Adenomyozis Nedir?

Adenomyozis, rahmin iç yüzeyinden gelen dokunun rahim duvarında büyümesi sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Bu durum, rahim boyutunu iki veya üç katına çıkarabilir. Adet dönemlerinde ağrılı ve kramplı geçen zamanlar, ağrılı cinsel ilişki gibi belirtiler adenomyozis durumunda sıkça görülür. Bu hastalık genellikle ilaçlar veya cerrahi müdahale ile tedavi edilir.

Adenomyozis, rahim içi zarın (endometriyum) rahim kas duvarına (miyometrium) doğru büyümesiyle karakterizedir. Bu iyi huylu kadın hastalığı, rahimde kalınlaşmaya ve uzun süreli âdet kanamalarına, sancılı ve kramplı ağrılara neden olabilir. Özellikle üreme dönemlerinde ortaya çıkabilen hastalık, hayati tehlike oluşturmasa da yoğun kanamalar ve ağrılar kadınların yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Tedavi seçenekleri arasında ilaçlarla semptomların yönetilmesi veya cerrahi müdahale yer alabilir. Bu hastalığın belirtileri olan kadınlar, durumlarını değerlendirmek ve uygun tedavi seçenekleri için bir sağlık profesyoneliyle görüşmek açısından önemli adımlar atmalıdır.

Adenomyozis Neden Olur?

Adenomyozis hastalığının kesin nedeni net olarak bilinmemekle birlikte, bazı risk faktörleri bu durumun gelişimine katkıda bulunabilir. Hastalığın oluşumunu etkileyen potansiyel risk faktörleri şunlardır:

• Doğum sonrası rahim iltihabı: Doğum sonrası rahim içerisinde oluşan iltihaplar, hastalık riskini artırabilir.
• Büyüyen rahim duvarındaki fazla dokular: Rahim iç duvarındaki ekstra dokuların büyümesi adenomyozise zemin hazırlayabilir.
• Rahim kasındaki kök hücreler: Rahim kasındaki kök hücrelerin anormal bir şekilde hareket etmesi de hastalık riskini artırabilir.
• Hormonal faktörler: Özellikle östrojen hormonunun yüksek seviyelerde olması, adenomyozisin gelişimine katkıda bulunabilir.
• Genetik yatkınlık: Aile geçmişinde adenomyozis öyküsü bulunan kadınların, bu durumu yaşama olasılığı daha yüksek olabilir.
• Yaş:  Hastalık genellikle 40-50 yaş aralığındaki kadınları etkiler.
• Rahim içi iltihaplanma: Rahim içindeki iltihaplar, endometrial hücrelerin yer değiştirmesine neden olarak adenomyozise zemin hazırlayabilir.
• Doğum ve cerrahi müdahaleler: Sezaryen ameliyatı veya rahim içinde yapılan diğer cerrahi müdahaleler, adenomyozis riskini artırabilir.

Bu faktörler her kadında farklı şekilde etki edebilir, bu nedenle adenomyozis şüphesi durumunda bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına danışmak önemlidir. Uzman hekim, hastanın durumunu değerlendirecek ve uygun tedavi seçeneklerini önererek doğru tedavi sürecini başlatacaktır.

Adenomyozis Belirtileri?

Adenomyozis’in belirtileri kişiden kişiye değişebilir ve herkes bu belirtileri aynı şekilde deneyimlemez. Ancak, hastalık belirtileri şunları içerebilir:

