Gebelikte ishal durumu ve dikkat edilmesi gerekenler

Gebelik döneminde hormonal değişiklikler, yanlış beslenme alışkanlıkları ve stres, sindirim problemlerine neden olabilir. Özellikle bağırsak hareketlerinin hızlanması sonucunda ortaya çıkan ishal, sık tuvalete gitme ve karın ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterebilir. Bu sağlık sorunu, anne adaylarının zaman zaman karşılaştığı rahatsızlıklar arasında önemli bir yer tutar. İshalin tedavi edilmediği durumlarda olumsuz etkilere yol açabileceği düşünüldüğünde, bu durumu kontrol altına almak oldukça önemlidir. Vakit kaybetmeden gerekli önlemleri almak, anne ve bebek sağlığını korumak adına kritik bir adımdır.

Ishal, günde 3’ten fazla, sulu ve gevşek dışkılama durumunu ifade eder. Bu durum, genellikle bağırsak hareketlerinin hızlanması ve bağırsak içeriğinin hızlı ilerlemesi sonucunda ortaya çıkan yaygın bir sorundur. Hamilelik döneminde yaşanan ishallerin çoğu, basit gıda zehirlenmeleri veya beslenme hatalarından kaynaklanır.

Herkesin zaman zaman ishal olma olasılığı vardır, ancak bu durum 2 haftadan uzun sürdüğünde ve tekrarlayan ataklar şeklinde görülüyorsa dikkatli olunması gerekir. Gebeliğin ilk haftalarında hormonal değişiklikler ve yeni beslenme düzenine bağlı olarak ishal yaşanabilir. Ayrıca, doğumun yaklaştığı son haftalarda bağırsak alışkanlıkları değişebilir ve ishal durumu ortaya çıkabilir. Ancak, bu duruma eşlik eden yüksek ateş, kusma, ciddi karın ağrısı, kanlı dışkılama gibi belirtiler varsa, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır.

Gebelikte ishal nedeniyle kaybedilen sıvı, zaten düşük olan tansiyonu daha da düşürebilir, bu nedenle halsizlik ve baygınlık daha sık görülebilir. Bu tür durumlarda doktor kontrolü önemlidir.”

İshal nedenleri nelerdir?

• Enfeksiyöz nedenler (Virüsler, bakteriler, parazitler): İshal, virüsler, bakteriler veya parazitlerin neden olduğu enfeksiyonlar sonucunda ortaya çıkabilir.
• Gıda zehirlenmesi: Contaı edilmiş veya bozulmuş gıdaların tüketilmesi, gıda zehirlenmesine ve buna bağlı olarak ishale neden olabilir.
• Bazı gıdalara karşı hassasiyet (Alerji, intolerans): Belirli gıdalara karşı alerji veya intolerans, sindirim sistemini etkileyerek ishale yol açabilir.
• Gereğinden fazla meyve ve meyve suyu tüketimi, ishal yapıcı gıdaların alımı: Aşırı miktarda meyve veya meyve suyu tüketimi, ishale neden olabilen bir faktör olabilir. Ayrıca, bazı gıdaların aşırı alımı da bu duruma yol açabilir.
• Hamilelikte alınan vitaminler: Hamilelikte kullanılan bazı vitaminler, sindirim sistemini etkileyerek ishale sebep olabilir.
• Antibiyotik tedavisi: Antibiyotik kullanımı, bağırsak florasını etkileyerek ishale neden olabilir.
• Kalabalık ve sağlıksız evlerde yaşama: Hijyenik olmayan koşullar, bulaşıcı hastalıkların yayılmasına ve ishalin ortaya çıkmasına neden olabilir.
• Temiz suya ulaşmada güçlük, kanalizasyon sorunları: Temiz suya ulaşmada zorluklar veya kanalizasyon sorunları, su kaynaklarından bulaşan mikropların ishale yol açmasına neden olabilir.
• Diyabet: Diyabet, sindirim sistemi sorunlarına yol açabilir ve ishale sebep olabilir.
• Metabolik hastalıklar: Bazı metabolik hastalıklar, sindirim sistemi üzerinde etkiler yaparak ishale neden olabilir.

İshal belirtileri nelerdir?

• Dışkılama sıklığının artması ve miktarının artması: İshal durumunda, bireyin dışkılama sıklığı ve miktarı normalden daha fazla olabilir.
• Acil dışkılama isteği ve büyük tuvaleti tutamama: İshal, ani ve acil dışkılama isteği ile birlikte büyük tuvaletin tutamama durumuna neden olabilir.
• Karın ağrısı ve bağırsak krampları: İshal genellikle karın ağrısı ve bağırsak krampları ile ilişkilidir.
• Bulantı ve kusma: İshal durumu, genellikle bulantı ve kusma ile birlikte görülebilir.
• Ateş: İshalin enfeksiyöz bir nedeni varsa, ateş ortaya çıkabilir.
• Kanlı veya mukuslu dışkılama: İshal, dışkıda kan veya mukusun görülmesine neden olabilir.
• Susuzluk hali: Sürekli sıvı kaybına bağlı olarak susuzluk hissi oluşabilir. İshal durumunda vücuttan çok miktarda su kaybedilebilir, bu da dehidrasyona yol açabilir.

