Nefrotik Sendrom

Nefrotik sendrom, böbreklerin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan bir hastalık grubudur.

Nefrotik sendrom, idrarla aşırı miktarda protein kaybı, düşük protein seviyeleri, yüksek kolesterol seviyeleri ve ödem (vücutta aşırı sıvı birikimi) gibi belirtilerle kendini gösterir.

Nefrotik Sendrom Neden Olur? 

Nefrotik sendromun tam nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da bazı faktörlerin bu duruma katkıda bulunduğu düşünülmektedir. Bunlar:

• İmmünolojik bozukluklar: Nefrotik sendromun çoğu vakası, bağışıklık sistemi tarafından böbrek dokularına karşı yanlışlıkla saldırıp hasara neden olan immünolojik bir bozukluk ile ilişkilidir. Bağışıklık sistemi, böbreklerin glomerulus denilen filtreleme ünitesine zarar vererek protein kaybına yol açabilir.
• Minimal değişiklik hastalığı: Minimal değişiklik hastalığı, nefrotik sendromun en sık görülen nedenidir ve genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar. Bu durumda, böbrek dokusunda mikroskopik düzeyde bile değişiklikler görülmez ve spesifik bir neden bulunamaz.
• Fokal segmental glomerüloskleroz (FSGS): FSGS, böbreklerin glomeruluslarında hasara neden olan bir durumdur ve nefrotik sendroma yol açabilir. FSGS’nin nedeni tam olarak anlaşılamamış olsa da genetik faktörler, bağışıklık sistemi bozuklukları ve diğer nedenler rol oynayabilir.
• Diyabetik nefropati: Diyabetik nefropati, diyabet hastalarında görülen bir böbrek hastalığıdır ve nefrotik sendroma yol açabilir. Diyabetik nefropati, yüksek kan şekerine bağlı olarak böbreklerin hasar görmesi sonucu ortaya çıkar.
• Diğer nedenler: Lupus nefriti, amiloidoz, HIV enfeksiyonu, hepatit C enfeksiyonu gibi diğer bazı sistemik hastalıklar ve enfeksiyonlar da nefrotik sendrom gelişimine katkıda bulunabilir.

Ancak unutmayın ki nefrotik sendromun nedeni karmaşık ve her vakada farklı olabilir.

Nefrotik Sendrom Belirtileri Nelerdir? 

Nefrotik sendrom, böbreklerin normal işlevlerini yerine getirememesi ve idrarda aşırı protein kaybı nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Nefrotik sendromun belirtileri aşağıdakileri içerebilir:

• Proteinüri: Nefrotik sendromda, böbrekler normalden fazla miktarda proteini idrara atar. Bu durum, idrarda köpüklü görünüm ve protein kaybına bağlı olarak idrar miktarının artmasıyla kendini gösterebilir.
• Ödem: Vücutta sıvı birikimi sonucu ödem (şişlik) oluşabilir. Ödem genellikle yüz, göz kapakları, el ve ayak bileklerinde görülür. Özellikle sabahları daha belirgin olabilir ve uzun süre oturup ayakta kaldıktan sonra artabilir.
• Hipoalbuminemi: Nefrotik sendromda, idrara atılan proteinlerin kaybı nedeniyle kanda albümin adı verilen bir protein düzeyi azalabilir. Albümin, vücutta sıvı dengesini düzenler ve hipoalbuminemi, ödeme ve diğer komplikasyonlara yol açabilir.
• Hiperlipidemi: Nefrotik sendromda, kanda yağ düzeyleri yükselebilir. Kolesterol ve trigliserid gibi kan yağları artabilir ve hiperlipidemi olarak adlandırılan bir durum ortaya çıkabilir.
• Yorgunluk ve zayıflık: Nefrotik sendrom, vücuttaki protein kaybı ve sıvı dengesizliği nedeniyle yorgunluk, zayıflık ve halsizlik gibi genel belirtilerle kendini gösterebilir.
• İdrar miktarında azalma: Nefrotik sendromda, idrar miktarı azalabilir ve idrarın koyu renkte olabilir.
• Yüksek tansiyon: Nefrotik sendrom, böbreklerin normal fonksiyonunu yerine getirememesi nedeniyle yüksek tansiyon (hipertansiyon) gelişebilir.