• Ağrılı adet görme (Dismenore): Adenomyozis genellikle ağrılı adet dönemlerine neden olur. Bu ağrı, şiddetli kasılmalar ve kramplarla birlikte olabilir.
• Yoğun âdet kanaması (Menoraji): Adenomyozis, adet dönemlerinde yoğun kanamalara sebep olabilir.
• Düzensiz ve anormal adet görme: Adenomyozis, adet dönemlerinde düzensizliklere ve normalden farklı kanama paternlerine neden olabilir.
• Şiddetli kramp veya pelvik ağrı: Pelvik bölgede şiddetli ağrılar, özellikle adet dönemlerinde artabilir.
• Cinsel ilişki sırasında ağrı (Disparoni): Adenomyozis, cinsel ilişki sırasında ağrıya neden olabilir.
• Kısırlık: Adenomyozis, bazı kadınlarda kısırlığa yol açabilir.
• Büyümüş rahim: Adenomyozis, rahmin boyutunda artışa neden olabilir.
• Karnınızda şişkinlik: Adenomyozis, karın bölgesinde şişkinliğe neden olabilir.
• Sık idrara çıkma: Rahimdeki büyüme, idrar kesesine baskı yapabilir ve sık idrara çıkmaya neden olabilir.
• Kabızlık: Rahim büyümesi, bağırsaklara baskı yapabilir ve kabızlığa neden olabilir.
• Kansızlığa bağlı semptomlar: Yoğun âdet kanamaları nedeniyle kansızlık gelişebilir, bu da halsizlik, çarpıntı ve yorgunluk gibi belirtilere yol açabilir.

Adenomyozis belirtileri farklılık gösterebilir ve bir kadında birkaç veya tüm belirtiler bir arada görülebilir. Bu belirtilerden herhangi biriyle karşılaşıldığında, bir kadın hastalıkları ve doğum uzmanına başvurmak önemlidir. Uzman hekim, doğru teşhisi koyarak uygun tedaviyi önerir.

Adenomyozis Teşhisi

Adenomyozis teşhisi koymak için uzman doktorun yönlendirmesiyle yapılan çeşitli değerlendirmeler ve görüntüleme yöntemleri kullanılır. Bu teşhis süreci şu şekilde gerçekleşir:

• Fiziksel muayene: Uzman doktor tarafından yapılan jinekolojik muayene, rahmin boyutunu, şeklini ve dokusunu değerlendirmek için önemli bir adımdır. Rahimdeki hassasiyet, büyüme veya diğer belirtiler bu muayene sırasında değerlendirilir.
• Hasta geçmişi ve semptomlar: Hastanın öyküsü ve yaşadığı semptomlar, doğru teşhis koymada önemlidir. Adenomyozisin belirtileri ve hastanın şikayetleri uzman doktora aktarılır.
• Ultrasonografi: Ultrasonografi, rahim içerisindeki kalınlaşmış kas tabakasını veya kistleri görsel olarak değerlendirmek için kullanılır. Bu görüntüleme yöntemi, adenomyozis belirtilerini doğrulamak veya diğer pelvik sorunları ayırt etmek için etkili bir araçtır.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MR): MR, rahim ve çevresindeki dokuları detaylı bir şekilde görselleştirmek için kullanılır. Adenomyozisi teşhis etmek ve diğer pelvik hastalıkları ayırt etmek için etkili bir yöntemdir.
• Biyopsi: Nadiren de olsa, uzman doktor adenomyozisin kesin teşhisi koymak için rahim içerisinden doku örneği alabilir (biyopsi). Ancak, bu genellikle diğer görüntüleme yöntemleriyle elde edilen bilgilerin doğrulanması amacıyla yapılır.

Teşhis süreci, hastanın belirtileri, medikal geçmişi ve görüntüleme sonuçlarına dayanarak uzman doktor tarafından yapılır. Doğru bir teşhis konulduktan sonra uygun tedavi planı belirlenir. Tedavi seçenekleri genellikle semptomları hafifletmeye ve hastanın yaşam kalitesini artırmaya yöneliktir.