Bu belirtiler, kişiden kişiye değişebilir ve şiddeti farklılık gösterebilir. İshalin belirtilerinin devam etmesi veya şiddetlenmesi durumunda bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

İshal şikâyeti olan anne adaylarının değerlendirilmesi

İshal şikâyeti olan anne adayları değerlendirilirken, şu adımlar izlenmelidir:

• Hasta öyküsü alınması: İshal belirtileri gösteren hastalardan seyahat hikayesi, ilaç kullanımı (özellikle antibiyotik ve vitamin), alınan yiyecekler, çevrede başka ishal vakası olup olmadığı, yaşam bölgesi ve kilo kaybı gibi bilgiler detaylı bir şekilde sorgulanmalıdır.
• Fizik muayene: Doktor, hastanın genel sağlık durumu, ateş, karın ağrısı, kusma gibi belirtiler açısından fizik muayene yapmalıdır.
• Laboratuvar testleri: Tanı konulmasında yardımcı olacak kan tetkikleri yanı sıra; dışkının makroskobik-mikroskobik değerlendirilmesi, dışkının rengi, su oranı, kan ve mukus içerip içermediği gibi parametrelere dikkat edilmelidir.
• Gebelik takibi: Gebelikte ishal tedavisi, ishalin şiddetine, beraberinde ateş, kusma, karın ağrısı gibi belirtilerin varlığına göre planlanmalıdır. Tedavi süreci, hem kadın hastalıkları ve doğum uzmanı hem de iç hastalıkları hekimi ile yönetilmelidir.
• Gebelik izlemi: Bebeğin durumunu değerlendirebilmek adına ultrasonografi muayenesi yapılmalı, gebelik haftasına göre non-stres test (NST) ile fetüsün iyilik hali belirlenmeli ve kasılmaların varlığı değerlendirilmelidir.

Hastanın genel durumu, bulgular ve laboratuvar sonuçlarına dayanarak uygun tedavi planı oluşturulmalı ve gerektiğinde hastanın durumu düzenli olarak izlenmelidir.

İshalin tedavisi nasıl yapılmalıdır?

İshal tedavisinin temel amacı, kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasıdır. İshal aslında vücudun doğal bir savunma mekanizmasıdır ve genellikle kendi kendine iyileşir. Birçok durumda, kaybedilen sıvının yerine konması yeterli olabilir. Bu özellikle çocuklar, yaşlılar ve gebeler için önemli bir tedavi stratejisidir.

Hafif vakalarda, su, çay, soda, et suyu çorbaları, yoğurt, havuç, elma, tuzlu kraker, muz, yulaf, pirinçli ve patatesli gıdalar gibi sindirim sistemine destek sağlayan besinlerle beslenmek önerilir.

Ağır vakalarda, ağızdan alımın mümkün olmadığı, bulantı ve kusmanın öne çıktığı durumlarda damar yolu ile sıvı verilmesi gerekebilir.

Tedavinin yanı sıra, etkene bağlı olarak uygun ilaçlar da kullanılmalıdır. Tedavi planı, hastanın durumuna göre özelleştirilmelidir.

Unutulmamalıdır ki, şiddetli ishal durumlarında veya belirtiler devam ettiğinde bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

Gebelikte ishal riskini azaltmak için alınabilecek önlemler

• Bol bol su içilmeli: Vücuttaki sıvı dengesini korumak adına düzenli olarak su tüketimi önemlidir.
• Meyve ve sebzeler iyi yıkanmalı: Yenecek meyve ve sebzeler, mikroorganizmalardan arındırılmak için temiz suyla iyice yıkanmalıdır.
• Yiyecekler iyi pişirilerek tüketilmeli ve uygun ortamlarda saklanmalı: Yiyeceklerin tamamen pişirilmesi, mikroorganizmaların öldürülmesine yardımcı olur. Ayrıca, pişmiş yiyeceklerin uygun koşullarda saklanması önemlidir.
• Mikroorganizmalardan arındırılmış su kullanımına dikkat edilmeli: İçme suyu ve kullanılan su, mikroorganizmalar açısından temiz olmalıdır.
• Hijyenik olarak hazırlanmayan gıdalardan uzak durulmalı: Özellikle hijyenik koşullarda hazırlanmamış krema veya mayonezli salatalardan, az pişmiş deniz ürünlerinden kaçınılmalıdır.
• Uygun şekilde saklanmamış yumurta, tavuk gibi besinler tüketilmemeli: Yiyeceklerin güvenli bir şekilde saklanması ve hazırlanması, ishal riskini azaltabilir.
• Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri alınmamalı: Gebelikte pastörize edilmemiş süt ve süt ürünlerinden kaçınılmalı, kapalı market ürünleri tercih edilmelidir.
• Sık sık eller yıkanmalı: Ellerin sık sık ve doğru bir şekilde yıkanması, mikroorganizmaların yayılmasını engeller.
• Probiyotiklerin kullanımına önem verilmeli: Probiyotik takviyeler, sindirim sistemi sağlığını destekleyebilir ve ishal riskini azaltabilir. Bu nedenle doktor önerisi doğrultusunda probiyotik kullanımına dikkat edilmelidir.