Ancak unutmayın ki nefrotik sendrom belirtileri kişiden kişiye farklılık gösterebilir ve diğer böbrek hastalıkları veya sağlık sorunları ile benzer belirtiler gösterebilir. Eğer nefrotik sendrom belirtilerinden şüpheleniyorsanız, bir uzmana danışmak sağlık açısından oldukça önemlidir.

Nefrotik Sendrom Tanısı Nasıl Konur? 

Nefrotik sendromun tanısı, birkaç farklı test ve değerlendirme ile konulabilir. Genellikle aşağıdaki adımlar izlenir:

1. Hastanın Tıbbi Öyküsü: Hastanın semptomları, hastalığın süresi, diğer sağlık sorunları ve aile öyküsü gibi tıbbi geçmişi hakkında detaylı bir değerlendirme yapılır.
2. Fizik Muayene: Hastanın genel sağlık durumu, tansiyonu, ödem (vücutta sıvı birikimi) ve diğer belirtilerinin incelenmesi için bir fizik muayene yapılır.
3. İdrar Testleri: Hastanın idrarı, rutin idrar analizinde incelenir. Nefrotik sendromda idrarda aşırı miktarda protein (proteinüri) ve yağ damlacıkları (lipidüri) saptanabilir.
4. Kan Testleri: Hastanın kanı, böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için çeşitli kan testleri ile incelenir. Özellikle albümin (böbrekler tarafından süzülen bir protein) seviyesi düşük olabilir.
5. Biyopsi: Nefrotik sendromun nedeni ve tipini belirlemek için böbrek biyopsisi yapılabilir. Bu işlem, bir ince iğne ile böbrekten bir doku örneği alınarak laboratuvar ortamında incelenir.
6. Görüntüleme Testleri: Ultrasonografi, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRG) gibi görüntüleme testleri, böbreklerin yapısal durumunu ve olası nedenleri değerlendirmek için kullanılabilir.

Nefrotik sendrom tanısı, yukarıdaki test sonuçlarına dayanarak, hastanın semptomları, tıbbi öyküsü ve fizik muayene bulguları ile konulur. Tanının kesin olarak konulabilmesi için uzman bir nefrolog (böbrek hastalıkları uzmanı) tarafından değerlendirme yapılması gerekmektedir.

Nefrotik Sendrom Tedavisi Nasıl Yapılır?

Nefrotik sendromun tedavisi, hastalığın altında yatan nedenin ve semptomların şiddetine bağlı olarak değişebilmektedir.

• Steroid Tedavisi: Nefrotik sendromun en yaygın tedavisi, kortikosteroidler olarak adlandırılan ilaçlar kullanılarak yapılır. Prednizon gibi kortikosteroidler, genellikle yüksek dozda başlanır ve ardından doz azaltılır. Steroidler, bağışıklık sistemi tepkisini azaltarak ve böbrek hasarını kontrol altına alarak nefrotik sendrom semptomlarını azaltabilir.
• Immünsüpresif İlaçlar: Nefrotik sendromu tedavi etmek için immünsüpresif ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar, bağışıklık sistemi tepkisini baskılayarak böbrek iltihabını azaltabilir. Azatiyoprin, siklofosfamid, siklosporin gibi ilaçlar bu kategoriye dahildir ve nefrotik sendrom tedavisinde kullanılabilir.
• Diüretikler: Ödem (vücutta sıvı birikimi) kontrol etmek için diüretikler (idrar söktürücü ilaçlar) kullanılabilir. Bu ilaçlar, böbreklerin idrar üretimini artırarak vücutta biriken fazla sıvının atılmasını sağlar.
• Kan Basıncı Kontrolü: Nefrotik sendromlu hastalarda kan basıncı sıkı bir şekilde kontrol altında tutulmalıdır. Angiotensin dönüştürücü enzim (ACE) inhibitörleri veya angiotensin reseptör blokerleri gibi ilaçlar, kan basıncını kontrol etmek için kullanılabilir.
• Kolesterol ve Lipid Kontrolü: Nefrotik sendromda kan lipid (yağ) düzeyleri yükselebilir. Statinler gibi ilaçlar, kolesterol ve lipid düzeylerini kontrol etmek için kullanılabilir.
• Beslenme Desteği: Proteinüri (idrarda protein kaybı) nedeniyle nefrotik sendromlu hastalarda protein kaybını yerine koymak için diyet destekleri kullanılabilir. Diyetisyen tarafından yönlendirilen bir protein ve beslenme planı, hastanın ihtiyaçlarına göre belirlenmelidir.