Adenomyozis Tedavisi

Adenomyozis tedavisi, semptomların şiddeti, hastanın yaş ve sağlık durumu gibi faktörlere bağlı olarak belirlenir.  Tedavi için kullanılan bazı yöntemler:

• Ağrı kesici ilaçlar ve NSAID’ler: Ağrı kesici ilaçlar, adenomyozis nedeniyle ortaya çıkan ağrı ve krampları hafifletmeye yardımcı olabilir. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs (NSAID’ler) olarak adlandırılan ibuprofen veya naproksen gibi ilaçlar kullanılabilir.
• Hormonal tedaviler: Hormonal tedaviler, östrojen seviyelerini düzenleyerek hastalığın semptomlarını kontrol altına almaya çalışır. Hormonal ilaçlar, doğum kontrol hapları, hormonlu spiraller veya progesteron içeren tedaviler bu kategoriye girebilir.
• Hormonal olmayan tedaviler: Traneksamik asit gibi hormonal olmayan ilaçlar, aşırı kanamaları azaltarak adenomyozis semptomlarına karşı destekleyici bir rol oynayabilir.
• Myomektomi: Rahim içerisindeki adenomyozis odaklarını çıkarmak için yapılan cerrahi bir müdahaledir. Ancak, bu yöntem genellikle sadece belirli durumlarda tercih edilir.
• Histerektomi (Rahim alınma ameliyatı): Adenomyozis şiddetli durumlarda veya diğer tedavilere yanıt vermediğinde histerektomi düşünülebilir. Bu, rahmin alındığı bir cerrahi işlemdir ve hastalık semptomlarını tamamen ortadan kaldırabilir.

Tedavi seçenekleri bireysel duruma ve hastanın isteklerine göre uyarlanmalıdır. Uzman bir doktor, hastanın durumunu değerlendirerek en uygun tedavi planını belirleyecektir.

Adenomiyozis Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Adenomyozis genellikle yaşamı tehdit etmeyen bir durumdur, ancak tedavi edilmezse bazı durumlarda semptomlar devam edebilir ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Tedavi edilmezse ortaya çıkabilecek olası sonuçlar şunlar olabilir:

• Ağrı ve rahatsızlık: Adenomiyozis nedeniyle oluşan ağrı ve rahatsızlık devam edebilir. Bu, özellikle adet dönemlerinde artan şiddette ağrılara neden olabilir.
• Kanama sorunları: Yoğun âdet kanamaları devam edebilir, bu da kansızlığa ve buna bağlı olarak halsizlik, çarpıntı gibi belirtilere yol açabilir.
• Kısırlık sorunları: Adenomiyozis, bazı kadınlarda kısırlığa neden olabilir. Rahim içindeki değişiklikler, hamileliğin başlamasını ve sürdürülmesini zorlaştırabilir.
• Psikososyal etkiler: Sürekli ağrı, kanama sorunları ve kısırlık gibi semptomlar, psikososyal sağlık üzerinde olumsuz etkiler yapabilir. Bu durum, depresyon, anksiyete veya stres gibi duygusal sorunlara neden olabilir.
• Komplikasyonlar: Adenomiyozisin ilerlemesi durumunda, rahim içindeki anormal büyümeler ve değişiklikler komplikasyonlara yol açabilir. Nadir durumlarda, adenomiyozis ile ilişkilendirilebilecek daha ciddi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.

Tedavi edilmezse ortaya çıkabilecek bu olası sorunlar, bireyin semptomlarına, yaşına, sağlık durumuna ve hastalığın şiddetine bağlı olarak değişebilir. Adenomiyozis belirtileri olan bir kişi, bir sağlık profesyoneliyle görüşerek durumu değerlendirmeli ve uygun tedavi seçenekleri hakkında bilgi almalıdır.

Adenomyozis Kimlerde Ve Ne Sıklıkla Görülür? 

Adenomyozis, genellikle 35 ile 50 yaşları arasındaki kadınlarda daha sık görülür, ancak daha genç ve daha yaşlı kadınları da etkileyebilir. Son verilere göre, hastalığın yaygınlığı %20 ila 35 arasında değişmektedir.