Kabakulak, virüsün neden olduğu bir enfeksiyon hastalığıdır. Kabakulak, tükürük bezlerinin (parotid bezler) şişmesine, yutma güçlüğüne, yüz ağrısına, baş ağrısına, ateşe ve bazen cinsel bezlerin iltihaplanmasına neden olabilir.
Kabakulak virüsü tükürük yoluyla bulaşır ve yaygın olarak öksürük veya hapşırma yoluyla bulaşır. Ayrıca, virüs bulaşmış bir kişiyle temas sonrası yüzeylerde veya nesnelerde yaşayabilir ve diğer kişiler tarafından temas yoluyla alınabilir.
Kabakulak aşısı, kabakulak enfeksiyonundan korunmak için yaygın olarak kullanılan bir koruyucu yöntemdir. Aşılama, kabakulak enfeksiyonu riskini azaltır ve aynı zamanda virüsün yayılmasını da önler.
Kabakulak genellikle hafif semptomlarla kendini gösterir ve çoğu insan tamamen iyileşir. Ancak bazı durumlarda, kabakulak komplikasyonlara neden olabilir, özellikle erişkinlerde ve ergenlik çağındaki erkeklerde, testislerin iltihaplanmasına neden olabilir ve bu durum kısırlığa neden olabilir. Kabakulak şüphesi varsa, bir doktorla görüşmek ve uygun tedavi yöntemlerini belirlemek önemlidir.
Kabakulak Neden Olur ve Nasıl Bulaşır?
Kabakulak genellikle tükürük yoluyla bulaşır. Hastalık, enfekte bir kişinin öksürmesi veya hapşırması sırasında havada yayılan virüslerin solunması sonucu bulaşabilir. Ayrıca, kabakulak virüsü enfekte bir kişinin tükürüğü veya burun akıntısıyla doğrudan temas yoluyla da bulaşabilir.
Kabakulak virüsü, genellikle bir kişinin semptomlarını göstermeden önce 1 ila 2 hafta boyunca bulaşıcı olabilir. Virüs, bir kişinin tükürüğünde veya burun akıntısında yaşayabilir ve enfekte kişiye dokunulduğunda veya enfekte yüzeylere dokunulduğunda bulaşabilir.
Kabakulak enfeksiyonu, genellikle çocukluk çağında ortaya çıkar ve genellikle hafif semptomlarla kendini gösterir. Ancak, kabakulak komplikasyonlara neden olabilir, özellikle ergenlik çağındaki erkeklerde, testislerin iltihaplanmasına neden olabilir ve bu durum kısırlığa neden olabilir. Kabakulak şüphesi varsa, bir doktorla görüşmek ve uygun tedavi yöntemlerini belirlemek önemlidir.
Kabakulak Belirtileri
- Yüzün bir veya her iki tarafında tükürük bezlerinin şişmesi
- Yutkunma veya çiğneme zorluğu
- Ağrı veya hassasiyet tükürük bezlerinde
- Ateş
- Baş ağrısı
- Kas ağrısı
- Yorgunluk
- İştah kaybı
- Kulak ağrısı
Kabakulak enfeksiyonu genellikle hafif semptomlarla kendini gösterir ve kendiliğinden iyileşir. Ancak, kabakulak, bazı kişilerde ciddi komplikasyonlara neden olabilir, özellikle ergenlik çağındaki erkeklerde testislerin iltihaplanmasına neden olabilir ve bu durum kısırlığa neden olabilir.
Kabakulak Hangi Yaşlarda Görülür?
Kabakulak, genellikle çocukluk çağında görülen bir enfeksiyon hastalığıdır. Ancak aşı programları sayesinde, kabakulak artık çok daha az yaygın hale gelmiştir. Kabakulak aşısı 12-15 ay ve 4-6 yaş arasındaki çocuklara verilmektedir. Enfeksiyonun çocukluk çağında oluşma olasılığı daha yüksek olsa da erişkinlerde de görülebilir. Erişkinlerde kabakulak genellikle daha ciddi semptomlara neden olur ve komplikasyon riski daha yüksektir. Kabakulak şüphesi varsa, bir doktorla görüşmek ve uygun tedavi yöntemlerini belirlemek önemlidir.
Kabakulak Aşısı Ne Zaman Yapılmalıdır?
Kabakulak aşısı, genellikle kızamık ve kızamıkçık aşıları ile birlikte çocukluk döneminde rutin olarak uygulanır.
Eğer bir kişi, çocukluk döneminde MMR aşısını almamışsa veya tam bir aşı takvimi izlenmemişse, aşıyı alması önerilir. Ayrıca, yetişkinlerde kabakulak aşısı yapılması da gerekebilir. Özellikle kabakulak riski yüksek olan meslek gruplarında (örneğin, sağlık çalışanları) veya seyahat edenlerde kabakulak aşısı önerilmektedir.
Kabakulak aşısının zamanlaması ve gerekliliği, kişinin yaşına, sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir. Bu nedenle, kabakulak aşısı için en doğru zamanlama için bir doktor veya sağlık uzmanı ile görüşmek önerilir.
Kabakulak Tanısı Nasıl Konulur?
Kabakulak tanısı, genellikle bir hekim tarafından yapılan bir fizik muayene ve laboratuvar testleri sonucunda konulur. Kabakulak, genellikle viral bir enfeksiyondur ve semptomları, ateş, baş ağrısı, yorgunluk, ağızda kuruluk, iştah kaybı, boğaz ağrısı ve kulak ağrısı gibi grip benzeri semptomlarla başlar.
Kabakulak tanısı için doktorunuz, semptomlarınızı ve tıbbi öykünüzü inceleyecektir. Kabakulak tanısı genellikle yüksek ateş, yüzde şişme, kulak ağrısı ve ağrılı yutkunma gibi belirtiler ile doğrulanır. Ayrıca kan testleri ve idrar testleri gibi laboratuvar testleri de yapılabilir.
Kabakulak hastalığının tedavisi semptomatik olup, semptomları hafifletmeye yöneliktir. İlaçlar, ateş ve ağrıyı hafifletmek için reçete edilebilir. Kabakulağın bulaşıcılığı nedeniyle, enfekte olan kişilerin izole edilmesi ve temaslı kişilerin takip edilmesi önerilir.
Kabakulak Tedavisi Nasıl Yapılır?
İlaçlar: Kabakulak semptomlarını hafifletmek için, ateş ve ağrı kesici ilaçlar gibi reçeteli ilaçlar kullanılabilir. İltihap durumunda, kortikosteroid ilaçları da kullanılabilir.
Dinlenme: Kabakulak hastalığı, yorgunluğa neden olabileceğinden, bolca dinlenmek ve uyumak önemlidir. İyileşmenizi hızlandırmak için evde kalmanız ve çalışmamanız önerilir.
Sıvı alımı: Kabakulak hastalığı sırasında, bol miktarda sıvı almak önemlidir. Bu, dehidrasyon riskini azaltır ve semptomlarınızın hafiflemesine yardımcı olabilir.
Sıcak ve soğuk uygulamaları: Sıcak ve soğuk uygulamaları, kabakulak semptomlarını hafifletmeye yardımcı olabilir. Örneğin, yüzdeki şişlikleri azaltmak için buz paketi veya ılık nemli bir bez kullanabilirsiniz.
Hijyen: Kabakulak hastalığı bulaşıcıdır, bu nedenle hijyen kurallarına uyulmalıdır. Ellerinizi sık sık yıkamalı, ağzınızı kapalı tutmalı ve başkalarıyla teması azaltmalısınız.
