür.
• Topografi: Korneal topografi, korneanın yüzey şeklini ve astigmatik düzensizliklerini ayrıntılı olarak değerlendirmek için kullanılan bir testtir. Korneanın yüzeyinin haritalandığı bu test, astigmatizma derecesini, yönlendirmesini ve korneanın topografik özelliklerini daha ayrıntılı olarak gösterir.

Astigmat tedavisi nasıl yapılır?

Astigmat tedavisi, astigmatın şiddetine, semptomlara ve hastanın genel sağlık durumuna bağlı olarak değişebilir. İşte astigmat tedavisi için kullanılan yaygın yöntemler:

1. Gözlük veya kontakt lensler: Gözlük veya kontakt lensler, astigmatın düzeltilmesinde en yaygın kullanılan yöntemlerdir. Özel olarak reçete edilmiş gözlük veya lensler, düzensiz kornea veya mercek yüzeyinden geçen ışığın doğru şekilde odaklanmasını sağlar.
2. Lazer göz cerrahisi: LASIK (Lazer Destekli İn Situ Keratomileusis) veya PRK (Fotorefraktif Keratektomi) gibi lazer göz cerrahisi yöntemleri, astigmat tedavisinde kullanılabilir. Bu prosedürlerde, korneanın üzerine lazer kullanılarak kornea yüzeyi yeniden şekillendirilir ve düzenli bir kornea yüzeyi oluşturulur.
3. Korneal halka implantları: Korneal halka implantları, astigmatın düzeltilmesinde kullanılan bir diğer yöntemdir. Bu prosedürde, korneanın çeşitli bölgelerine ince halkalar yerleştirilerek korneanın şekli değiştirilir ve astigmat düzeltilir.
4. Lens değişimi: Katarakt cerrahisi veya göz içi lens değişimi gibi prosedürlerde, astigmatın düzeltilmesi için torik lensler kullanılabilir. Torik lensler, göz içine yerleştirilerek düzensiz kornea veya merceğin etkilerini düzeltebilir.

Astigmat tedavisi için hangi yöntemin kullanılacağı, hastanın göz sağlığı durumuna, astigmatın şiddetine, hastanın yaşına ve genel sağlık durumuna bağlı olarak göz doktoru tarafından belirlenmelidir. Bir göz doktoruna danışarak en uygun tedavi yöntemini belirlemek önemlidir.