Gebelikte ishalin bebeğe etkileri

Gebelikte ishal, sıkça karşılaşılan bir durum olup genellikle beslenme hataları, aşırı vitamin tüketimi veya yeni beslenme alışkanlıkları kaynaklıdır. Bu durum genellikle tehlikesizdir, kısa süreli ve kendiliğinden iyileşir, bu süreçte bebeğe genellikle zarar vermez. Ancak, sıvı kaybı çok fazla olursa ve ishal durumu uzun sürerse, mutlaka bir doktora başvurulmalıdır. Kadın hastalıkları ve doğum, enfeksiyon, iç hastalıkları hekimleri bir araya gelerek süreci yönetmelidir.

Nadir durumlarda, aşırı sıvı kaybı ve kronik ishal durumu, erken doğum riskini artırabilir. Ayrıca, ishal, bulantı ve kusma ile seyreden bakteriyel bir enfeksiyon olan “listeria enfeksiyonu” da nadir olmakla birlikte düşüklere neden olabilir. Bu nedenle, belirtilere dikkat edilmeli ve gerektiğinde doktora başvurulmalıdır.

Hamilelikte ishal olmak tehlikeli mi?

Hamilelikte ishal genellikle tehlikeli değildir, ancak bazı durumlar dikkate alınmalıdır. Hamilelikte sıkça rastlanan bir durum olan ishal, genellikle hormonal değişiklikler, beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler veya enfeksiyonlardan kaynaklanabilir. İshal, vücudun zararlı maddeleri temizleme mekanizması olarak da görülebilir.

Ancak, aşağıdaki durumlar dikkate alınmalı ve bir sağlık profesyoneliyle iletişime geçilmelidir:

• Aşırı sıvı kaybı: Şiddetli ve uzun süreli ishal, vücutta önemli sıvı kaybına neden olabilir. Dehidrasyon, hamilelikte ciddi bir sorun olabilir.
• Diğer belirtiler: İshalin yanında ateş, kusma, karın ağrısı gibi belirtiler varsa, bu durum ciddi bir enfeksiyonun işareti olabilir.
• İshalin kronikleşmesi: İshal durumu uzun süre devam ediyorsa veya kronikleşiyorsa, altta yatan bir sağlık sorunu olabilir ve doktor kontrolü gerekebilir.
• Gebeliğin riskli durumu: Bazı durumlarda, hamilelik zaten riskli bir durumdaysa, ishal bu riski artırabilir. Örneğin, gebeliğin başlangıcındaki veya sonundaki riskli durumlar, ishalin etkilerini artırabilir.

Her durumda, hamile bir kadın ishal yaşarsa, bir sağlık profesyoneliyle iletişime geçmeli ve durumu değerlendirmelerini sağlamalıdır. Sağlık uzmanı, belirtileri değerlendirir ve gerektiğinde uygun tedavi ve önlemleri önerebilir.

Hamilelikte ishal ne zaman olur?

Hamilelikte ishal, genellikle hamilelik boyunca herhangi bir dönemde ortaya çıkabilir. Ancak, bazı özel durumlar veya faktörler bu durumu etkileyebilir. Hamilelikte ishalin ortaya çıkma olasılığını artırabilecek bazı durumlar:

• Hormonal değişiklikler: Hamilelik sırasında vücutta meydana gelen hormonal değişiklikler, bağırsak hareketlerini etkileyebilir ve ishale neden olabilir.
• Beslenme alışkanlıkları: Gebelikle birlikte beslenme alışkanlıklarında değişiklikler olabilir. Yeni gıdaların tüketilmesi veya bazı gıdalara karşı hassasiyet, sindirim sistemi üzerinde etki yapabilir.
• Stres ve anksiyete: Hamilelik sürecinde yaşanan stres veya anksiyete, bağırsak hareketlerini etkileyebilir ve ishale neden olabilir.
• Mikroorganizmalardan kaynaklanan enfeksiyonlar: Hamilelikte, vücut bağışıklık sistemi biraz zayıflar, bu da mikroorganizmalardan kaynaklanan enfeksiyonlara daha duyarlı olunmasına neden olabilir.
• Gıda zehirlenmesi: Hamilelik sırasında, hamile kadınlar bazı gıdalara karşı daha hassas olabilir, bu da gıda zehirlenmesine bağlı olarak ishale yol açabilir.
• Yüksek progesteron seviyeleri: Hamilelikte progesteron hormonu seviyelerindeki artış, bağırsakların gevşemesine neden olarak ishale yol açabilir.

Bu faktörler göz önüne alındığında, hamilelikte ishal herhangi bir dönemde ortaya çıkabilir. Hamilelik sürecinde yaşanan bu durumların genellikle hafif olduğu ve çoğu zaman tedavi edilebilir olduğu unutulmamalıdır.